Bizga nima endi?

 

169. Bugun bir badanimning ilinjiga xoslangan kunki, shuning tug’ilgan ayyomi sirasiga 2 kundan so’ng bo’ladigan birlashish 2 tasi bittalikli 20-sanaga tortilish ma’nosidagi 18-oyning sanasida yuribmiz. 69 ni siz azizlarga yechish uchun qo’yayin xo’sh! Bizning oilalarimiz aro va ichra yashashlarimizdagi bir yilimizga tatigulik tug’ilgan kunlar soni bisyorki asti qo’yaturing ham bo’pti shu. Agar har oniylik yoki soniyaviy tarzda ichimdagilar, Gotchi kishilar o’zimni Gotimga singdirmoqchi bo’lishganligi shu paytlargacha yaxshi o’rnashuvda bo’lib qolgan bo’lsaki, endi ular buni amalga oshirib turishlari kerak emaski, o’zim tug’ilish asnosidagi taqdiriy boshchiligimizni Got yoki bashorat sifatida baholab boraolamiz. Endi agar e’tibor qaratsangiz hamki, she’riyat borasidagi o’qiyotgan she’rlarimda darrovgina tuyg’ularim bilan birga og’zaki sharxlarim va o’zim bildirayotgan qandaydir aloqadagi gaplarim (Gotning ma’lum davriga xos toki she’r kitobining oxrigacha ishim bo’yicha bo’lgan holda) darrovgina o’qiyotgan satrimga yoki so’zimga monand, to’g’ri keladigan yoki mos bo’lib chiqadiki asti qo’yaqoling. Shuning sabibini aytib o’tayin, siz aziz o’quvchilarga. Biz baribir Gotni ko’rib turguvchilarmizki, hattoki Got tarafi ularniki bo’lsa hamki xo’sh shunday. She’rlarda prokrutka yo’qdan-bor bo’lib turganga o’xshab har xil betlarga sakrab, ko’chib yoki to’satdan borib qolib o’qishim hisobga olinmoqda. Asosga ya’ni sababga kelsak esa, qanday qilib o’qishni davom ettirayotganingni bilmaysan deyursizlar balkim, axir o’qiyotganingda mazmun-mohiyat bilan birlashib orqa-oldinga qarab o’qiyapsan-ku deysizlar har holda. Albatta, shuni men o’zim to’g’ri qabul qillib hisobga olib aytayatgan edimki, buni boshqacha inobatga olish darkor. Got bo’yicha barcha hayotni ko’rayapmimi, demak, she’riyatni hamki aslida o’qish jarayonida Gotli umrimizda ko’rib bo’lganmiz. Shuning uchun sakragan satrimizda oldingi ya’ni avvalgi qatorlar asos bo’lib turaveradilar, aniqroq qilib aytadigan bo’lsam, esim ko’tarilib-tushib, esimga yangi davrdagi Gotli hayotim, o’qib borishimga doir prokrutkada ortda qolayotgan, hali ko’rinib turgan o’z joyidagi she’rlarning bandlari e’tiborimga qarab o’zgarib turib hamki go’yoki ishimda hechqanday joy o’zgarishi bo’lmaganga o’xshash qolib ketaveradi. Prokrutka degani bu – windowning chetidagi ishlash oynasini tushirib boruvchi slider yoki ushlab pasaytirib boriladigan ushlagich, shuning amali sanaladi. Ha, ha, shuni aniqroq qilib aytamanki, esim Got bilan birlashib ketayapti va faqatgina Gotli hayotim bilan almashinuvim Got ichida shunday o’yinlarga xos ishlashimni belgilamoqdaligi bo’layapti. Zamon va makon tushunchalarida joylashuvning aniq nuqtasi va vaqtning o’tishiga xos harakatlar mana shu Gotni va tanlovli hayotni katta qilib ajratib bildiradi. Jasad aslida Got degandik-ha, agar jasad bir yerda qotib tursa, vaqtning o’tishini bilmaslik borasida hoziroqda yashab turgan bo’ladi xolos. Hozircha jasadlar hoziroq tarafda degan shartlashuv asosida shular. Agar kuchli harakatlansak yoki yurish amallari bilan joylarni o’zimizning tanimizga xosdalanib nisbiylik asosida o’zgartirib borsak, bu – vaqt bo’ladi. Vaqtning asosiy ya’ni kelajak