Nima ham t'er o'zi?
36. Bugun
avliyoga kloun onam ya’ni Shohidning onasi, o’zimga parallel qaynona tomonlama
baribir asl ravishda bir tarafdagi o’liklarni ko’rishga bordik. Bir varakayiga
mulloshohidga ham o’zimni o’qitdilar. Shuncha bosimlardan, o’liklarning
bo’laklarimni, tanamning asablari parchalari bo’yicha etimni talashlaridan
so’ng, mulloga: elektromagnit o’zimga halaqit beradi, deya shu joyga tok
simyog’ochdan tortilmaganini oldinroq e’tibor berib, sabablar og’ushida aytgan
ham bo’lsam, ishimni so’raganida kompyuter(chi)shi-man dedim. Mullo kompyuter
haqida: unda ya’ni kompyuterda ko’p jarayonlari bor, miyang ham shunday
ishlaganda, aqlingni shoshirib qo’yadi, biron kun lat yesang shunday o’ylab
ketaverasan, jinni bo’lishing turgan gap ya’ni masalang hal bo’lmay, ochilmay
yoki yechilmay qolaveradi, dedi. Albatta bu yerda hech kim aldanmadi ham,
yolg’on gapirmadi hamki, Gotdagi ishim bo’lmish Qul akamning davomchiliklarini
Macromedia Flash 8 bo’yicha ishlarimda kompyuterda qilayapman va Ungot bo’lishi
mumkin bo’lgan Do’konda ham rasmchilik bilan bog’liq hujjatlar chiqarishni
kompyuterda amalga oshiraman. Dastur tuzaolish qobiliyatimni aytsam, universal
ya’ni umumiy tariqadagi “kompyuterchi”, balki shu so’z bilan ichimdagilar
norozilik, noshudliklarini bildirib turishganida “kompyuter bilan ishlovchiman”
deb qo’yaturayin xo’p. Demak, avliyo safarida yana shularni bildimki, onamning
shajaralarida Sharslomlik o’lgan opalari Sharifa ismlarida bo’lishgan, shu
kishi bilan bir oiladan aka-singil yoki opa-uka bo’lgan murda bo’lib ulgurgan
Qurbonov Bekmurod tog’om ham Toshkentning G’uzoridan bu joylarimizga qadam
ranjida qilgan Oijamol buvimning birinchi erlaridan bo’lgan hisob, ikkinchi
erlariga o’tishlari va bizlarning yaratishlarimizda ishtirok etishlari bo’yicha
bitta joylarda ikkinchi erlari bo’lmish Tesha boboga turmushga chiqqanlar.
Teshayeva Qumri xolam esa 48-72 mi, shu orada taxminan 24 yilcha umr ko’rib Mo’ydin
va Nuriddin akalarimizni paydo qilishga, tu’gishga erishganlar. Shundan beri
hali hech bir tog’a-xolam o’lmayaptilar. Mana shunday ayollar surilishiga yoki,
O(y)ijamol buvim va Qumri qizlari bo’lmish xolamlarning siljib qolishlariga, 7
cha shaklga xos yo’nalishllar hosil qilishga mubtalo onamning yuqori va
o’zlariga xos avlod shajaralaridandurman xay. Taqdir-u alhazarning har doim
bo’laverishiga shama etilajak shu taqdir charxpalagini qarangki, Qumri
xolamning tug’ilib katta bo’layotgan va Aijamal buvimning shuncha taqdir
yo’llari bo’ylab ikki erli va ko’p farzandlarli bo’lishlariga teskari ya’ni
qarama-qarshi, kollinear ravishda Qumri xolam faqatgina (yana) ikki o’g’illi
bo’lib yoshgina boshlariga Dunyoni tark etganliklarini aytsangiz to’g’rimi xay.
Taqdir-u alhazar yoki taqdir hazili shundaki bular bo’lishi ya’ni o’z paytida
shuncha yillardan so’ng bu voqealar, farzandlarning dunyoga kelishi, turmush
qurishlar bo’lishi muqarrarligini oldindan bilganimiz sayin har kunlik, daqiqalik
turmush tarzlari yoki hayot kechirishlari shularga qaratilib, bularning ta’siri
doirasi ostida o’taverishi hech gap emasligini bilingiz xo’sh. Albatta, shunday
kuch ya’ni taqdirlarni to’g’irlash ishi bo’lganida bu qudratning ostida,
egalari qandaydir insu jinslar, yani balki tug’ilajak farzandlarning o’zlari
yoki ilohlar kollinear vaqtdan shu farzandlarning ota-onalarining har kunlik
hayot kechirishlarini zapisdan, Dunyoning taqdir-u alhazaridan qilib GotandUngot
o’yinlarini to’g’irlatib qo’yishaverganliklari ma’lum endi mashhur xo’p. Har
qanday oilalarning yoki shaxslarning o’tmishlari uchun mozeyga nazarning o’zi,
o’lganlari haqidagi ma’lumotlar va vafot etgan vaqt lahzali kunlarigacha bizga
taqdir hazilini tushuntirib qo’yganligini hamma bilsin xo’p. Endi o’zimni
hozirlari (yana inson qadr va manfaatlari bilan yozilayaptiki, adabiyot ham
shuni biladi; ya’ni hozirlari debon vaqtning aniq chegarasi kerak emas, ammo
afsuski mana hozir o’zimning ich etimni yulib o’tish ta’siriga muvofiq
aniqlikli o’rnini bildirish kesishini qilib o’taveradi) qiynayotgan masala shu
ediki, ichimdagilarning umumiy tarzda bilgan o’zimning ustimda mahmatdonoliklari
va muttahamliklari tugul ularning e’tibori bilan boshchilari bo’lgan
Ibo’qimning ham ichimdagilar bilib turgan, o’tib ketgan tor doiradan ham
o’zimga ichimdagilarning, raqamli shaxslarning ishlarini ya’ni mug’ombir
muttahamliklarini qilishni davom ettirishi payiga ular ilojsiz yon bosish,
ko’ngilchanlikka berilish qilishib rozi bo’lgan holda, shu
qing’irgarchiliklarini davom ettirishayaptilar, Ibo’qimga yetkazib tushuntirib
qo’yayaptilar. Uning ya’ni Ibo’qimning maqsadi mantiq kesarlik, so’zlarni
