Nima qil t'eysanlar xay munchasi?
15.11.2022-74. Demak, urush-chanqish har xil bo’lar,
birlari baland ravishda haqiqiy jinoyat va jazo, yana boshqa birlari bema’nilik
asosida o’ylab topilgan uydirma tarzida ichki bosh jimjimador og’rig’i,
maynavozliklari ko’rinishida qolib ketaveradi. Nega o’zi urush bo’ladi, desangiz,
aslida birov, kimsa o’zini boshqa birov boshqarayotganini, o’zga nusxalardanligini
ya’ni o’zini o’zi bo’yicha egaligida boshqa shaxslar ishtirok etayotganini
bilmasligida yuz beradi. O’zimga shu borada nima bo’layapti deb so’rasangiz,
hozircha eng qudratli, ammo shu bilan birga hammani aldashga qodir bo’lib
turayotgan bolalar avlodining raqamli aniqliklari bo’yicha o’ylovimga, keksalar
emas balki kattalar generation ining o’ylovli ishlariga har xil, qiz Karobum
orqali turtkilar, impulslar yoki miyada ayblash bo’yicha signallar,
fikr-mulohazalarni bajarilishini taqazo etaveradigan diqqat tortishlar, jazo
ta’yinligi bilan qo’rqizishli ravishda birga boruvchi tuyg’ular bo’lib o’tadiki,
tushunishimcha paradoks va kinoyaning istehzo, kinoyaning o’ziligiga e’tibor
bersangiz, shu ichimdagi, raqamli avlod boshqaruvi sababli kelib turganlar
o’zimni egallagan, bosib olgan va o’zim deb biladigan o’zimning boshqaruvimda
qanchadir jarayonli yoki davrli o’zgarish jihatini, shahdamlashuvning, odimlash,
sezgilash va irodalashlarning qorishmaviy amaliyotini nazorat qilayotgan va
boshqaruvini shu muddat uchun egallash payida ozgina boshqaruv va nazorat,
shaxsning o’zini egallab olish ulushida bo’lishlariga bog’liq ravishda, shu
ahamiyat yuzasidan bizga, ya’ni shaxslikning, genning yoki fuqaroning o’zi
sifatidagi asl egasiga chindan ham o’zlari qilmoqchi bo’lgan, albatta
boshqaruvni qo’lga olib qilaolayotgan buyruqlarini o’tkazib, shaxsning o’zini
urib-solib, dolbej qilib beradilarki, aslida uyog’ini so’rasangiz o’zlari uchun
o’zlarining ramka, buyruq chegara doiralaridan chiqmay bu buyruq, talabni
qaytib, bildirib, ichimizga kirgizib berayotgan bo’ladilar. Aniqrog’i ichimdagilar
o’zimni o’zimga buyruq berib o’zimning anglashimga ko’ra boshqarmaydilar, balki
ongimni urib tashlash, siqib chiqarish va foydamga joy bermaslik yo’li bilan
buyruqni, talabni va ko’rsatmani (yo’riqlamachiliklarini) atayin miyamning ichida
eshittirib, kuchantirilgan ma’noli yo’llanmasini chizib bildirib, so’ng
ongimgacha yetib kelib qolgan qancha kuchi bo’lsa, shu orqali foydamning,
nafimning sig’imiga pastdan kirib olib, foydamni ya’ni ongimni yuqoridan
chiqarib tashlash ishini qilish orqali o’zlarining o’zimni to’liqlayin ma’lum
vaqt boshqaruvlariga erishadilar. Ular shunchalik robot, kompyuterki, o’zlarini
boshqarish uchun o’zlariga buyruq berib turmasalar bo’lmaydi. O’zlari uchun
o’zimni boshqarishdagi buyruqlarini o’zimga achitib berishlaridan so’ng, ish
qilinishi yoki qilinmasligi to’g’risidagi o’zimning aslida ahamiyatsiz, dahlsiz
ya’ni jihat, ishlarini qilinishiga aloqasi bo’lmagan qarashlarimni, aytaylikki
shu ishni o’zim amalda qilaolmayman, chunki ularning o’zlari o’zim, gavdam va
jihatlarim, shahdlashuvim, kayfiyatim orqali qilib bo’lishdi (ammo shu
paytgacha o’zimga aytilayapti deya, bema’niliklariga qarab turmasdan qilishga
uringanman va shu bilan birga ular yolg’ondan, o’zlariga oson raqiblik ilinjida