yarim umrdan boshlab egachilari hozirgi Gotchilar sanalmoqdalar. Zero vaqt bo’yicha qadam tashlab yurganimizda yoki mehnat faoliyati davomida harakatlanganimizda bizning hayotimizga Got sudralib, benihoyada ko’p bo’lib kirib kelaveradi. Shunda xohlagancha joylashuvda sakratilib qo’yilaverasiz va tuyg’ularingiz (esingiz) bilan o’zingiz (gaplaringiz) Gotga moslashtirilaveradi ya’ni zapis prokrutkasida qayta-qayta har xi joylariga sakratilib qo’yilaveradi. Biz hozirgi Gotchilar bo’lmasakda, hoziroqning hozirgi egalari sifatida dam olish paytlaridagi qimirlashlarimizda yoki miqirlashlarimizda tanlov ya’ni tasodif bo’lib turishini hisobga kiritmay iloj topaolmasligimiz ta’yin va ma’lum endi. Kompyuterdagi ishimning to’liq Gotlashganligini bilib qolishim ham aslida kompyuterning vaqtga o’xshash tezligi borasida protsessor degan vazifasi sababida ham hisobga olib bilishim bilan bog’lanadi. Aslida odam ham inson ham chalg’imasligi kerakki, “o’zimning hayotiy tajribalarim natijasida yanagi tasodiflarim va tanlovlarim borasida ishlashga qo’l urmoqdaman” deya. Barcha ishlar jarayonlarni va isbotlashuvlarni hisobga olmas darajada esni mutloq yangisi bilan o’zgartirib yangi muhitga sozlab qo’yib ham boshqaraolajak ravishda Got tomonidagi hayotingizga o’tib borishingiz sanalmoqdaligi bu shu. Agar vaqt ya’ni harakat “sakratilajak” sababni tug’dirayotgan bo’lsa, ammo baribir aniq joyga tashlab yuborishi bilan hamki qotish ramzini berguvchi sanalganligi ma’lum endi mashhur hamki bo’pti shu. Bizlar insonlar ya’ni odamlari bilan hamki qotib turgan holda mashg’ul bo’lib yotganimizga qaramasdan hamki, xohlagan yangicha uslubimizni o’rnatish kuchini bayon qilishni vaqtimizga erishishimiz deya baholayqolay endi. Shu sababli teng kuchlimiz umuman olganda hamki bo’pti bular. Vaqt bizlarning har ikki taraflarning ham u dunyoyu bu dunyo noma’lum ravishdagi mavjudligimiz siri sanalib hamki, aslida mag’lublarimizning o’saolmayotganliklari sababli shu ularga tegishli sanaladi. Shu boisidan bizlar go’yoki vaqtdan foydalanganimizda o’zimizning bosimli joyimizni nazarda ilgan ravishda baholangan bo’lib qolib vaqtchilarni dirrilatgan, 2 tasi bittalikka ko’ra o’zlarini o’zlarida turdiraolmay qiynagan yoki bo’lmasa, ichkarilaridan qo’l uzatib o’z mashg’ulligimizda foydaga erishishga intilganligimiz ma’lum va mashhur hamki bo’pti shular. Endi, boqiy lahzali yadroviy ikkinchi darajadagi yashashimizga xosdalashuvimiz kelib dunyomizni tark etgan zahotiyoq bo’lgan darajalashuvimizda bizlarning ustun chiziqlarimiz qilgan ishlarimizning aksi o’laroq o’zgarishga, sal-pal ko’tarilishga molik sanalguvchi hamki bo’pti shular hozircha hamki, shular bilan birgalikda ustunimizning barcha uzunligidan ham foydalanib keyingi dunyoni noma’lum qilib hayot kechirish uchun sodir etamiz hamki bo’pti shu. Bu – unchalikda muhim emas hamki, aslida dunyolardagi hayotimizda yashashimiz darajalarimizga bog’langan bo’lib teskari ravishda qo’yilganligi borasida ko’p bosh qotirib hayot kechirganligimiz davomiyligi bo’yicha hisobga olinganligini bilsangiz bas hamki xo’sh shular. Balki birgina yaqinligi bularning ikkovining shudurki, o’zimizni qanday qilib xarakter ijrosiga ko’ra yaratmog’imiz kodli ya’ni yadroviy