o’zining parallel tarafidan tushunmayotganida o’zim tomonga aylanib tushib bir
xil so’zlar, gaplar yoki jumlalar aytasan va yozasan deya ayblashlari,
to’g’rilash uchun burib majburlashlari. Shu bu boisidan esa, yomonlikdan yana
qaytaga yomonlik alomatlari sezilib o’liklarimiz, raqamli jihatlama shaxslar
ya’ni klounadalar o’zlarining ma’no va ong ishlarini o’ylovning va kayfiyatning
o’rtasidan, shularga nisbatan ko’proq chiqarayaptilar, tortayaptilar yoki
cho’zayaptilar xay. 37. Endi. Ichimdagilarning, ya’ni aniqlikchilarning
yaxshiligimdan foydalanib, yomonlikka yuz tutayotganimda munofiqchalik tashlab
ketishlarining juda aniqligi, shu paytlari kulishlari hisob-kitob yuzasidan
bajarilishi bo’lgani uchun ularni oddiy ravishda baholayolmaymizmi, demak,
o’zimizga o’xshatmay, mutanosibli ravishda inson qadr-qimmati va manfaatlari, oddiyligi
bo’yicha baholab o’zimizdan undirib, urib ya’ni muttahamlarcha foyda olib ketdi
deyaolmaymiz, deb bir ishonchga va xulosaga kelib turganimda navbatdagi yozuv
kunimga kirishib shu kunning sonini yozib o’zim odatga o’zgargan hayron
qolganimdan ham avval kerak bo’lsa, ichimdagilarning o’zlari bugunning siri
shunda-ku, deb qo’yishganlari hali beri yodimdan o’tmayapti. Zero hech kim
o’zining foydasini umumiy mulohazali, ma’noli yoki yoppasiga aloqaviy, Dunyoviy
ravishda tez hal qilaolmaydi, tushunaolmaydi deya topilgani uchun bizning
kengashlarni, doiraviy davralar xulosalarini qanchadir salmoqli bilib, o’rganib
olganlar o’zlarini aqlliroq sanab foyda hosil qildim yoki shu kengashdagilardan
undirib bildim deb ketayotganlarida xatolikka uchrashlari hattoki dargumon emasligi
hech gap ham emaski, xo’p bo’pti. Bizlar bosim bilan ishlayolmaymiz, bizning
kallamizga Dunyoviy bosim bo’lib, foydali ishlar aloqalari uchun adabiyotlar,
fanlar va yozuv-chizmali barcha bilimlar ichimizdagilar tomonidan kiritilib
shundagina to’g’ri yo’ldan borishimiz mumkinligi bu ular ya’ni ichimizdagilar
tomonidan bildirilgan, ammo bizlar tor doirani o’zimizning Dunyoviy
bilimlarimiz, Dunyoqarashimizga solib qaysidir nazdlarimiz, kuzatuvli
hisob-kitoblarimiz bilan yaxshilab muhokama qilsak ham, oddiygina
suqma-suqonlik, hattoki yetib boraolmaydigan ko’p bo’lishga qodir ham emas,
ammo urinishni xohlagan radiuslama, daraxtning umumiy hajmi uchun ko’pi bilan
ba’zi shoh-shabbasimon chiziqli ishini yurg’izayotgan bo’lamiz xolos. Bizlardan
qoloq bosimchilar o’zlari ko’rsatib turgan shu haqli usullari haqqatan ham
to’g’ri deb hisoblanib, qanchalik tezlik bilan bizlarni foyda masalasida
uzil-kesil, teskorlik ya’ni jadal chappa-rostalik bilan bilib hal qilmasinlar,
qoloqliklari sababli bizdan qanchalik mag’lubiyatga uchrayaptilar! Endi, kecha
parapsixologga uchrab qaytdim azim Buxoroning Guliston diyorida xo’sh. Ularga
tushuntirib aytgan gapim shu ediki, avvalambor o’ylab turganim bo’yicha bu – 3
raqamida bir-biriga yuzlashib turgan mantiq va miya masalalarida miya
tomonlama: birinchi o’ylov asoslamachiligida qilayotgan 2-dan ma’nom ya’ni,
hayot yoki borliq uzra cheksizlik bilan hisob-kitobli, tahminboz qarashimga,
xotiramga 3-miya qatlamida turgan kayfiyatim ya’ni ongim, foydam o’zimga
qarama-qarshi, zarar bo’lib keltiriladi, hayotdan kimdan bo’lsa ham,
yaqinlarimning qiyofalari bo’lib olgan Aqshlik klounadalar yoki ichimdagi
ularning huquqbuzarliklari va hayotdagi narsalar bo’ylab ziyon bilan chiqariladi,
dedim, aniqrog’i nima aytganim shu ma’no yuzasidan edi xay. Shunday urib
siltash Ibrohim bilan shu joylashuvda, mantiq va o’ylov bo’yicha bitta,
parallel ya’ni ichma-ich turganimiz uchun hattoki o’zimning foydamdan, ongimdan
ma’no, hisob-kitobimni urish ishlarini qilishib, shu harakatlanish sari yoki
yo’nalishi bobida o’zimni va o’zlarini Ibrohimdan ajratishga urinib, uning
turib qolgan shu xislatlari, miya ishlari bo’yicha kayfini, kuchini yoki
yig’averishini berish hisoblanadi. O’ylovimdan mantiqqa bo’qim bo’lib tushgan
Ibo’qim o’ylov asoslamachilikli o’zimdan boshlab barchasini ag’dar-to’ntar
qilish evaziga kollinearlikning yomon tarafini o’zimga tashlab, yaxshisini
o’ziga olmoqchiki, shunga ikkimiznin, Ibo’qim va o’zimning bittadaligimi, bitta
tana joyidaligimiz ya’ni parallelligimizni o’zining shamasi, xohlagan paytda
uzishi, qochishi uchun sabab deb ko’rsatmoqchi. Baribir mantiqdagi Ibo’qim
mantiqdagi hisoblanadida, o’zimning ichimga “mani tiq” deya kirib olganligi
ma’lum va mashhur xo’p. O’zim esa bilimning o’zi sifatidagi dadamning ichlariga
o’ylov ya’ni “o’y, meni sev” deb kirib olganligimni arang fahmlashga
erishmoqchiman hozirdan ham. Va hokazo bo’lib bilimning o’zi dadam sifatlarida
