Bizga ne farqi bor axirki xo'p shunday bo'latursin

 

170. Oldinlari MirzoUlug’ o’zimni gapirolmasga chiqarganligi barobarida hamki, so’z boyligimdan shunchalik hozirgi darajada foydalanaolmasligimni o’zim ham bilgandim, endi bundan beri MirzoUlug’ o’zimga gap bo’yicha mazmun jihatlamalikda o’suvchanlikka xos yaxshi gapirtirishni hisobga olib ta’minlagani ma’lum hamki bo’pti, zero aslida barcha gaplarim Gotdan tuzilganligi sababli faqatgina to’g’ri ulash qoidalariga rioya qilsam, balki shuni u hisobga keltirganligidandur. Shu bo’yicha qaraganda yozuvlarni ham MirzoUlug’ shu darajagacha chiqaraolmaganligini hisobga olib aytsak ham balkim to’g’ri bo’lardiyu, o’zimning Gotli bo’lib borishim asnosidagi xatti-harakatlarim sababli MirzoUlug’ ya’ni jonimning asl nusxasi o’zicha o’zim yaxshi yozayapman deya o’zimning yozuvdagi hissamni bilmayotganligi ma’lumlashayaptimikin? Ha, shunday xo’sh. Endi, agar o’zim xonadonimdagi oilalarimizda barcha a’zolarni mavjud bo’lib borlashishiga sababchimanki, o’zimning yuz qiyofamning o’zgarib, yo’qdan borlashib yoki mavjudmaslikdan almashinishi sababli shu oila vakillari o’zimni kodli, simmetrik va boshqa eng yaqin qoidali replikantimga aylanib harakatlarimni ham o’zimdagi almashinib turgan ularning yuz qiyofalari bilan birga o’g’irlab masxara qilishib aldab kelishganlar, go’yoki bizlar teng insonlarmiz yoki sen ham men ham borman deganga o’xshash shunchalik maynavozlikka xos mazaxlashganlarki, shuni hech isbotlab ham bo’lmaydi, isbotlaganimizda hamki men o’zi shunday, ishing nima yoki men sendan ustunman deyishlari turgan gapligini hech ehtimollikdan yiroqda tutmaysizmi? Ha, shu. Ular go’yoki hech kimlar, ne muncha o’zlarini insoniy, har doim bor yoki men bo’lmagan o’z joylarida bo’lib kelganlar va tajriba ortttirganlar, tarixan tug’ilib tanlovlari bilan hozirga yashab keladiganlarga o’xshatadilar o’zim ham hangu-manglikdan jahlim, g’azabim ichimga sig’may ketadi. Kim yoki kimlar meni shunchalik aldaydi xo’sh? O’zimning sababimga boqsak, bu – Gvardiyamning egasi, bog’lovchi markazi bo’lishim asnosidagi bosim sifatidagi yolg’onlashish natijasiga o’xshar deyman qo’yaman xolos. Lekin kayfiyatim so’nib ham ketadigan bir o’ylovim, qarashim borki, kayfiga butun dunyo shunday masxara asnosida yashab turganligi ma’lum bo’lsaki, o’zim hech narsasiz va hech bir narsani isbotlayolmay qolsam, isbotlashuvning o’zini butun dunyo masxara qilib aldab turganligi bilan bosimda ushlab turganligi ustida bosh qotiraverganim-qotiravergan. Butun dunyo deganda dunyo ham jahon aholisi hamdir. Shu bu gaplarim ya’ni jumlalarim bilan baribir doimo yetishmaganga o’xshash, aniq yoki to’liq ravishda ifodamni bayon qilaolmaganga xosdalanib qolib yozayotganga o’xshash ravishda yana nimadir qolib ketayapti deya shashtim to’lishmovchilikli tarzda tushib ketajakligini bilsangiz bas. Zero dunyoda yolg’iz bo’lsam ham, haqiqat aniq topilib o’zim bo’lay derdim. Bir-ikki inson bor degan haqiqatning yaxshiligi qanchalik darajaga yetib borishini bilsangiz bas, holbuki butun dunyo ahlining o’zining chindan mavjudligi, borlashuvi qanchalik qanoatlantiruvchi bo’lardi. Agar o’zim gaplarim va yuz qiyofamning tanlov asosida o’zgarishi bilan birgalikda imoratimizdagi insonlarni yaratib qo’yayotganim ma’lum bo’lsa, televizordagi Gotchilar ya’ni ichimdagilar shu paytgacha zapis aro aniq tarzda ishlashlari, qayta-qayta qo’yilishlari kerakligi ma’lum edimi, demak, o’zimning gaplarimning hamda qiyofamning zapislashuvi o’zim bilan birga imoratdagilarim tomon ko’p ham o’zgaravermasligi oqibatida Gotchi