so’rab, buyurib ayttirayotgan ularga qarshi so’zlarimni, “poshol”, “pas” va h.k
larni ham o’zlari o’zlariga so’rab olib, o’zimdan majburlab chiqartirishganlarki,
hammasi chinakam urushga o’xshab ko’rinaversin deb hisoblashga
urinishganliklari ayon), - ayblab yuriydilar. Demak, qanday aloqamiz bo’lsa,
o’zimni istalgan yoqdan, chegaralardan urib chang’itib, chiqarib tashlash bilan
birgalikda o’zlarining o’zimdagi asl egallab olgan joylarini qilib yotaveradilar
hamda o’zimni: nega qilmading, deya ayblayverib tegajonlik, jonni siltash, durtaverish
va orqaga tortib tushuraverish ishlarini qilaveradilar. Go’yoki biz shunchalik
tushunarsizlik, bema’nilik bilan ularning urishlaridan keyin ham, shu
urushlari, qiynashlari va o’zimdan o’zimni tortib olib ish qildirishlari
bo’yicha urilishimiz, qoqilishimiz, ayblanib jazolanishimiz kerakligini o’zimiz
bilib qolganimiz uchun albatta ichimdagilar ijro etishga shay va hozir
turishlari bo’lib kelgan. Endi nima o’zi bu boshqaruv va qanday bo’layapti,
aniqrog’i qanday qilib o’zimni yashatish boshqaruvini o’zgalar, ichimdagilar
olib borayaptilar, nazorat qilayaptilar. Shunga kattaroq, juda yirik qamrovda
qaramasak bo’lmaydi albatta. Demak, Aqsh da almashma klounadalar yoki kelgindi
haqiqatgo’ylar “uy insonlarning” ichiga kirib olishib, qayerga burilib, yurib
yoki kezib nima ishlar qilmasinlar, bularni shu uylar sifatidagi, bo’lib olgan
insonlar va odamlar, mafialar o’zlarining o’zgarishlari sifatida qabul qilib
boshqarilayotganliklarini bilishlari juda zarur. Bizning O’zbekistonda esa
uylarimiz o’zimizning yoki boshqa davlatlarning, Aqsh liklarning klounadalari
hamda kelgindi haqiqatgo’ylari bo’lib olib, atrofimizda bizga nisbatan gir
aylanaveradi hamda bizni o’zining bir yog’iga keltirib, taqab qo’yadi. Bizlar oddiygina
fazoda, turgan joyimiz’ta yoki nisbiysiz muhitda harakatning o’zini, gavda uzra
har xil yurish, turish, qo’l ushlash va h.k larni qilib turganimizda, shulardan
foydalangan uylarimiz (klounadamiz) o’zlarini bizga nisbatan surib, olib borib
yoki masofa bo’yicha itarib, yurg’izib (multik sahnalariga o’xshab personajni
emas, balki sahnani yoki yerni yurg’izish, surish oqibatida personaj, obrazni
harakatlanganga o’xshatib ko’rsatish, zero ekran mayda va eng, ikkisidan osoni
personajni emas, balki sahnani yuritish orqali ko’pligini ko’rsatish)
yurishganlarida o’zlaridan, ya’ni imoratlardan bizga bo’lgan qarash, kezish
bizni o’zimiz o’zimizni boshqarayotganga o’xshab boshqarib, nazorat qilib yoki
qo’l bog’latib, harakatlantirib yuriydi. Mana qayerda fishkaki desangiz, bu –
bizni nega qonun-qoida, tabiat tartib-tizgini qiynab turibdi, chunki bizlarni
o’rab olgan uylar ya’ni imoratlar, bino-inshootlar o’zlari uchun bizlarni aslida
o’zimizdagi hech qanday harakatsizlikda tashib yurishni bilganlaridan so’ng,
qo’l-oyoq va gavda-bosh burilish, tana-badan qo’zg’alish qimirlash va harakat
ishlarimizni ham o’rganib boshqarib turaveradilar. Albatta shu - almashingan
holda bo’lib, agar ichimdagilar sifatida shu uydirma, uy-imoratlar,
bino-inshootlar ya’ni klounadalar, ilohlar gavdamning hamma qo’zg’alish tugul
qimirlash va harakatlanishlarini boshqarishga erishib bilganlaridan so’ng,
o’zim ularning ichidan Parallel Olamni, narsalarni va oziq-ovqat yemishlarni
o’zimga tashib muhayyo qilishga o’zlarini, tashqi inson gavdali klounadalarning