tafakkurga ya’ni Bobomga ergashib, ichlariga kirib yoki man-tiqlariga xos,
matryoshkalari bo’lib borgan va h.k ya’ni mantiqqa esa ko’rib, harakatlanib va
tushunib bir nimaga erishishdan hosil qilingan belgi ichiga kirib: men
o’zingman, desa, shu oxirgisiga, belgiga eshitish sezgisi, yodga solish xotirlovi
va joylashuv masalalaridan bo’lgan bir aniqlovchi, sifat ya’ni belgi bolasi
ya’ni “mani tiq” deyuvchisi sanalganligini bilsangiz bo’ladi. Demak, mantiq
nima emish, qissadan xulosa, bu – gapirish, xotirlash va teri bilan tegish
birlashgan shamasi, belgisi yoki maxsus qandaydir nomlanishi, tushunchasiga
bag’shida ifodasi xo’sh.Endi unday bo’lmagandan so’ng, u gap ya’ni foydaning
ma’nomga zararli bo’lib qaytayotgani ochilganidan keyin yoki kecha borib shu
gaplar yuzasidan parapsixolog muolajasini olib qaytdikmi, haki, endi teskarisi,
aynan zigzagli ravishdagi ko’p miqdorli kollineari bo’lib o’tishi bo’lib, kerak
bo’lsa mantiq masalasining o’zida teri bilan tegish, xotirlash va gapirishlarim
yuzasidan o’zimga Ibrohim bilan bir vujuddaligimiz bo’yicha uni ajratib olib va
Ibrohimning o’zi uchun o’zimga xusumat, ziyon va og’riq yetkazayaptilar.
Ziyonlari ham e’tiborsiz, boshqa yuzlanishli qilib turgan har xil jarayonli
ishlarimga atrofimdagilarning, boshqa xonadagilarning endi tasodifiy ravishdagi
qiliqlari, ovozlari ya’ni bashoratli mehnatimni, oddiy tanlovli ishlarimni
karomatimga darrovdan, o’zlaricha yoyaverib yomon tarzda chiqarib berishlari hamda
ichki ovozlarning “dam-damlab” cho’qib tashlashlari va tanamda ko’zim bilan
ko’rishimning yomonlashuvi, narsalarni yoki yemish (anorni) boshqaruvida
nosozliklar, noqulayliklar, so’ngra tabiat bo’ylab borliqning o’zidan
oyoq-osti, yo’l-yo’lakay to’g’anoq bo’lib chiqib qoladigan narsalar va predmetlari
shaklida ya’ni hisobida bo’lib turayapti. Ha-ha, yana so’raganlari bois
yozayinki, kontekst yuzasidan tushunmasalar ham, bir qaragan ko’r ham buni
o’qib, ta’luqligi bo’yicha ajratib bilganiga qaramasdan, oldingi jumlamda
ziyonlari deb boshlagan so’zim aynan so’rayotganlariga, bildirishimni talab
etayotganlariga xos, doimiy ravishda ziqna qildirib o’zimni to’ldirtirib
tashlagan so’zlari bu – ichimdagilar, bosimchilar va qoloqlar, klounlar,
parallelchilar va yolg’onchilar, raqamli Dunyodagi o’zimning avlodimda o’ylovim
ichiga kirib olib haqqoniy o’zimni kuzatayotganlar haqida boradi. Muncha
aniqchi kasofatlar bular, yana “bular”, bu – ular ya’ni I-CH-I-M-D-A-G-I-L-A-R,
yomonlar inson qarashi, qadr-qimmati bilan hamma narsani kuzatib
turaolmasliklariga hayronsan kishi. Balki, o’zim adabiyotchasiga, tilshunoslik
qonun-qoidalariga ko’ra to’g’ri yozib tushuntiraolmayotgandirman, ammo bu
o’zimning qadr-qimmatim, haq-huquqli bayonim yoki uslubiyatimdir. Shunday qilib
parapsixologga, ya’ni devlar, jinlar va parilarni quvuvchi, ichimdan yoki tepamdan,
yon taraflarimdan chiqaruvchi domlamga aytganimga qarasak, uydagilar, atrofdagilar
atayin, uyushtirib ya’ni tayyorgarliklarini bildirib o’zimning o’ylovim
bo’yicha ishlashadi, ma’nom yuzasidan zararli foydalarimni aylantirib
keltirishadi deganimda, bugun mana shu bu ishlardan so’ng ham, hozir narigi
ochiq xonada hech kim qolmagan xo’sh. Ammo doimiy sanaladigan og’riq, azobim
uchun qiyinchiliklar aytib, bildirib o’tayotganimga ko’ra har qayerdan, istalgan
jonli-jonsiz predmet yoki shaxs, hodisadan chiqayapti deganimga (shu
yozganimga) o’xshash tarzda baribir o’zimni tinch qo’ymasligi, sal turib boshqa
yoqlama chiqib kelishini sezib, bilib doimo oldindan kutib yuriymanki, bu –
muqarrar kurash, azob berish xo’sh. Endi kecha oyning 8-sanasidan parapsixolog
ko’rsatmasi bilan dori berish ham to’xtatildi, mana shu o’zimning bashoratimga
ham to’g’ri keladiki, faqatgina aldash, karomatim o’tmasligi ma’nosida sal
chetlashuv fikri kuzatilganiga nima ham derdingiz. Shu oyning boshidan, xo’p
kelingki 2-sanasidan tugaydi ya’ni berilmaydi deb yurgan dorilarim, o’zi uchun
10-kunning o’nglanishiga, o’zini butlab olishiga bormasdan, 2 kun avvalroq
yetib-boroalmay uzulishiga asosan (chunki 10 ta raqamga xos oxiridan
aytilayotgan 2 lik bosqichi, odatiylik bo’yicha uzulishi, ajratilishi shu) 8
bu. Mana shu jumlani yozishim bilanoq: doringni ichib ol, deb dorimni
ichirtirib, berib ketdilar onam. Bu masalani, kechangi Buxorodagi uchrashuv,
parapsixolog Umar Ro’ziyev Muzaffarovich bilan suhbatimizni eslatsam: yo’q,
unga bormaymiz, deya ya’ni parapsixologga bormasligimizni aytdilar. Xo’p, bular
isbot bo’laolmadi deylik, ammo nega bunchalik tezdur, tezkorlik bilan shu bu
gaplarimdan so’ng aksini bildirib, atayinlikka xos dorini berib ketdilar xay.