televizordagilar, videolardagilar hamki personajlarning gaplari bilan birgalikda 2 si bittada qilib almashtirib qo’yilishi oqibatida faoliyatlar majmuyidamiz. Natijada atrofimdagilar tomonida Gotdagi, televizordagi obrazlarning (ichimdagilarning) tanlovli o’zgarishlari sababli nima demoqchiliklarini yoki o’zlarini qandya ko’rsatmoqchiliklarini bilib olaman, Gotdagilar esa o’zimdan o’zgarmayborayotgan zapisli gaplarim va bir xillashajak o’zimning maxsus yuzimni nimani bildirmoqchiligini tushunishadi. Hali shu eksperimentda, tajriba-sinovidaki, zero bizlar asosan Got va tanlov bo’lib ajralib bir-birimiz tomonimizga bosib ketaverishimiz kerak. Endi, men o’zim aytayotgan haqiqatda insonlarning har birining o’zining mavjudligi, borlashuvi deganda tabiat oraliq orqali muomalalarimiz yoki aloqalarimizda yotgan jonimiz, kollinearlikli o’zimizning bildirlishimizdan tashqari,bizlarning har birimizni noma’lum deb topuvchi noma’lum tanlovli ya’ni tasodifli qobiliyatimiz borligi nazarga ilinajakligi sanalur xo’p bo’pti. Ichimdagilar yoki kim bilmadimu, shu gotchilardur balkim, balkim dunyoning yolg’onidurki shular, bu ichki tanlovni, noma’lum tasodifni hamki, masxara qilib ya’ni go’yoki o’ziga o’xshash sezdirib isbotsizlikka duchor etib qoldirishayaptilarki asti qo’yaqoling. Tanlov bu – es, xotira yoki yodga solish sanalsa hamki, birinchidan hoziroqni, boqiy lahzani yoki onni anglatadi. Agar o’zimni qaytaruvchilar, muntazamlashuvlar aro simmetrik, matematik baholashlarda takrorlovchilar o’zimning tanlovimni, bilib qilgan tabiiy ravishda tasodifiylikka xos harakatlarimni qaytarishsalar, o’zimning esim ham yo’qlashadiyu yoki shu ishli tanlovim voqeasi haqida mantiqsizlashadiyu, natijada hattoki isbotga ham, dalilga ham ojiz bo’lib qolganligimni asti qo’yaqoling aytib o’tmasligimning iloji bormidi shu joydaki xo’sh shular. Yolg’on yoki bordan-yo’q, tabiiy ravishdamaslik deya sinalayotgan o’zimning ukam o’zimni juda replika qilishini nima derdingiz bo’pti shular. Qolganlarni esa obro’ intilishlari sari qilgan ichki tuyg’umni, ichimdagi o’zlarini larzaga keltirib uchquncha bilan o’zimga tegib, aytilajak shu masxara nomini deganda hamki (yana qanday izohlashni bilmadim ammo) bildirib o’zim bilan ularning tomonlarini keskinlik bilan o’zimdangina ya’ni o’zimning tamonimdangina yulib olgan ravishda o’ttirib, almashtirib ya’ni uchqunchadan ortiq to’g’ri bir maromdagi o’zim tomonga botibroq, singibroq almashinishni keraksizga chiqarib kelajakda ham bo’lib turish uchun zaryad, tekislik to’plashlariga nima dersizki xo’p shular. Mana oddiygina shu yozish holatim yuzasidan kelib turgan masalaga e’tibor qarataylikki, ko’p yozib turaturganimdan so’ng ba’zida vaziyatimni o’zgartirib oyog’imni ko’tarib suyantirib yozishni davom ettirishni yaqindagin boshlaganim uchun provadalar bilan shu ishimni bajarish borasida odamiylikni, insoniylikni kirgizish maqsadida oyoq yo’limni to’sib qo’ygan u. Ha, ichimdagilar o’zlarini haqiqatan hayot shakli deya odamiylik, insoniylikni nazarda tutib barcha narsalarning jilosi, tabiatning o’zidan kelib hosil qilinadi yoki mos ko’riladi degan ma’noda shu hayot shaklini o’zimga yetkazmoqchilar. Qayerga bormay, nima qilmay bitta inson deganga o’xshash, agar inson uchun tuyg’ularim to’g’ri topilmasa, shu asnosida o’zimni bildiradigan, bu joyda qiladigan ishimda o’zimning foydamni bilgan ravishdagi tuyg’ularim ijrosida qandaydir narsalar yoki buyumlar, jihozlar (ob’yektlar, bir nimalar va h.k) lar bilan to’g’anoq, to’siq qo’yilmasa hamki asti qo’yaqoling. Ha, shu, kishilarning dunyomizga kirib