ustunlik chiziqlaridan, ustunlikka xos pag’onalashuvlardan ijro etilganligi bilan yasalguvchidur hamki xo’sh shular bo’pti. Ha, albatta, xaraktering yoki joningning o’zi uchun yashayotganingni bilsang, deyarli hech narsani ko’zga ilg’ayolmasliging ham bor gapligini bilsangiz bas edi menimcha hamki shular teng kuchli bo’laqolsin endi xo’sh. Hayotda aslida foyda uchun mashg’ul bo’lmoq to’g’ri keladi xo’sh bo’pti shular mayli. Endi, agar kinodagi qahramonlar-u barcha personajlari bilan o’zimning gapim ularni dovdiratayotganga o’xshab qolsaki, o’zim uzun chiziqlarga yoki tezkorlik, tezlashuvlarga birdan o’tib borayotganimni yozuvlarim orqali bilib qolsammidi xo’sh mayli. Ichimdagi bu personajlar gapimning tanlovga xos xususiyati sababli hamki, uzundan-uzoq o’tmish va kelajak bir umrlik vaqt izlarini yoki chiziqlarini shu kino orasida hoziroqqa xos ko’ndalang kesim bilan ochib, eshiklar yoki sxemaga mos keltiriladigan switch lar qo’yib eniga surilishlari oqibatida o’zlarini yashayotgan insonlar sifatida qabul qilmoqdalarmikin ha shular. Agar ha shu, baribir hayotimiz yoki yashashimiz yuzasida eng katta dolzarblikka yoki umuman oddiy tarzdagiy yashashimizga ham diqqat ajratsakki, gotchilar o’zimning og’zaki nutq madaniyatimga xos so’zlashuv uslublarimni, Gotdagi har xil o’tmish va kelajak vaqtlaridagi belgilangan gaplarimdan so’zlarni yulib olib ixtiyoriy qorishmda hoziroqda ishlataolishimni, o’zlariga tasodif yoki tanlov vazifasida qo’llamoqdalarmi, kuchlilikka xos yoki yangilanishga erishuvga xosdalikli ishlatishayaptilarmi, demak, bu – bizlarning shunchalik almashinuvlarimizning bir-birovimzga o’tib qolishi natijasidagi yig’ib olgan qarama-qarshi tomonlarimizning mahsuli sanalur hamki, faqatgina har birimiz o’zimiz uchun deya foydalanmog’imiz kerak. Yozuvlarimni olib o’tishimga xos almashinishimga boqsak hamki, o’zim yozuvlarimda tartib va intizomni, ma’nodorlikka xos mazmunlashish oqibatidagi yuksalishlarni bergan holda o’zimning ishimni ifodalash borasida tezlanishni namoyish etib kodga ya’ni Gotning barchasini qabul qilishga erishishni xohlayotganim haq bo’lib erishmoqdaligim nazarga ilinajakmi xo’sh ha. Zero shunga go’yoki asos bo’ladi deyilayotgan hali ham o’zimning o’zgarmas avvalgi tuyg’ularim, aslida qo’zg’alib yangicha ko’rinish, o’zgarish olayotganligining izidan tushib nimadanligini bilib yozmoqdaman va yashayapman hamki bo’pti xo’sh. Ha, shuning misoli o’laroq buguncha tuyg’ularimning izohi bo’lib o’zimni haqiqiy koddagi o’rnimga yaqin suhbatlashuvlarni, har holga o’rnashaolaverishga maqul sanaluvchi monologli sharx va izohlarimni amalga oshirmoqdaligim ma’lum va mashhur bo’ldi. Men o’zim qaysi ishga yoki mushohadaga bosh urmayin, sodir etilib ketayogan o’z vazifasiga xos ishning yoki mushohadamning jarayonlashuvlarida istalgan to’xtalishni yoki oraliqni, har xil o’ynab turuvchi 1-2-3-4 daqiqalar o’rtalarini kallamga tuyg’u kelishi bilanoq aralashib gapirib ketamanki, hali beri oldingi shu boradagi gaplarim so’nmas va tuzukligicha, hayotiy bog’lanishda turaverganiga hamma hayron endi xo’sh. Aniqrog’ini qilib aytsak, tuyg’ularimda ishimning aksi yoki tug’yonining o’zi urib belgilashlar kiritib turganini ham inobatga olaolmasligim mumkinmi xo’sh?