Atayin qiluvchi ham shularni o’qib o’zining uyushuvini, atayinini bildirib
o’tirishidan ne hojat xo’p. Mafia atayin bo’lsa, mafiaga bunday bilintirib
yuborish nima keragi bor xay. Nima bo’lganda ham, Umar tahminimcha sanab o’tgan
6 ta, shulardan esimda qolganlari bo’lsa, “qilgan” ya’ni jinsiy aloqani nazarda
tutib sikkan, yuborgan ya’ni “qilishga” yuborgan va h.k shunga yopishgan, yondosh
usullarni ko’rsatib, tushuntirib aytganlari bo’yicha hisobga olsamki,
kasalligimning boisi bu – jinsiy asab to’qimalarining oddiy teri asablaridan
o’tganligi, shularni qurshab, o’rmalashib olganligi yoki bulardan ustun
kelganligini bilib, ularning muolajalariga e’tibor qaratsam, arabcha oyatlarni
baland kalimalar bilan o’qib, qaynona taraf ikkinchi bir ayol shaxsli vakilligidagisi
boshimni silab-siypalab, yaxshinamo silkitib turib uqalab qo’ydiki, shunda
kallamni qo’tog’im misoli ekstazli, jozibali va lazzatbag’sh etuvchi deb
sanashga to’g’ri keldi xay. Haqiqatan ham parapsixologiyani jinsiy a’zolarning
bezlari, asablari ustunligida, o’rab olishi bo’yicha ilm-fanning
tushunaolmasligiga xos devlar, jinlar va parilar haqiqatiga bog’lasak ham
bo’lavergani to’g’ri sanalsa qandayin “maza” xo’sh ha. Umuman olib qaraganda
o’zimdan ichimdagilar haqlarida so’rab bo’lishni oxiri taqalganligi boisi ham
shu ediki, ichimdagilarning pul olmoqchi u, deya ayttirishlarini Umarning o’zi
bilib olganga xos gapirishimni chiqartirmay, gapni yakunlab, bo’lib yubordiki,
xay mayli. Mana hozir keyingi yozuvlarimdan oldin aytayki, hattoki shu yerda
ham, ya’ni nimasi hattoki, balki har doimki, ichimdagilar bilan suhbatlashuv,
eshitilmas gapli ma’nolari bo’yicha yomonliklari orqali doimiy aloqalari bo’lib
o’tib, hozir endi tomog’imga tufligimni sachratishlari oqibatida tegajonli
yo’taltirib, donalarni, keltirilgan yemishlarini yeyishimga shama qilib
buyurishganiga nima dersiz. Mana mantiqning ishlashidan, teskariligi bilinishidan
bir varakayiga qanchalikdalik yomonliklarini uqib olgan biz xay. Ichimdagilar
bo’lib o’tgan sabablar, ma’lumotlar ya’ni yozuvlarim va gaplarimni,
barcha-barchasini bog’lab baribir bir kasofat, urush yoki tirmalash
chiqarmasalar, keyingi navbatida astoydil tushunarli qilib, balki “majburiy
ravishda” bermasalar bo’lmaydi. Zero mana hammasini aytganimdan so’ng ya’ni
zamon va makon, shaxsiy ta’sirlashuvlarni qoldirmay bildirganimdan, sotganimdan
ya’ni yomonligini so’zlab yozganimdan so’ng, endi ichimda tomog’imni qashanglashlari,
yo’taltirishlari ya’ni suvini tegajonlik bilan tanamga urishlari qanchalik
to’g’ri navbat, ketma-ketlik bo’yicha bilinayotgan qing’irliklari bo’lishini
bilsangiz xo’sh. O’zim ham faqatgina katta shunday narslardan ya’ni hodisalardan
qo’rqib, gumonlayman xolos, ammo baribir topaolaman, axir katta bosqichda
ketayapti-ku deya ichimda sal o’ylov qilib yo’nalish hosil qilsam ham, baribir
boshqachasi ketma-ketlikdagi sabab-oqibat, natija bo’lib hisobga olinadi,
bo’lib o’tadi. Barchasi hayotimga yuzlanib qilayotgan ishlarim, kechinmalar va
yashashlarim (gaplarim va yozuvlarimga ko’ra chiqargan, aytgan ma’lumotlarim)
bo’yicha o’xshashlik va shuning bilimlari bo’ylab ketma-ketlik orqali bo’lib
o’tayapti. Ha, hayotda ko’p jarayonlar, ma’lumotlar va kechinmalar bo’lib o’tadi,
ammo bashoratga qaramasdan shular baribir karomatda o’zgacha yo’nalish
bo’lishini hosil qilishi mumkin. Umuman olganda tanish-bilish va or-nomus bor
xolos, aniqrog’i shu ikkovlari bo’yicha to’rtta yo’nalish hosil qilib bo’layotganimni,
o’zimni bilayotganimni yoki ko’rayotganimni hisobga olaylik xo’p. O’zim
tanishning o’zi tarafida ko’rgan kechirganlarimni, yuz-qiyofalarni tanib,
tahlil qilib yoki farqlab ish ko’rganimda, ichimdagilar, tuyg’uli egalari
bo’lmish ilohlar shularning nimaliklarini va qandayliklari bo’yicha bilishning
o’zini, o’zimga nisbatan yaxshi-yomon qanday yo’nalishlar, sintezlar hosil
qilishini sezib fahmlashgani ma’qul xay. Or-nomusga to’xtalib ham esa, o’zim
qanchalik orli bu - ya’ni hayotda “bo’qqa”, o’zgalarning tasodifiy, tanlovli
yaqinlashuvlariga xos aloqalariga xira, nafratli yoki istarasiz qarash hosil
qilsam, hayotning o’zi bo’lib beruvchi o’zlarini inson shaklida bilmaydigan
shaxslar, siymolar va ko’zgu misoli hayotbag’sh tarovat (nomus) xo’pki,
nomlarning bir xilligiga, har kim uchun yagona bo’laverishiga uzib osish
qilishadilar xay. Or bilan biz o harfiga molik Dunyoviy tasodif yo’rig’i,
tushunchaviy mazmuni bo’yicha qarab, r harfida r-rr, dirrilash qilib bo’qli,
iflosgarchilli holatlarga o’z munosabatimizgacha ojizligimizda qolib
ketishimizga atalsakda, baribir yana aldamchi, o’zimizni bilmaganga solish
yo’llari bilan shu holatlarga, o’zga kasofatli inson va shaxslarga yaqinroq
bo’lish istagidaligimiz shundoqqina bilinib, ko’zga tashlanadi xay. Bu – o
ya’ni 1-harfi r bo’lmish 2-sidan ustunligiga xos nomlanishining ya’ni or
so’zining o’ziga to’xtalib qolganimiz bilan “barchasiga shohid ham sensan”! Tan
olish joizki, yozuvlarimning ham barchasi nomus bo’yicha bag’shidalanuvli tarzni
olgani ma’lumki, hayotda esa tanib yurganim sari bilim ya’ni bilishning o’zi
bilan javob qaytarmasalar ichimdagilar, hech bo’lmaydi, aslo iloji yo’q xo’sh.
