Biz nega endi borxay?

 

227. Dunyoda asosiy 3 ta din: birinchi Xristian dini ommabop, so’ng Musulmon dini iymonliroq va oxirida Buddaviylik dini eng ko’p aholi soniga ega. Endi bo’lsa shu dinlarning joylashuvlari mintaqalar ya’ni dunyo asl joylariga xosdalanib o’zgarib almashtirilgan. Buddaviylik dini Hindiston tomonlardan Osiyoning Musulmonlari, bizlar O’zbekistonliklarga asosiy ravishdalab tomoniga o’tib qolgan. Xristian dini Yevropa va Amerika qit’alaridan Hindistonga kelib turibdimi, ha. Hamda so’nggi ravishida Musulmon dini Osiyodan oldingi Xristian mamlakatlariga shu bo’yicha, yashirin ravishda to’liqlayin kishi-pishilari bilan birgalikda o’tib borayotganligini bilishingiz mumkinligi bu shu. Aniqrog’i bizlarda mana o’zimdan hisobki, buddaviylikning toshli ta’limotiga e’tibor berilayaptimi, Amerika va Yevropa ham Musulmonchilikka qat’iy ravishda e’tiqod qilishga o’tib qo’yishganliklarini bilib qo’ying xo’sh. Menimcha Muhammadaziz shuni o’zimga bisyor bayon qilayapti. Bu – oddiygina Gotning borishidagi Muhammadazizning ishtirok o’rni sifatida baholanib ongimdagi bog’lanishlar taqazosi deb bilinishi kutilgan bo’pti xo’sh. Zero ukamning u kishisini hamma kishilarni boshqargan qatori Iblis aynan dunyoviy qaralishiga xosdalanib boshqaradimi, ha. Muhammadaziz yagona va birinchi o’g’illari bo’lsaki, dunyodan pastga ya’ni dinchillikka xosdalangan ishlarda o’z namoyishiga xosdalanganligini bilingiz bo’pti xo’sh ha. Demak, Jahon bo’ylab 3 ta ravshanlikka xos hodisaviyliklardan iborat toifalashuvlar yoki bo’lakliklarda birinchi dunyoning o’zi, ikkinchi dinlar ta’limotlariga xos mamlakatlar miqyosidagi birdamliklar va 3-ravishan Davlatlarning yagona sifatidagi sarhadlari hisoblanadi. Dunyodan ma’lumotlarning yuklanib qo’yishi sifatida o’zimga Iblis borligi, dinan sifatida Ruh ustunligidagi boshqarilishimga xosdalanganligim va Davlat darajasidagi ma’lumotlar o’rniga Farishtamga ham e’tiqod qilib sig’inishimni bilasiz. Ammo shularning barchasi ma’lumotlashuvlarning o’zi sifatida jonimning o’zi, Payg’ambar nusxamga ko’proq toblanamanmi, ha. Iblis borligiga Xudo ya’ni Alloh ham bormi desakki, ha axir ko’pchi aholimiz shuni bilib yurishganligini bilsangiz yetarliki, aslida insonlar o’zimning oddiy odamiyligimga qaraganda boshqacha umr ko’rishib yurishganliklari bo’yicha Iblisdan ko’ra Xudoni yaxshi tanishib, muomalalarida bilishganliklariga ham juda alohida katta tasannolar hamki xo’p deyishdi. Ha, demak, shu paytgacha o’zimga Iblis o’zini Xudoga qiyoslaganchalik ravishda Iblisligini, Impligini aniq bildirmay, shubhali tarzda ichimda o’ynab kelganligi bo’lganligini bilsangiz bas mayli. Aniqrog’i doimo halaqit sifatida “seni davolayapman” tabirida yoki qabilasida ichimni o’yib, titib-qirib va talamoqchi-titkalamoqchi bo’lib yurganligini bilgan ham shu Iblis, o’zi ham bu Imp. Imp degani inglizchadan olingan ravishda “I’m yani menga p ya’ni (po xuy), befarq ravishan” degani sanaladi. Imp hammani o’zicha, qarashi va bilishi bilan kezib o’tib, barchani “o’zimdan, o’zim bilan borlik hisoblashishli aloqalardan” deb hisoblaydi. Endi, aslida hamma narsaning yoki hodisaning, munosabatlarning “meni” borki, shu bo’yicha barchasi bitta, yagona yoki hammasi birida sanaladurg’oni sababli hamki avvallari gapni