ta’sirchanligini, ammo aslida uylarda shu narsalarning, xom-ashyoalarning havodan
uchib kelaverishi, paydo bo’lishini majburlayman. Shuning uchun o’zimga ochiq dasturxon
va ur to’qmoq ishlaydiki, “ur to’qmoq, ichdan to’qish uchun” bo’lib o’tib hech
qanday jismoniy qiyinchiliklarsiz, azoblarsiz oddiy yozuv-chizuvli ishlashlarimdan
so’ng, “ochil dasturxon” o’z ne’matlarini Parallel Olamdan muhayyo qilib, paydo
qilib ya’ni hosilotlab turaveradi. Aslida ish kuchi, qiyinchiligi yoki
koeffitsiyenti tortilishiga kelsak, o’zimning quvvatim, energiyam doimo
zirapchalar, etimga tikonchalar yoki vakuum sovuqligidagi choqishchalar kirib
kuchimni olishi, azob berishi orqali uydagi klounadalarning ta’sirchanligi,
ya’ni barcha ishni Dunyoqarash, oddiylik ya’ni isbot uchun qilib berishlariga
xos ishlatiladi. Endi mana hozir ichimdagilar o’zimni anchagacha qottirib
qo’yishdilarki, zero ular o’zimga keyingi yozuv uchun nima bo’lishiga xos
yechim, xulosa topib beradilar yoki ushlab turb o’zimn kirgizmay, chetlatib
turadilar. Nima bo’lganda ham keyingi bog’langan yechim, nazorat punkti shundan
iboratki, ichimdagilarning uylar, imoratlar va bino-ishnootlar bo’lib qotib
turishlari, kuchlarini mustahkamlikda deb bilishlari uchun o’zimning yozuvlarim
tuzukligi, rasm-rusum va ahamiyatdanligi, dolzarbligi (maqtayaptilar, chunki
shu kunlar yaxshi ovqat yedirayapman) shu inshootlarini suvab qo’yib, oqlab
chiqib yoki shkaturkalab mustahkamlik “kuchlarini”, qotib turishlarini jismonan
tayyorlab, bilinmas ichlaridan zarb berib, aslida yanada tetiklashtirib,
uylarni tashqi tarafdan, fasaddan zo’r qilib ko’rsataman. Umuman olib qaraganda
Jondordagi o’zim kuzatib chiqadigan ba’zi uylar va hattoki o’zimizning
imoratimiz ham kelajakdan qo’yilganki, bu – faqatgina o’zimning shuur nazdim,
ongim va sub’yektiv qarashimga javoban, akslantirib hisobga olingan. Hattoki
ichimdagi mafia a’zolarimizdan biri qarindoshimiz Anvar akam ham o’z uylarining
ikki etajli hashamatli imoratligini ko’rib turib, “o’zimga shunaqa uy
bo’larkinmi kelajakda” deya quvonib ketadilar doimo. O’zim Jondorda klounadaning
realligi, haqiqat bo’yicha isbotimizga ta’luqliligi bilan yuribmanmi, demak,
shunday vaqt bo’yicha surilish va Dunyoqarashli haqiqat birga borishi kerakdir.
Endi, Shohidga kelganimzda yana birinchi qo’l ko’tarib urib yubordiya, umuman
aytmoqchi bo’lganim esa, doimo ish yoniga qaytib kelganimda, kompyuterni endi
olaman deb turganimda mishqi marazlik, qichig’mollik qiladi. Ya’ni hozir
tashqariga dona chaqib yeb kelishga ketganimdan keyin, umuman har qachon bir
yumush bilan yoki kunni o’tkazib ertangi kunga ishga tayyorlanib kelganimda
ichimdagi energiyamni, Ruhan o’ngimni bilishimga xos quvvatimni
taftish-nazorat, monitoring va ishg’ol-sayqal qilish, tushuntirish va
tariflashga yollash, o’zimni sazovor qilish bo’yicha barcha choqishlarini,
zirapcha va etimni yulishlarini yozuvim uchun ifodalatishga kirishtirish,
urintirish va to’g’ri amallatishga erishish maqsadida g’oyaviy kirishish, xuruj
qiladi. Shohidning qini ya’ni siki toki Iblis Karobumining omining tubi
bo’lmish g’oyasining o’zigacha yetib bormasa Shohid ya’ni Balisa mazza qilmas
va xo’p kelingki, aytilganiga o’xshab uylar va ovqatlar almashinish ishi
bo’lmas. Nimayki dam olish, ovqatlanish yoki uy yumushlari bilan qilib kelsam,
