Xo'sh endi kim bu?

 

136. Yana aroq ichdim va o’lgunimcha yotish xislatimni aniqlashga urinayozdimki asti qo’yaqoling. Aroqning mazmuniga e’tibor qaratib undan mas-alaslik chog’ida qiynalmasdan qutilishning ilojini topish qanchalik to’g’ri bo’lurki, bilsangiz ham mayli endi. Aroq degani paronim yoki sanskritcha o’xshashliklar aro ariq, oriq, ora, qor, aro, qora yoki umuman olganda bitta kam barcha harlar uyushmasining aralash kombinatorikasiga xos bo’laoladiki asti qo’yaturing. Zero aroq so’zining teskari sanskriti qora so’zi kodni, matritsani bildiruvchi yagona so’lzar doirasiga sig’inadi hamki. Aroq ichgandan so’ng mast yoki boshi og’rib aylanadigan ravishdagi insonda ishqalanish sababli deb topiladigan borlik, mavjudlik yoki tanli (borliqli) jismning o’z-o’zidan bo’lib turaverishi kuchsizlanadi, susayadi, shaffofroq siyrak qatlam hosil qiladi. Borliq yoki tabiat insondan iborat bo’lgani uchun hamki, insonning kuchi yoki borligi, ishqalanishi pasaygandan so’ng atrofning bosh aylanishiga xos grafali ravishda suzuvchanligi, chizmalarning yoki narsalarning harakatlanishi vujudga kelib borliqning, materiyaning yoki jismning o’zi o’z-o’zidan mavjud bo’laolmasligi yaqqol fosh bo’laqolishi turgan gapki xo’p bo’pti endi ham sen. (tugatishda sen deya o’zimni yozishim to’g’ri ketayotganini bildirib). Aroq ichga odam shu so’zning ma’nosidan kelib chiqib ariq ora keyinchalik oriqlashishiga xos bo’lib qorga, zaxga o’xshash sovuq havoda qorong’ulik aro qimirlamasdan atrofga qaramay yotishi kerakki, o’zining yoki tanining ishqlanishini yaxshilab yoki yig’ib olishga qodir sanalguncha borliq-atrofining paydo bo’lib, yaratilib borishiga taqalib kutib turaverishi kerak. Aroq sababli ishqalanish yoki borlik mazmun-mohiyatiga aloqador bo’lgan ravishda hamki, tuyg’ular hamda tana qarama-qarshilikdagi bo’layotgan mutloq betartib bir-birining bo’laklarining tutashuv chegarasi ortib boradiki, go’yoki tanga ustiga tanga to’liqlayin mos qilib to’ldirib, chetga kam chiqarilib qo’yilganga o’xshaydi. Natijada borlikning yoki materiyaning o’zi uchun tutashuvga xos chiqib qolgan, yakka bo’lgan tomonining o’zi o’z tarafida bitta va yagona hukmron, mustahkam bo’lib turaolmaganligi bu shu. Ikkita katta tomomlar, tuyg’ular va tananing sezgilari uzra borligi ustma-ust chegaralarda, to’liq hajmli tutashuvlarda to’qnashib tug’uli matritsali yoki tushli geometrik muntazamlikka xos narsalardan iborat dunyoning chizishga aloqadorligiga xos holati bizning tomonda, borliq va tanimizda kuchayib tanimizning materiyasidan, jismidan deb olinayotgan borliq materiyasi bilan ham, asosan shu tan bilan ham kuchli almashinuv sodir bo’ladi. So’ng teringizning hujayralari po’stakka, yozilayotgan xamirga o’xshash ravishda tortilib yozilib ishqalanish borasida pasayganga o’xshashi natijasida shu jism zichligidagiga xos kamayuvchanlik borliqning kengliga nisbatan ham yetishmovchilik qilayotgani bilinib bosh aylanishda atrofning aniq ko’rinmasdan, chizmali tarzda aylanib turib o’z joylashuvlarida to’liq hajmdor rangli, zichlikni bildiruvchanlikka xosligiga ko’raligi bilinmay qoladi. Go’yoki borliq chizmalari sababli protonlari, bo’laklari harakatlanish sababligina bir-birovlarining joyini egallab olishlari o’laroq borliqning mavjudligiga xos yolg’onni holi ham to’ldirib, ushlab bilishga urinayotganliklari fosh bo’lganga o’xshashi shu bu. Ammo tuyg’ular yoki damli bosim shu borliqda, xona sharoitidagi to’rt devor oralig’iga xos muhit yopiqligidami, qaysi joyda bo’lmasin damli, bosimli havoga xoslanib kuchli taqazolikka