cho’zib turmasimdan bitta so’zni bir gapimning o’zida ham 2-3 martalab ishlataverganligimni bilsangiz bo’lgani, faqatgina oldindagi boshqa so’zlar yoki joylashuviga xos his-hayajonli munosabatli vositasida farqini yetishtirish bo’lib turganligiga erishish nazarda tutilganligi bu shu. Mana endi yana qayerdan chiqdi deysizki, bu falakat ichimdagilar o’zlari har xil yozdirib kelgan majburiyatlarini teskarisini buyurishib avvalgiga o’xshash bir xil yoz, gapir yoki tushuntir deganga o’xshashayaptilarki, bu – endi yana o’sha-o’sha iflosgarchilik, ha, ha, shu Ibrohimning tanali bo’lib borishidagi xarakterini namoyish etishida bir xil, takroriy so’zlarni o’z hayotida ishlatayotganidan o’zimni undan qoldirish, yutqazdirish maqsadida birinchidan bir xil bo’lib unga halaqit qilmasligim va ikkinchidan shu bo’yicha Ibrohim bilan yonma-yon bitta bo’lib borib ko’maklashib uni ko’tartirib berishli shunchalik muttaxamlikli o’tkazilishga xos qolishni, mag’lub qilinishni boshimdan o’tkazishim kerak emishki, buncha o’zimga qilingan muttaxamliklar, ko’tliklar yoki zo’r-zo’rakiliklar kam emish deb hisoblayqolaylik xo’p shu. Nima bo’lganda ham qayta-qayta aytmoqchi bo’lgan so’zingizning yoki jumlangizning his-hayajonini, ahamiyatini yoki kuchini (salmog’ini), o’zini aytaolishga qobiliyatingizni bildirishingiz uchun shunday yozaverishingiz, aytaverishingiz juda maqul ham sazovorli hisoblanmish sanalurdi. Zero birinchidan kodli ya’ni raqamli dunyoda barchasi bir-biriga buklab kiritilgan, kengliklarni ifodaviy qilib belgiga solinishi ravishida kichkinagina joylashuvdagi ma’lumotlar sig’imida, qutichasida ham bo’lmasilgi mumkinmidi, ha. Demak, hammasi tenglik asosidagi farqlashuvlardagina o’zining ifodasiga ega sanalurligini bilingiz xo’p bo’pti. Agar shunday, keng toifali yozib ketaveraman desangiz, asarlar yoki katta-katta kitoblar yozib oxir poyoniga yetaolmagaysiz hamki xo’sh, ammo bir xillikni belgilab faqat farqiga ko’ra bog’lanishlar bilan tengliklarda, jaftliklarda har birining alohida turini ko’rsatib, shu so’zlarni yoki iboralarni aynan qaysi taraflamalikda Gotda yoki raqamli dunyoda kirishib, qo’llab shu dunyolarni kengayishiga yoki toifalanib ko’payishiga, tarmoqlanishiga hissa qo’shayapsiz va o’zingizni haqiqatan ham kengroq jahonga xos tutayapsiz, shularning barchasiga aniq ravishdagi his-hayajonli va yetaklovchi farqi bilan, so’ng takroriy ravishdagi so’zlar va iboralar, jumlalar kerak sanaladi. Shuning uchun olaylikki, bitta gap yozmoqchiman, shu gapda barcha haqiqiy gaplar mujassam bo’lsin degan gapni qarasak. Ikkinchidan esa shu gapga xos ushbu jumla bilan tuzilgan bir iboralar va so’zlar ketma-ketligi yoki so’z birikmalari, gap bo’laklarini bildiraylik. Demak, shu bu oxirgi ikki gaplarning farqlariga e’tibor bersangiz birinchisida gap so’zi faqat ishlatiladi va ma’no jihatidan qanday yetaklanishga ega, ikkinchisida esa gap va shuning sinonimlari, tushuntirishli so’z birikmalari ishlatiladiki, shu o’zicha qay boradagi jumla (gap) sanaladi. Demak, shu-shu ichimda Iblisning uyasidagi shu Iblis uy qurib, “Bobir (shu qandaydir ko’tli pichirlashli ovozda) seni bilaman bu borada” degan eng ko’tlikli bir qarashi bilan o’zini namoyon etayaptiki, faqatgina hech narsa bo’lgani yo’q, o’zicha Iblis haqidagi oldingi