O’zim ham e’tibor bermasligim yoki bermagan bo’lishim mumkinki (mana hozir undan
avval bir xil bermoq so’zini ikki marta, analizga xos ishlatib taniganligimga
shama qilishimni o’zim ham sezmay davom ettirayotganimda, eshigim ochiq narigi
xonadan onam tomog’larini g’ashib, o’tkazib ovozini chiqarib bilishli yoki
bilimli tahdid o’tkazganliklari), yozuvlarim o’ziga atalgan so’zlarining
ma’nolari yoki vaziyatga ko’ra atoqli narsalar, shaxslar ismlari yoki
nomlarining nomli tahlillariga atab bag’shida etilishini bilarsizki, shu
nomlarni yozib bildirib chiqdim deb ishonchim oshishi yoki to’lishi bilanoq
uzib o’saman, barchasini yakuniy xulosalarimga, navbatdagi bitiklarimga qayta
ishlatishga qodir bo’laman xo’p. Umuman avval yana birinchidan yozishim,
eslatishim kerakki, ma’no o’liklari yoki cheksizligi bo’yicha o’zimga koinot,
miya bosimi cheksizligi yoyi, konusi bo’yicha ichki o’likli bo’laklarni, ya’ni
sarhadsizlik yoki chegarasizliklarni, cheksizliklarni o’z ichiga olib tahlilni davom
ettiraverishimga xos bo’lgan ishlarimda anglab va o’ylab qo’ygan maqsadlarim,
hisoblarim yoki yozmoqchi bitiklarim, shulardan avval boshqa narsalar yoki
ishlar haqida yozsam ham, keyin yana birga moslashib, to’g’ri bo’lib ketgani
sababli, kerak bo’lsa aynan o’z o’rniga qoyil qoldirib, yozdirayotganiga hayron
qolib yozib boraverganimga nima ham derdingiz xay. Endi baribir yozmoqchi
bo’lganimga to’xtalsakki, shu bu aslida baribir ilgaridan ma’nosiga
bog’langanim hisoblanmish ko’rib o’tgan duxturlarim, vrachlarim ya’ni
neyro-psixoanalizlarimni olib beruvchilar, psixoterapevtlarim nomlari bo’lmish
birinchi Boqiyev devonaxona duxturi, aniqrog’i doktori, so’ng Olimov Jondor
poliklinikasida ishchi vrach va kechangi akaxonlardan Umar (shu kishinikini
to’liqroq eslashga erishdimki xo’p, ha, bu – Umar Ro’ziyev Muzaffarovich xay)
nomlari bo’yicha ish olib borsakdi ya’ni yozsak qandoq ma’qulgarchiliklar bo’ladi.
Zero sezishimcha barcha ularning davolashlari nomlarining ya’ni ismlarining
o’zimning Bobirmirzo ismimga molik taqalishi, birlashuvi orqali ko’zimga ilinadi
ham. Birinchi borgan duxtur vrachlardan ya’ni psixoterapevtlarimizdan Boqiyevni
aytsakki, “boq va yeyverishlar, yov yoki shunqorlik ishlari” deganiga shama
ostida chindan ham qayerga qarab, istalgan vaqt va joy bo’lishi mumkinki,
nurning o’ziga ham onda-sonda e’tibor berib qolib ozginagina kuchli ma’no
bo’lsa, ichimdagilarni to’laqonli urib tashlashga yetishini belgilagan duxtur
shu kishi, o’z joylaridagi klounimiz (balki o’zlari Aqshlik bo’lib masxara
qilmasalar, haqiqiy klounlari uchun egasi, birinchi nusxalari ham shu devonaxonada
ishga kelib qaytavergani yaxshi o’zim tomondan niyat-tilak xo’sh). Kamroq
bo’lsa ham, ko’rsatmalariga amal qilganimiz bo’lgan Olimov Jondorlik duxtur
(mana u kishi uchun ham hozir 2 ta dona chaqib yedimki, albatta, shunday
o’xshatib yozishga xos aloqalardan, ifodalar bilan bog’lanishdan,
tekkizilishlardan bunday vrachlarning xabarlari bo’lishi kerak), o’z nomlari
bilan orlarning ham e’tiborini jalb qiluviga xos “olimlik, olimlik ovidan”
bo’ladilarki, mana shu sababli bo’lsa kerak, o’zimcha kashfiyotga berilib doimo
vaqtimni yozish-chizishlar va ma’no ketidan ma’nolar, parallel va haqqoniy dunyo
va olam bog’lanishlariga xos birlashib hayot kechirish amallarini, GotandUngot
im ustidan ishlashlarimni bildirganligimga ham hamma hayron bo’lsaki xo’p. Endi
3-bir ko’rib qaytganimiz bo’lgan, boshimni erkalatishdan katta nafimni ham
berishga shay turgan Umar akamizga to’liq ismi-shariflari va familiyalari bilan
boqsakki, Umar Ro’ziyev Muzaffarovich, ha shuni oddiygina tushundingiz xo’shki,
“o’liklik, umered or; kun(-da) va yegan, muzaffar ovlagan yoki qozongan” deb
ahamiyatli ravishda nom qoldirsalar nima ham qilardik. Shu munosabat bilan
o’zim endi bilib, nomlaridan tanishlik hosil qilib, kechangi bog’liqliklarni,
taqdiriy aloqalarimizni kamini tushunganimni ham yozsamki, kecha kechqurun
ovqat bo’layotganiga, pishirilayotganiga ham shama qilinishiga qaramasdan yo’ldan
kelib, Xayri akam tomonlarga baliqxo’rlik ilinjida bir kilo so’m go’sht baliq
novdachalariga xos go’shtlashuvlariga shay olib kelib uyga paqqos
