Biz

 

163. Tabiat va inson, inson va tabiat!!! Tabiat va inson o’rtasidagi tabiiy qonun-qoidalar ishlashiga xos jarayonlashuvni bizlar tabiatning insoniy ravishdagi joni yoki yashovchanligi hamda insonning tabiatga qiladigan amallari ko’rinishida baholay qolay bugun xo’p. Tabiat qonun-qoidalarining o’zi manashu almashinuvchanlikka xos jarayonlarni, tabiatni inson va insonni tabiat bilan bog’lash jarayonlarini olib boradi. Demak, shu qoidalar, risolalar yoki qonunlarning ishlashi ikkisidan ham, tabiatning o’zidan va insonidan ko’p darajada olgan, ammo ikkovi ham emas germofrodit desak mubolag’a bo’lmasligi tayin xo’p. Tabiiy jarayonlashuvdagi insoniy qonun-qoidalar har bir tomondan juda ko’p yoki cheksiz interaction, o’zaro faollikka bag’shida etiladiki, ammo taraflarning o’zlari bir-birovlaridan juda kam erishuvchanlikni bildirib qo’yishadilar. Qonun-qoidalarga bag’shida inson o’zini oldirib qo’ymoqdalikda sabab shudir. Endi kecha kechqurunidan boshlab C++ ga ham misol tomonlama yondashuvga xos bag’shida etildimki, o’zimcha kompyuterning matoqli sifatidagi elektronlar yordamida ishlashini tabiatimning insonlashuvi yoki odamlashuviga xos darajalikda tushinishga xos amallarining borligida hisobga olayapman shu bu. Handle yoki control lar bo’yicha kompyuterda foydalanuvchi insonning o’zining almashinuvchanligiga xosdaligi, tanlovi yoki jonliligi sezilmasa, control larni yoki handle to a windows larni ushlab, aniq belgilab olib yoki egallab bo’lmasligi nazarga ilinmoqdaligi ma’lum va mashhurdir. Shuning uchun kompyuter odamni o’yin qilib ishlashini aniq bilsak bo’ladi shu joyda. Agar inson yoki odamning xohishi tabiatga, qonun-qoidaga, aniqrog’i kompyuter ekranidagi vositachiliklarga (tugmalar va control larga, textbox larga, frame larga) ishonchli tarzda, almashinuvchanlikka xos amalda sinalmasa mutloq o’zgacha window yoki window frame, control lar (textbox, listbox, checkbox) larni olib kelib ko’rsatishi va ustida ishlaganga xos qilib berishi nazarga ilinajakligi ma’lum endi mashhur hamki xo’sh. Shu control lar yoki windows frame lari ekran bo’yicha go’yoki dirrilab, dir-dirlab yoki titrab o’ynaganga xos turmasa otimizni boshqa qo’yaylikki, bu – kompyuterning RAM i orqali elektronlarini ekranga yuborish ta’birini, tabiat bilan almashinishga xosdali insonga bag’shida etilishini bildiribgina qo’ymasmidi?! C++ da barcha holatlariga bag’shidalikka atab handle lar, interface lar va type larning o’zi usitdagi o’zicha amallariga xosdalashuv, Iunknown lar ishlashini shular bilan bemalol baholashga qodirligimizni bilsangiz yetar balkim. C++ shu odamning o’zini, ongini ichkariga, dasturiga kiritib ishlatuvchi dasturlash tillaridan hisoblansa ne ajabki xo’p, odamning tabiat bilan almashinuviga xos qonun-qoidalar bilan birgalikda odamning ongini tabiatga bosim o’tkazib C++ dasturlashlari bo’yicha chiqarilgan televizor yoki kompyuter videolari, dasturlari ichida shu odam borligini bildiruvchi, yoki ongning o’zidagi ko’z o’ngidan oshmaydigan, ko’zining pardasidan qaytib qaratilayotganga xos bo’lib qolishi, yoki tabiatning shu odamga moslashuvini majburlovchi