kelishi, insonlarga o’zlarini tabiatdanliklarini, o’lik tabiiy narsalarning, sun’iy yaratilganlarning bari Got sifatida o’zlari bo’lishini tushuntirishlari bilan kelishlarini bildiradi. O’zim Gotim bilan Hoziroq orqali kurash olib borayapman, aniqrog’i almashinayapmanki, markaziy zichroq joylashuvli tarzda atrofi esa sustroq bo’lib har xil ravishda, xaotik tarzdagi bo’sh-ochiq oraliqchalarda tarqab yotgan havo zarrachalariga o’xshash bir isbotiy ravishda Hozirog’imga Got(im)lari pionino klavishlarining har xil, beo’xshov bir tartibli ravishda oldin-orqa chiqib qolishlari asnosida hayot shaklini nimadanligini tushuntirishga urinayotgan Gotchilarni zapisli taqdirga xos umrdagi ishlashlarga aloqador ravishdagi narsalari orqali oxirida kishi timsoliga xosdalab bostirib keladiganga, olib kirayotganga o’xshatiladi. Agar isbotlashuvimiz, Hozirog’imiz yanada markazroqda o’zimiz bilan o’zimizning ovorgarchiligimiz, dam olib yotishimiz yoki (Rest-public)achiligimiz sanalsa yanada kenglashibroq bo’lib yotayotgan o’nqir-cho’nqir doiraviy chegaramizdan (aytaylik har xil bo’lib turadigan, bir bo’lsa 2-3 metr, yana boshqa bir bo’lganda 8-10 metr masofalardan) pioninoning klavishlari bilan Gotning ustunligi sifatida bizning shu doiraviy chegaralarimizda hoziroqni bildiruvchi shox-shabbali tarzdagi zarrachaviylikdagi holatlarni 2 tasi 1 da qilgan ravishda bosti-bosti qilib isbotimizgacha, haqiqatgo’yligimizgacha ya’ni bizga bo’lgan tahdidni inobatga olaolishimizgacha imkon bermagan ravishdagi ishlashlarni qilishib oyoq ostimizga, yo’limizga yoki boshimiz ustiga g’avg’o qilib aynan foydamizni bilaturganga o’xshab, shunga qarshi kishi, buning tuyg’ulari yotganligini bildiruvchi shu kishidan iborat deyiladigan ravishda yoki ma’noda narsalarni tiqib tashlamasa ham maylimidi. Bundan qo’rqinglar deb yotishibdilar ichimdagilar go’yoki bir-birovlariga. Zero aslida ularning zo’ravonliklarini bilsangiz edi, o’zimning butun himoyamni teshib larzaga solib biladiganga o’xshaydi, har tomondan, ichimdan ham hayotiy tashqi muhitimdan ham hamlalarni bema’lol o’zimga qarshi, o’zimni bilib uyushtirishga qodirliklarini bildirib doimo bosim bilan qo’rqizaolishlarini yodimda tuttirib, majburlab kelishayotganga o’xshaydilar. Aslida esa ichimda hamki, tashqi sharoitimga xoslashib ma’lumot yuzasidan, kodlash (internetlash va h.k) lar bilan aniq bir jismsiz ravishda do’q-po’psaga o’xshash tahdidlari borki asti qo’yaqoling. Zero tashqi kishilar ham nomigagina jismli, tegish va eshitish, borligini ko’rish mumkin. Aslida esa boya aytib o’tganlarimga o’xshash ular o’zimdan, sezgilarimning aylanmasidan bosim bo’lib o’xshatilishlari sirida paydolashib, diqqatim sig’magan joyning istalgan yeridan havodan mavjudlashib kelishaveradilar. Shuning uchun ham aytamanki, ular fushtak o’zlari, bitta do’qqa ko’tlari yirtiladiganlardan bo’lib aslida ma’lumot yuzasidan bizlar ham ularni qistovga olib qiynashimiz, qo’rqitishimiz mumkinligini aslo yodimizdan chiqarmasak bo’lgani hamki shular. Ha, bizlar ular bilan shunday bosimdan tuzilganmiz, zero bizlarning shuni ya’ni ma’lumotlashuvli ravishdagi haqiqiy insonlarni ko’z boyamachiliklari orqali kishilar vositasida boshqarib chindakamlikka olib qiyinchilik, zahmat va o’yinlar qilishlarini bizlar o’zimizning maksimal ravishdagi surilgan haqiqat chegaramizdan, o’zimizni ifodalayolish isbotimizdan ya’ni yuzakilashgan ravishdagi, boshqalarning ko’magiga ishonch qolmagan faqatgina yolg’iz o’zimizda qolgan o’zimizning yordamimizdan boqib qaramoqdaligimiz nazarga ilinajakligi bu shular. Ha shu, fizik