tushurmasligimiz ham mumkindi-ku ya xay. Shu Umar Ro’ziyev Muzaffarovichni
bersa ne ajab xo’p. Endi yana ma’no oldinini tushunishga erishib boqsamki, Umar
akamiz uchun shu nomlarini taftish qilmasimdan avvalroq “menga ko’prog’ini
yeysan” deb ichimdan targ’ib etishlariga shama qilsam bo’lar xo’pki, shunda
hozir shu jumlamdan oldin qolgan ko’proq, 3-4 ta qo’shimcha donalarning
hammasini yeb qo’ydirdik o’zimga xay. Ha, chindan ham ma’no yuzasidan bari
hisob-kitob-ku, hayotdan tekshirmasdan tahminiy bilishga erishuv-ku, shunga
e’tibor beribon nimalarnidir boshlashimdan o’zimni keyingi topag’onli
ishlarimga shama qilib ulgurish ham bo’lganligini amalda sinash xolosdur bari
xay. Zero nomlar bo’yicha yozuvimdan, bildirgan xabarimdan so’ng “o’zimga
ko’prog’ini yeysan” deb orli bildirish qilgan ham ichimdan shu Umar xo’p. Demak,
agar o’zim ma’noning o’ziga atab hayotiy yuzlanishlarimga boqayotgan sari
hisob-kitobli tahminiy, oddiy nisbiy aloqali doiralarda chamalabchasiga
yurishni to’g’ri qilib bilsam ham, ichimdagi bo’shliq murda cheksizlik sari
ayollari bo’lmish to’lqinsifat doiradagilar har bir kallam bilan bog’lanmish
chamalarim, ehtimolga solingan qadamlarimni matematik, fikran aloqalarda aniq
algebra va geometriya, yoki raqamlar va vektorlar ya’ni chizmalar qilib
yo’nalishlar hosil qilmaganlariga ham mayliydiyov, ammo shu. Ichimdagi shu
cheksiznamo ayollar oqimida bir-birovlarini mayda, bo’laklab ko’rish, his etish
bo’lsaki, baribir har birlari o’zlarini cheksizlik deya yana cheksizlikka,
chegarasizlikka yoki hududsizlikka uraverganlari boisidan orada
misol-masalaviy, dunyoqarashim bo’yicha o’zimni tashuvchi bilimli bahsli
munozaralarimga xos aniq tugunli, tutash sarhadlari ko’rinib qoladimi, shu
yechim-ki xay ha. Ha, shu bir-birovini cheksiz doiraning ozgina bo’laklarida
qurshab olgan konusli doiralar, yoylar halqalari, bir-biroviga yetib boraolmay
qolgan sarhadboshi xo’sh. Endi kechangi Bullet Train kinosini tomosha qilib
inglizcha eshitishimga saboq sifatida bir qarasamki, kallamga to’g’ri talqinli,
Amerika yoki Angliyacha, mutloq inglizchalarga xos bahslar bilan yondashuvlarimdan
so’ng o’zimni koinotning, kamalak yog’duli gallaktikaning markazida har taraf doiradan,
sfera bo’ylab vazn ya’ni massa yo’nalishga xos ko’rinishda qandaydir tomon
bo’yicha tortib turishidan, gravitatsiyasidan so’ng shu sfera oralab markazidan
o’ziki cheksizlik har qayoqqa, toshlar ya’ni koinot jismli materiyalari
oralig’laridan o’tib, jismlar bo’yicha kuzatiluvda nisbiy katta masofalar
qo’yib bilish ko’rinishida tarqab ketayotganiga qarab personajlarning inglizcha
gaplari tovushi, faqatgina shovqinli qatlamlari oralig’idan sadolarning
yangrashini yoki chiqishini bir tarafga zich mayin parallel chiziqlar, ikkinchi
tomonlama ostidan shularni birlashtiruvchi yagona to’liq taraf, taroqqa
o’xshashlik bilan har qanday narsani shunday ikki tomonga ajratib, chiziq va
nuqta qilib tariflamasammikin deya, ichimdagi cheksizlik ayollarining Amerikaliklar
o’zlarini bijir-bijir, aqlan tebranayotgan ishlovlardan deb bilayotganlarida
og’ir mehnat qilishlarini, vaznga xos aloqalarni yo’lga qo’yishlarini
bilishsalar gaplarni shundagina yaxshi ilg’ab olishlari mumkin degan
tushuntirishlari bilan birga ilg’ab, chindan ham inglizchani shunday kallamni
tutib, o’zimni mo’maychilikka, oson gashtli foydaga boylashga urinishga kam
ursam, yaxshiroq tushunaolishlarga qodirligimni bildim xay. Endi, sodda
multfilm so’zi chindan ham multik bo’lib XXX ni ya’ni shahvoniy videolarga
borib taqaluvini endi yaxshigina bilib olishim shakllandi xay. O’zim shu
kunlari ko’rayotgan sodda multfilmlarda ya’ni personajli chizmalarga
erishuvlarimizda chindan ham erkak-u ayollaridan ayollarini ajratib avratlariga
taqalganchalik yon-bag’r qo’ynimda, xohish-irodali jinsiy qoniqishlarimni bildirishda
sinab o’zimga chizmachilikni tushunish bobida ustozligimga qoyil qolganchalik
ko’rib, tomosha etib bildim. Albatta, undan oldin tuyg’u bilan sayqallov kerak
e’tiki, bu – personajlarning multfilmning har qayog’ida bo’lishlari
mumkinligiga shama ostida (ekrandan) bo’rtishlari, chinakam misoli, orli ammo
sof muhabbat, tozalikla chiqib qolishlari, hayotbob bag’shida etilishlari edi.