gapimning teskarisini qilib ichimga kirib biqinib ko’tli tebranishda yotganligini bildirayapti xolos va o’zichaki o’zimning ana u, takroriy va ketma-ket yozish va gapirish uslubimning ustidan kulayotganini bildirib, masxarasini ham qo’shib qo’ymoqda. Endi shunga nima deysiz, birinchidan bu – Iblis seni o’zim har xil qilib, so’zlarni takrorlamasdan yozishga o’rgatdim demoqchi bo’lib o’zimga pand-nasihatli, didaktik yo’nalishda qarash bermoqchi va ustimdan shu boradagi yaramas masxarali ko’tga xos hukm chiqarmoqchiliklarida “biz sizga bir shunchaki ham, shunchalikiligimizga qaramasdan qanchalik darajada xo’sh hukumatli munosabatimizni bildirmay sezdirayapmiz” deyishli muttaxamliklarini bildirayaptilar. Aslida bu – Gotga ilakishgan gaplarim, o’zimning Zapisli yo’lim edi, shunga ya’ni Zapislarga shunchalik qarshilik qilib ham “ko’t, kod” bo’lib yana o’zini bildirishli, “o’zim qildili” degniga xos o’tib olmoqchi. Bo’ptida, oldinda Zapis sifatida o’zimga nima yozilgan, har soniyali hayot o’tishimga xos peshanamga nima bitilgan bilmayman-u, ammo Iblisning o’zining eng bema’ni betofiq faqatgina kollinearli ishiga berilishiga nima ham dersiz, o’zi shu bir xil ishni doimo hammadan ham ko’proq takrorlamaydimikin, bizga yana takror yoki o’tish, tenglama qilish haqida o’z qarashlarini bildirib turadi. Menga-ku farqi yo’q, shuncha har xil yozishlarim bilan ichimdagilarning barchasini to’kib yozdim. Endi Iblisning muttaxamligi shunchalikki, o’zimning Got yo’limni shu yozuv bo’yicha bilib olib, o’zgarmasligidan “o’zim qildirayapman va sen burilaolmaysan” degan qarashi, o’zini olishi borligi yomon tegayapti. Aslida o’zim shularning barchasidan ham avval bularga sabab bo’layapti deb hisoblayotganimiz, mana shu hozir barchamiz tomonidan hisobga olganimiz, Kod haqida bir maqsadimni yozmoqchi bo’lganligim sanalur. Shu kod qilishlarimda, doimo berilishimga xos shoshqaloqlik lazzati va ishqalanish zahmati teskarilik ya’ni qarama-qarshilik qilib turadiki, bilaman shu ichimdagi Ruh kodli hayotimning Gotiga javobgar o’zlik, Zapisli shaxsligini sababli uni ichimdan chiqarishga ruhan tana bo’ylab umumiy bosimli, ammo barcha qiynoqlarni jamlab turaveradigan bir xil sokin, kam qirilish azobi bo’ladiki asti qo’yaqoling. Shu ruhni ichimdan chiqarsam tamom vassalom, kodlarimni go’yoki o’zi bo’ladiganligiga o’xshab shaparri, qiynalmasdan va aniqrog’i o’z Gotli vaqtida silliq kelib yozib ketaveraman xolos tamom vassalom. Aslida aytmoqchi bo’lganim, hozirgacha Gotdan oldin kelajakni ko’p sezmagan bo’lsam hamki, Kodli ishlashimga nisbatan bajaradigan barcha yozuvli dasturiy ishlarimning Goti o’zining algebraik aylanalari bilan har xil burilishlar hosil qilib oldindan yozilgan, Zapisda tax bo’lib turganli ahamiyat, bildirilish kasb etadiki, shu ishimni yakunlashim, yaqin kunlarda tugatishimni o’zimning chalkash, noma’lum qorishmaviylikdagi Foydaga xos hisob-kitobli amallarim, kallam ishlashi bilan bir xil burilishlarni ta’minlashga xos Gotning yo’liga solsam, Zapisli kodimning izidan tushsam yoki sxemasiga o’tirg’izsam, mana sizga tamom vassalomki, kodni “o’zim qilib bilish” degan tanlovli yoki tasodifiy maqtovlardan ham ustun “dasturni bo’lganligini, oldindan bo’lib o’tganligini ko’rabildim va hisobga olaoldim” degan