borligimizdagi tasodif tarix-o’tmishimiz aro tanlovlar, aniq inobatga olinmas bilimlarimiz yoki tajribalarimiz bo’yicha tasodiflar bilan hoziroqda yashashimizda tanimizning umuman joy egallab turishi, tabiatda sig’im bo’lib borlashuvga xos bo’lishi va sezgilarini namoyon qilishi orqali barcha tana hujayralarimizning berilganlari, matematik berilishlari inobatga olinib ma’lumotlashishlar tariqasida kishilar tomonidan aylantirilib o’zimizga solinajakligi bu shu. Yegan ovqatimiz berajak tanimizdan taralayotgan issiqlikdan boshlab shu berilganlar ma’lumotlashuv orqali borliqni, dunyoni yo’q taraflamalikdan aylanib keladiki va yana kim biladi bizlarga shu kishilar tomonidan nimalar bo’lib beradi yoki balkim masxaralari davom ettirilaveradimikin. Ha, hozircha ichimdagilar bizlar o’zimizni sen uchun tanimizda ovqat bo’lib tashib keluvchilarmiz deyishayaptilar. Hattoki bozordan savdo qilib oziq-ovqat deb yurimaysan, bizlar texnologik taraqqiyot sifatidagi hozirgi dunyodagi barcha aholiga eng yaqindan xizmat qilish uskunalarimiz deya qarashmoqdalarki, aslida bizlar senlarning klounlaring, yaratilgan sintetik matolashlar aro kiborgsifat yana bir tan-u jonlaring deyishadimi bizga, ha shu xo’sh. “Shu texnologik rivojlanishli asrimizda senlar uchun hech bir narsa kerak emas, butun dunyo bo’ylab tarqalib savdo-sotiq ila almashinib yurishli biror ehtiyojlaring bo’lsa bizlarga aytingiz” deyishadilar. Aslida hamma hozirgi Karonavirus davridagi uyida noma’lum qurshovlar ostida qolib ketganligida hech birimiz aytishga lolmizki hamki, biror bir zavod yoki fabrikalarda, idoralarda yoki umuman olganda ko’cha ishida ishlamayapmmizki, bizlar shunga kafolatmiz deyishadilar. Ishlayotganlar bo’lsa hamki, kam, ular hozircha bizning breachimizni, himoyamizni sindirib bilishganlar, ularga yetib borib joy-joyiga qo’yib uylarida yotqizmasak, yurdirmasak yoki aldamasak (mazax qilinishlariga majbur etmasak) yoki go’yoki kuch ishlatish tahdidi bilan qo’rqizmasak (albatta, tegmagan ravishda, aks holda bizlar haqiqatan ham tegishli zarb yeyishlardan, qaltisliklardan hamki qo’rqamiz) otimizni boshqa qo’yajaklardanmizki xo’sh shularni hisobga olajakliklari ma’lum endi mashhur hamki xo’sh bo’pti. Aslida shu bizlarning ishlarimiz, kishilar yoki elektrondan yasalgan ravishdagi insonlarning qiyofalari va tani-jonlarini, obrazlarini olishimiz Karonavirus sababli o’ylab topilgan tajriba, eksperiment sifatida olimlar tomonidan maxfiylikda sinalayotganligini o’zimcha tahmin qilmasligim ham mumkinmidiki xo’sh shunday. Aslida olimlar ham kim bu yerda, bosim bosimda, Got-Gotda, olimchalar yoki kashfiyotchilarning o’zlari birinchi navbatda kompyuteriga ko’tini bostirilishiga majbur etilgan majruh misoli bir qalang’i-qasang’i bir shirakayflar hamki, bor yo’g’i o’zlarining studiyalarida ya’ni kompaniyalarida kishilari yoki elektronshilari bilan o’zlari bilamagan tarzda ham o’rab olinganliklari ma’lum etilajakligi bu shu. Lekin shu olimlar deb topilgan ravishdagi isbot kelib yakunlanmaguncha, tajribalari yakunlanmaguncha bizlar ularning dalillashuvining hozirgi tajribaviy bosqichida qolib ketaverganligimiz ma’lum va mashhur sanalajakligi ma’lum endi xo’sh. Baribir hech bir bosim hamki, isbotidan ya’ni haqiqatidan, ko’pchilik bilgan ilm-fanidan ortib o’tib ketaolmasligi ma’lum va mashhur hamki asti qo’yaqoling bo’pti shular. Bizlarga kishilar tajirba quyonchaliklaridan so’ng ommaviy va yoppasiga ma’lum bo’lishlari hozirdan kutilajakligi to’g’risidagi ushbu maqolam to’g’irlab oxirigacha yetkazilganligini ma’lum va mashhur etajakligimiz bu shular.