Shunday o’zimning raqamli taraflama bilimlarim bilan ajratib tomosha qilsamki,
chindan ham bu ta’sirchanliklarga o’zim og’ushiga kirganimchalik erishishim
kutiladi. Birinchi o’zimning harakatlarim bilan belgilangan raqamli turdoshligimiz
bo’yicha personajlarning xatti-harakatlariga, harakatlariga boqaman, shuni
ajratib bilganimchalik, so’ng boshqa ishlar ya’ni inglizcha ignaning, jinsiy
olatning boshining tagi sal yapaloq ravishda umumiy tayog’idan, chiziqli
et-terisidan chiqib qolganiga xos tarzda nuqtaning chiziqdan usuntligini bildirishiga
monand ravishda bo’lib, baribir ahamiyat shu ediki, kusning ichiga yetaklanib
qoqish va qonishli chiqarib turaverishdan so’ng olib-bosishlari davom
etaverishlariga to’g’ri aloqalab turaverganimchalik hammasi xay. Shunga erishib
bilishim, yonimga turgan mo’jazkor juvonmarglarimdan lazzatbag’shlik
olaolishishga urinib erishmoqligim maqsadida ko’rib borayotgan multigimning
vaqti bo’yicha oldinga o’tib tugatilganiga shama qiluvchi ichimdagilarning shu
multik uchun ajratilgan o’z zapisli vaqtida multfilmdagi, cartoon dagi
kameraning rakursiga qaramay barcha ko’rsatilgan joylariga personaj, obraz ya’ni
multik qahramonlarini o’rinlashtirishga qodir bo’lgan ichimdagilar shularning o’zgaruvchan
qiyofali tanlarini xatti-harakatlarim ostida qo’toq boshi uzra ortidan
yetaklovchi tayog’i qilib aylantirib, g’izzilatib yig’ib, jamlab o’rnashtirishlarida
bittagina shunga, jinsiy olatga qarata, qadar multik bo’layotganiga ko’ra, ya’ni
multfilmning vaqtidan makoni bo’yicha shu ikkalasini, vaqt va makonini yig’ib
birlashtirib personajlarning qotgan, o’zimga ko’ringan qiyofalarini qo’toq
qilganlaridan so’ng, insoniy qarashlamada turgan esim, tafakkurim siri bo’lgan
yodimdan oldingi ensa turisi butun bir aholi guruh, Buxorolik insonlarning bir
zapis, videolarga qarab har qanday qiyofalarni ko’raolishlaridan hosil bo’lgan
aylana kusga, multfilm makonining butun multik davri bo’yicha zamonini o’rab
yig’ib boirishiga atalgulik doiraviy ichkariga ketgan shilimshiqsimon devorli
qizil etga olatimni bostirish nafosatini shu ekrandan chiqib qolish, qo’zg’alish
va o’zimga atalgan qimirlash jarayonida multik qahramon qizlarining ortidan
qilaman. O’zim harakatlarni o’zimning xos-xususiyatim, maxsus bilishimga ko’ra
sezaman va boshqalar o’zim sezganlarimdan boshqacha harakatlarni kuzatishlari
mumkin, insonlardagi orga e’tibor bersak esa ko’z bilan ko’rish sezgisida bitta
qiyofadan har birlari har xil yuz-betlarni, qiyofa-turqlarni ya’ni qiyofalarni
ko’rishadilar xay. Demak, ichimdagilar soatbozlikka shama qilib yozaqol endi deyishayaptilar,
shuni bir eplashga urinsam xo’sh. Ibrohimning shu yoshi yilida, ya’ni bu ketma-ket
2-sentabrlar oralig’idagi o’zimning 34-yosharligimning asosiy davri kiritilgan
intervalda vaqt va makon (yoki fazo) kurashi bo’lib o’tadiki, 3-avlodning
4-avlod bilan ikkala guruh, yomonlar va yaxshilar (avlodlari) oralig’ida
qarama-qarshi simmetriyali bo’lib turishlaridan bari. Bizlar ya’ni 4-avloddagilar
kinoya bilan nisbiy vaqtni olib borsak, 3-avlod yoshlari makonni ya’ni doimiy davomiy
(nisbiy bo’lmagan, uzluksiz) vaqtni kinoyaning tenglamasidan ajratib, uzib o’zlarining
paradokslari sifatida g’oliblik sari odimlashlariga xos bilishganliklariga nima
ham derdingiz xo’sh. Shunda bizlardan kinoyalar bo’lgan sari, kinoya yoki
istehzo ustun qilchasini qo’yib ostidagi tengligini yulib olgan paradokschilar
shu qilchani, ustun bo’lakchani bizlarga istalgancha ma’no va mazmun yuzasidan
oddiy unsurlarga, elektron bahslarga yoki chiqib qolishlarga, soat raqamlariga
ya’ni millariga solib qo’yishimizga sababchi bo’lishadi. Shu ma’no-mazmunga
bizlar har jihatlama erishib qolganligimizni yoki ma’no-mazmunning, mohiyatning
o’zi bizlarga yoppasiga shunday ifoda, yo’riq berganini birgalikda deya
baholash zarur xay. Bu – ma’noning, bilib yurgan yoki o’zimizdan chiqargan raqamlarimiz
mazmuning har doim nega bunchalik o’zimizga ta’luqli mazmun ajratishiga
aloqalangan bahs, ha. Endi mana hozir soatimga qara(yman)sam, o’zim shu bu kun yozib
bo’lganlarimning barchasining o’zim bo’yicha taftishi, sarhisobi yoki berilayotgan
xulosalaridan raqamli belgilashlarim va ifodalashlarim ortidan keladigan ma’no
sarhisobi ham bilinadi. Yoki biron kishi jig’imga, ray-ro’yimga va kayfiyatimga
o’ynab ish qilayotgan, ovoz chiqarayotgan va o’zini bildirayotganga, risovka