shular varoqqa, matnga aynan diniy, hayot shakli almashinish omili bilan
tushirilmasa hech bo’lmas. Zero klounlar bizning xavfsizligimizni saqlab turishibdiki,
birinchidan o’zlari, ular uchun ya’ni ma’no-mazmunlariga atab ish qilib
berishim kerakki, bu – o’zimning ularni ko’tarib olganim, o’zim tomonimdan
himoyalayotganim bo’ladi. Natijada ular ya’ni klounada o’zimni tashqi omillardan,
ta’sirlardan ya’ni inson vasvasasi yoki kimligimni fosh qilib urushlaridan
asrashlari mumkin. Shunisi ma’qulki, shuncha fosh etilishlar, ayongarchiliklar
va oshkoraliklarni doimo ichimdagilarning, klounadalarning o’zlari yig’ib
berishadilar, har qanday bo’lib o’tgan hayot tashvishini qog’ozga tushirtiradilar,
ammo o’zlarining omillarini yashiradiganga o’xshaydilar. Bizlar ko’p kod qilish
oqibatida kelib tushamiz, deyishdi mana o’zlari. Haqiqatan ham kod qilish
paytimda miyam ham, hamma yoq ham tinchlanib, uydagilar o’zlarini hech narsani
bilmaganga o’xshab ishlari bilan ovvora qilib tutishadilar, sezdiradilar. Shunday
yomon, deya o’zlariga aytishgan qarorlariga qo’shimcha o’zimdan shuki, shunchalik
oddiy kuzatib, tezkor kompyuter reaksiyalarini boshqarib isbotlashish o’yinlaridan
qochib kayf qilib turishadimi!? Umuman shu kunlar, taxminimcha 2-3 kundan beri
qulog’imga har xil tovushlar sado, chiqir-chiqirlik ya’ni uchquncha yoki
chinakamiga xos qulog’im shundoqqina atrofida bo’layotgan narsalarning
ishqalanishi, issiq-sovuqlikka o’xshab ochilib-yopilishiga o’xshash chiqib
turibdiki, aytishlariga qaraganda baribir o’sha-o’sha: men sening qaysidir,
o’zingga noma’lum ishingni sening nomingdan kelajakda qilib qo’yganman, sen
shuni hozirgi ahvolingga qarasak o’zingniki deb bilmoqchisan, deb o’zimni o’zimdan
egallash ishlari bo’yicha urdi-soldilar, xullas devonalikka yollashlar bo’lib
turibdi. Haqiqatan ham bunga tuban, jiddiy yoki bosilib qarashga xos o’xshaydiki,
hozir, navbatdagi yoki kelajakdagi qiladigan ishlarimning, harakatlarimning
qaysidir umumiy gavda hajmli qismlari ko’proq yoki balki mutloq tasavvurga xos
boshqarilishli tarzda o’zimdan olinishiga mos bo’lib ketadiki, shunga miyam ham
chiq-chiq bilan ularga o’tib qolayotganini, bosh miyam ularniki, ichimdagilarniki
bo’lib ketayotganini ya’ni miyaning ichi shunday bo’sh kovakli sadolarga
o’xshashidan bilsak bo’ladi. Endi shu kunlar yana qaytaraman (shu so’zni ya’ni
“yana qaytaraman” ni o’zimning o’g’zimdan o’zimga nisbatan urag’onli, yomon
qarashli qilib birga aytishdiki, aslida o’zimniki sal boshqacharoq ma’nodaligini
bilasiz), taxminimcha endi misol uchun qayerdandir olaylikki shu ularning
raqamli aniq yozuvga xos ishlashim bo’yicha ko’ngillari to’lsin xay bu – yana
2-3 kunlardan beri (aslida shuni, ya’ni raqamlarga o’chliklari bo’yicha ichki
aniqlikni, keyingi avlodga qolayapsan degan ma’nolardagi bildirishlarini
qilishni xohlashganki) burnimni ko’p qichitayaptilarki, shu ikki o’t orasidaman.
Umuman yana raqamlar haqida gap ketganida, raqamli ishlash bo’yicha faqatgina
bolalarning o’zlari shug’ullanishadilar, robot bo’lmish keyingi avlod farzandlarimiz
axir chinakamiga o’zlarini raqamli dunyoqarashdan deb sinashganlar. Nima
bo’lganda ham o’tmishni yoki biron bir ishni raqamlar bilan kavlashtirib
chiqarib beraversak, qancha vaqt o’tib ketib, hayotning ma’nosi qolmaydi-ku.