xos bo’lib boqavergani shu bu. Shu boisidan tuyg’ulardan o’z paytida, aroqdan oldingi ijodiy hayotlikda va aroq orqali bo’layotgan o’zini jipslatishga xos ichki aloqalarda yaxshi tartibni tuzib bermoq lozim hamki, shusiz iloji hech ham bo’laolmaydi. O’zimning ijodim yoki ilhomli suhbatkashligim aynan tuyg’ularim bilan parallellikda tuyg’ularimning o’zi bo’lishga urinib ham o’zlarini bildirmoqchiligi menga aroqqa ruju ham qo’yish imkonini tug’diraqolmasmikin. Ammo men o’zimni shu haqda ko’p ham boshimni qotirmoqchi ham emasman, bu sohada rujuni ham holi yaxshi baholayolamanmi yo’qmi bilmayman. Nima bo’lganda ham hozircha boshim og’rib zo’riqib qolayotganimni o’zim yaxshi bilaman. Shuning uchun oxirida aroqni mahv etishni, aynan og’riqli jo’shqinini daf qilishning yana bir usullaridan birini aytib o’tayinki, ariqning u simon yoki vannasimon yoyli qisilgan ostida qolganga o’xshash umumiylikni bir xil olib borish maqsadida ham teringizning ishqalnishi sababli qisilishi ro’y berib yoqimsiz ziq bo’lishga uchrabroq turishingizga qaramasdan ko’proq qimirlamay yotishga harakat qilish kerak. Aks holda tor yoysimon joyda qimirlab o’zingizning ustingizga o’zingizning og’irligingizni indamay turib ham taqazo etib qolganingiz ma’lum bo’ladi. Holi ishqalanishingiz yoki borligingizning o’zi kamligida massangizni yana o’zingizga tartibli yo’sindiraolmasangiz, tarqatib mujassamlikda egallayolmasangiz boshqa tomonda tuyg’ular tug’yoni zo’riqib kuchayishi oqibatida aroqdan yomon oqibatlar sababli yanada zo’riqarli, kuchli bosh aylanuvchili ko’taraolmasliklarga yo’l qo’yaqolsangiz ne bo’lurki xo’p mayli. Go’yoki sirpanib o’z ustingizga o’zingiz bosib tushmaganga o’xshab qotib yotmoq tavsiyasi shu sanalur hamki xo’p bo’pti. Zahiriddinni (zah yoki zax so’zi haqidaligi bo’yicha bu bo’lsinki) Hindistonliklar qaytib o’z yurtiga, Andijon bo’lmasa ham yangi ona shahri Buxoroga yuborishlari tugul shu zaminni zaxli qilib qo’ymoqliklarining boisi hamki, ichimdagilarning o’zlarining kechayki aroq paytidagi mazmunli suhbatiga qarasam hamki, aroqning gashti haromi uzra sog’liqni ta’minlashlari tushunilganligi sanalur hamki xo’p bo’pti. Shu degani eng muhimi sanaluvchi yechim sifatida shunchalik katta hamda o’xshashliklar kiritilib aytilgan sog’-salomatlik garovi aroqdan so’nggi bosh og’riydigan, ko’ngil ayniydigan lahzalarda zax havoni sezib yotib turaverish, ko’proq tabiat qo’yniga otilish nazarga tushadi. Shuning uchun Hindlarim bilan suhbatim chog’ida o’zimning borligim masalasi yuzasidan bo’layotganligim sababli hindlar o’zimga zaxli nomimga aloqador xoslik bo’yicha borligimni kuchaytirib turishlari juda kor qilmoqdaligi shu bo’ldi xo’p mayli ketaversan holi. (tugatishdi yozuvimni davom ettiraverishimni ro’kach qilish chog’larida). Ammo men uchun shunchalik ulug’vorlikka xosligimni sezgan chog’imda ham aroq haqidagi ushbu mavzuni katta qilib yopishning o’zi shu bo’lmoqdaligini tushunib turishingiz kifoyasidamiz xo’p mayli. Demak, bitta ochilishi, kuzatish yoki haqiqiy tushunilishga xos kashfiyot amali ko’zga tashlanadiki, o’zimning ismim haqiqatan zax bilan aloqadorligini namoyish etib ham men o’zimning ismimni to’g’ri topib olganligim ma’lum qilinajakligi boz ustiga ismim tanimning o’zginasi bo’lishini yana isbotlagan bo’lsak ne ajabki xo’p bo’pti. Axir bizlarni borligimizni, jismonan avjlanishimizni ham faqatgina oxirat zamonda ham bo’lib boshqarib kelgan haqiqatimiz og’zaki so’zlar tugul kodlashuvli sanalgan nomusimiz sifatida ismimiz, nomimiz hisoblanishini aytmoq kifoyaki xo’p bo’pti.