qilayotganga o’xshash bo’lsa, shu bo’yicha yozuvlarim va hozirgi bosh
sarhisoblarim bilan qiyoslashlar o’tkazib, soatdagi Ibrohimning yomonligini ya’ni
yoshligimning o’zi bilmas, beg’ubor qilingan, ammo o’zimcha faqatgina
qilayotgan bilinmas mazza-tazzali ishlarim o’xshashlik aloqalirida boshqalarga
halaqit bergan bo’layotgan bo’lishini bilib olaman. Har qanday mazza, kayf
boshqalarga tegishdan olinadi va har qanday og’riq ham o’zgalarning sababila bo’ladiki,
bu Dunyo bir multik sahnasiga o’xshab bosimli simlar bilan yondashtirilib, yurg’izilib
turadi. O’zimga kelsak, nima tegajonli (paradoks) va yana nima ishim, mazmunli
ifodam yoki yozuvim (kinoya) bo’lib turgan bo’lsa, bir varakaylikning xulosasi
bo’lish kuchi bag’ishlanuviga xos va monand ravishda soatimning millari
sonlariga e’tiborim yetib borib, barchasining ya’ni ishlarim va azoblarimning izohlanuvi,
yaqqol ifodasi yoki kinoya ro’parasi, ustun pattagi bo’layotganidan xabarlashuv
olaman. Kinoya ham ko’p vaqtni olmaydi, har bir istehzo uchun ma’noga va
tegajonli kayfiyatga xos har xil e’tiborli davrlar bo’lib o’tishi mumkinki,
mana shundan avval soatga boqqanimda sal oldingi yozgan azoblanishli
bitiklarimning ma’nosini va mazmunini bilib olganim mana hozir ham yodimdadur.
O’zimning og’riqlarim endi kollinearlik ya’ni tanlov bo’yicha ortda qolishi
natijasida barchasiga alohida oydinlik, ma’no-mazmun bag’ishlovchi mo’jizani ko’rsatadimi,
ha. Bu – og’rinishlarimni yaxshi kayfiyatimdan ajratib olish misoli
kompyuterimning soat millari sonlari atrofda-hudud bo’ylab kuzatilayotgan
quyosh yorug’lik-qorong’uligi bo’yicha vaqtidan joyimda yotib turishimga xosdalangan
oraliq o’rtasida alohida uzilib turgan og’rig’im, azobimni mo’jizakor beradi.
Shunga teskari ahvol, holat mana hozir bo’lib, darrovgina ma’lumot yuzaga
chiqishi bilanoq yuz berdiki, onam visolidagi qaynonam, onamning klounlari yonimga
kelib essiz oh-vohlarining yoqimsiz, tekkiziladigan ovozini qilib ketdilarki, o’zim
uchun o’zim bildirayotgan essizlik, kamchilikli ishlarimga battar shunday
qilib, essiz eh-voylar qilib havodan urib ketadilar. Axir barchasi asablarga
borib taqaladiki, Dunyo asablardan olingan. Buki nima edi, o’zim yoshligimda
hech kim bilmaydi deya uchrashuvlarga yaqin qolganda o’zimcha maroqlilik
ovozlarini chiqarib kelganim, uchrashuv joyiga boshqa yoqdan kelganim bo’lib,
mana hozir bir nimani yozdirish ilinjida, ko’p ham o’ylab turishga qo’ymasdan
uydagi klounlar har xil do’qqa ovozlar bilan qo’rqizib darrov nima bo’lsa shuni
yozaverishimga majburlagan bo’lib qolayaptilar. Ha, endi eslasamki, chindan ham
Alisher akamning aql-onglariga o’xshab yoshligimda hammani o’zimdan deb
bilganim bois ko’rmay, panadan endi kiradigan hududlarimga xavfsizlik
shamalarini yog’ib shunday ahvol, sharoit yoki ishlar bo’ladi deya chizmali bosimga
xos harakatlarni bilib, yo’naltirib turganga o’xshab o’zimni jilovlab,
mahkamlab olganimdan so’ng, endi hozir mana shu ishlarga, hali beri o’zim
ularning shu yolg’onchiliklaridan, bosimlaridan chiqmay uchrayapman xo’sh. Demak,
shu bo’lsa kerakki, kollinearlik tufayli hozirgina yozganlarim va qaynonamning
kelish ahamiyatlari bilan og’rig’imni, kollinearlikni ya’ni tanlov ishini (zapisdan
chiquvchi eniga harakatni) bilib qolganimga nima dersizki, Ibo’qim ham sodda, oddiy
va kamtarin bolajo’y ovozlarini, yutunishlarini ichimdan chiqarmasmidi hatto
xay, yo’q. Og’riqni og’riq bilan ya’ni kollinearlikni kollinearlik bilan yoki
tanlovni tanlov bilan ochib bildimmi, demak Ibrohimga bez shansov, imkon
berilmaydiki, u o’zimni ham kollinearlik, qizg’aldoq qadrdoni bilib yaxshi ko’rib
boraveradi. Hozir soat 18:12. Ibrohimning o’zimni yomon ko’rishiga, o’zimga
qaysarlik qilishiga chidab turaolmasam, yaxshilikla soatsozlab, soat millarini
yaratib borsak ham bo’laverganiga nima ham derdingiz xo’p. Ha, chindan ham o’zim
soatda parallel mo’jizakor olamni ko’rayapmanki, har qanday tanlov bahsidagi
sabab-oqibat bilan ham shu parallel mo’jizakor olam, raqamli Jahon o’zini bashoratga
molik bildirmay sezdirishi mumkin. Parallel olamning bizning Dunyoviy
bahslarimizga ya’ni bashoratli ishlarimizga nisbatan har qanday bildirishli surilish
oraliqlarini o’zi yo’qdan-borli, paydoli va esni olib boshqasini solishli qilib
qayta to’g’irlashga qodirki bu shu.
Comments
Post a Comment