Bilamiz robot barchasini raqamlar asosida olayapti, bir-birini butlab,
uchburchak yoki boshqa shakllar yasab hayotiy ma’nosini keltirib chiqarayapti,
lekin bizga u raqamlarning nima qizig’i bor, kirishib yotib nimalarga ham
erishardik. Zero birinchidan raqamlar yolg’onchiligini hamma biladi, aniqrog’i
o’zim barchaga aytib ulgurganman. Raqamlar bundan buyog’i keyingi avlodning
tanlovi sifatida bizlarga aniq ishlab bermaydi baribir, zero bolalar tanlov
qilganlaridan keyin aslida uning, tanlov-mantiqning tarifini, ifodasini yoki
izoh-sharxini bayon qilishga o’zlarining hayot turkumlari bo’yicha raqamlar
bilan ishlashlariga, yashashlariga qaramasdan sabrlari chidamaydi, bilimlari va
kuchlari yetmaydi. Ular ya’ni bolalar nima desalar ham bizlar asoslama, ichki
raqamlarida bo’lib o’tgan yozuvlar, sonlar bo’yicha to’g’irlash, moslash va
tenglashtirish biriktirish ishlarini qilib ikkala solishtirilayotgan raqamlar
o’rtasida to’liq tenglik, aniqlik yoki mutanosiblik bo’lmagani uchun yolg’on,
shamg’alak yoki ko’zboyamachilik yurishini bilamiz. Aslida raqamlar shunchalik
aniq, hisob-kitob ishlariga “besh” deya bizlar kattalarning ustlaridan kulish
kerak emas, bizlar ham o’z avlod aniqligimizga egamiz, misol uchun, yozuvlarimiz
hayotiy, Dunyo ya’ni taqdiriy masala bo’yicha dadalarimizning hayotlariga
nisbiy aniqlikni bolalar bizlarga qilayotganiga o’xshab o’rnashtirib qo’ygan
bo’lsa, gaplarimiz genetikaviy aniqlik, ifoda va zapis-yozuv uchun butunlayin
to’g’ri va ma’qul sanalgan. Har bir avlod ko’ch-ko’roni bilan o’ziga berilgan
toifa-turlarini, aniqlik, zapis usullarini maqtab yotaversinmi endi!!! Bizlar
misol uchun simmetriya aylanishlarini ya’ni aylana chizish formulasini
gippotenuzaga, mana hozir eslatilsak, (a+b)R^2 ga yaqin chiqayapti (bilmadim
tog’rimi yoki yo’qmi), - solib gippotenuzas so’zidan gap so’zini hosil qilib,
gapirishni genetik zapisimiz deganimizda, ikki katetlar bizlar keyingi avlodlarimizni
“katta et”, hurmat qil deb qo’yayotganini bilsangiz bo’ladi. Taxminimcha, shu
hurmat so’ziga bir hozir kulgichli urg’u berilganligiga ahamiyatimizni molik
qilsak, dadamlar bizlarga genetikaviy zapislarini ya’ni o’tmishga qoldirgan
yozuvli izlarini hur, shamol kezib yurishda deb bilgan bo’lsalar, bobomlar ham
genetikaviy, qonli yozuv amallariga atalib mat ya’ni matematika, shaxmat
ishlarini bag’shida etganliklarini bilsak bo’ladi, mana xolos pishdi gilos deyishdi
(kallani ham bugun choqibdi!). Aytgancha, yana bir gapni qo’shib qo’yayki,
o’zimni astoydil o’rganishlari bo’yicha simmetriya masalalarida, yani bor budlari
bo’lgan qonun-qoidalar, ilm-fanning ishlashida simmetriya sifatida yozilib
ketaveradigan avlodlar ishlashlarida qarayotgan masalam, fikr-mulohazam
bo’yicha ichimda simmetriyali bordi-keldi amallarining yechimi, oxirgi ishi
qolganini bilishsa, bilimlarim yoki ko’nikmalarim shu masala, fikr-mulohaza
bo’yicha borayotganini bilishsa, darrov: sen bilasan, degan shahd-ahd, taqash
ishi bilan o’zlaricha o’zim ham shu yechimga kelishimni bilib turib
maynavozlik, ichimdan urish ishlarini qilishadi, ammo o’zimga buni yechish
uchun vaqt qani, faqatgina ular qachondir shuni yechib, ildizini topib o’zimni
ishlatib, harakatlantirib qo’yishganlarini pesh qilishadi xolos.
Comments
Post a Comment