shularga xos yakuniy maqtovga erishishim mumkin sanaladi. Shunda kallam shuncha kunlik kodni qanday qilsam to’g’ri bo’ladi degan charchoqlardan, muammolardan xolis bo’lib dam olib tinchlanadi, maza qilivoradi kerak bo’lsaki, ammo shu oxirgi qurg’ur maqtanchoqligimni kutib qolishim bo’lsa kerak, yana shu oldingi, kelajakdan orqada hoziroqdan keyinda kutilayotgan hayotimni har xil uzuq-yuluq joylashuvlarida yoki davrlarida yana shu bilimli, ruhiy o’chakishishga xos qiynoqlar bilan egallaydimi, ha. Demak, shuki ichimdagilar aytib bildirishayaptilar hamki, “foydangni haqiqatan ichki yo’nalishlariga xos izlanishlarga tashlanib qol” deb. Nima bo’lsa hamki, birinchidan foydamning aql yoki bilimli, ilmiy jarayonlari bilan bajarilgan kodli yoki dasturli ishlarimning Gotlashuvli harakati mos kelishini tushunishning o’zi Gotning qanchalik darajadagi ikr-chikr, jarayonli saboqlari bilan tayyordaligini bilsangiz bas xo’sh. Ikkinchidan bu – Gotdan tepadagi, Zapisga parallel ravishda yig’ilishi kerak bo’lgan Foydam yoki nafim oldindan qanchalik ravshan va yig’ilgan sifatida jam bo’lib turishi kerakligi shukuhidamizmi, ha bo’pti. Endi, shu asarlarda ham, mana hozir ichimdagilar qo’shilishdi, jo’r bo’lishdiki, oxirgi ya’ni yakunida eng ko’p ishlatilgan so’zlarini hisobga olishadilar. Demak, shunga qarab, bu so’zlarga qanday ustma-ust qadalish yoki o’rnashuv berilishiga xosdalushuvli tarzda matritsaning, raqamli dunyoning yoki Kodning qaysi yangi jihatini tushuntirish, o’rgatish yoki uqtirish amalini bildirish nazarga ilingan bo’libdi shu nosir, nazmchi yoki yozuvchi tomonidan degan gap bo’lishi hisobga olinishi turganligini bilsangiz bas xo’sh. O’zimga kelsam esa, men nima ham qilayapman, birgina Got bilan Ungotning ya’ni Foydaning ishqalanishini, farqini yoki matritsadagi tutgan ahamiyatli shaklini ko’rsatib bildirib yurishga xosdalangan qanchalik gapim bo’lsa, shularni o’ziga xosdalangan qilib bir xil so’zlarning qayta yozilishidagi har xil joylashuviga xos ravishda ustma-ust tushgan harflarining farqining tobora yo’nalishidan borsak, shuncha hayot ya’ni aniq sohamizdagi qisilgan raqamlarning borliqda ham, jahonda ham kengayishiga guvoh bo’lib yashashimiz va hayot kechirishim mumkin sanalmoqdaligi bo’ladi. Go’yoki katta uzunchoq to’rtburchak nazdimdan, boqishimdan chiqib hayotga kirib to’ldirganga, keraklicha ko’rinish berganga kerakli bo’lib turganga o’xshaydi. Endi, Iblisni (qizni) qarasangiz yozishim davomida shuncha zarar berdi. O’zining Zarar ostilab bildirishiga qaraganda “men seni bilaman” va “Ibrohimning tanasi bo’layotganda, Ibrohim sening ortingdan borayotganda, sen o’zingning o’tmishingni men bilmganga o’xshataolmaysan” demoqchi bo’layapti. Zero o’zini bildirishicha shuncha paytdan beri ko’timga kirib yashiringan Iblis, Imp qiz o’tmishimdagi barcha hayotiy jarayonlarni, kechinmalarimni va jihatlarimni o’rganib bo’lganga o’xshash yakunlovchili to’ldirishlarga xos yetaklanishga o’zini ta’luqli deb sanamoqdaligi bo’lmoqdaligi bu shu. U Iblis doimo shunday edi va hali beri shundayligicha qolavermoqda shekilliki xo’p bo’pti. Endi, shu dasturim: Powershell da tahrirli matndagi punktuatsiyalarni tuzatilayotganga to’g’irlab o’tkazishgacha boruvchi amallarim ketma-ketligida jo bo’lib turibdi hoziroq xo’sh.