amallar bajariladimikin, nima deysiz? Odam go’yoki hayotida yoki ongida (sezgilarini qobig’i bo’yicha yashattirishli ichkaridan hosil qilingan virtual, aslida joy egallamaslikka xos 3 o’lchamliga xos tashqi tabiatda) terisi bo’yicha sidralgan holda boshqa kishilar, personajlar va h.klar bo’lajakligi ma’lum va mashhurligini bilsangiz bo’ldi. Ichimdagilar “buni bizdan eshit, san o’zing hamma” deyishdilar. o’zimning nazariyamga e’tibor bersakki, oxirida yoki dunyoning va umrimning yakunida “hamma bir kishi, bir kishi esa barchamiz” degan asos bo’lishini ham bilib qo’yishim kifoyaligini nazarda tutmishlardur balkim. Aks holda hammani faqatgina o’zimning borligimga asosan bo’lib berish, yaratilib turish shartlashuviga xos qaratsam, ularning o’z-o’zlari yo’qdur bo’lib chiqishadilar, shu esa o’zimning yolg’izligim degan shamaga bosilgan eng katta kulfatim, ilojsizligim bo’ladiki, nima o’zi bu dunyoyu falak yoki osmon, qubba degan hangu-manglikda lolu-hayron bo’lib biqinibgina qolmasaydim hamki xo’p bo’pti. Axir xo’p insonlar bilan odamlarni yoki boshqa insonlarning o’zlarining aloqalarida o’zim yoki o’zligim deb bilgan barcha turish-bo’lishlariga xos amallarni tashqaridan, dunyo oralab muomalalardan yoki sezgilari bilan almashinishlardan olishadiki, shusiz “o’zimning” ya’ni “o’zlikning” anglashilishi mutloq noto’g’ri, mantiqqa sig’maydigan hisoblanadi. Shu aloqalarimizni yoki sezgilarimiz bo’yicha muomalalarimizni hisobga olib qo’ygan, oramizda muloqot yoki boshqa shakldagi sezgi almashinuvida masofa oralig’i, vositachilik narsalari yoki kelingki teri bilan tegishga xos shartlashuvlarni tashqi tabiatimizning o’zi hisobga olib odamiylikni qanchadir egasi bo’lib qolishi majburiy sanalmoqdaligi bu shu. Shuning uchun tabiat ham jonli sanaladur. Ikki o’zlikka xos ikki inson “man borman” deb kelaversa, shu ikkisi qanday qilib bor deb topilishini bizlar bilamizmi endi xo’sh, albatta tabiat orasidagi masofani his etib bilish yoki sezgilarimiz bilan idrok qilishimizga xosdalikka bag’shidaligimiz sababliki xo’p mayli. Ha, albatta, insonlar o’zimizning tanlovimiz borligi uchungina bizlar bor yoki mavjudlashuvimizga xosdalikni bag’shida etguvchi bo’laturib, ichki istagimizga xosdalikka bag’shida etilaveribgina tabiatimizdan uzulishni hosil qilib bu amaliy haqiqatni chetlaganligimiz ma’lum va mashhur endi xo’p shu. Uning ya’ni boshqa kishi insonining borligini hamki, tanloviga xos tushuncha bilan qabul qilib tabiatimizni holi ham o’lik sanayqolaverganmizmi adashmasdan adashib xo’sh shu. Axir barchasi tabiat yoki borliq qubbasi ostida bo’layaptiyu, tanlovimiz hamki tabiatga yoki borlig’imizga monandligini kasb etmasligi ham mumkinmikin?! Shunchalik ichimga kirib yashiringanimni o’zim hayron qolib sezmoqdaman endi xo’sh. Tabiatda o’zimizga o’xshagan boshqalarning mavjud yoki borligini hisobga olaolishimizning o’zigina tanlov sababli deb topilgan shu sababligina bizlarning borligimizni tabiat tushunishi kerakligini hisoblasak bas. Ha, ha deya kulib shu paytgacha deya boshla dediylar ichimdagilarki shuki, shu paytgacha barcha yaqinu qarindosh-urug’ aymoqlarni, vaholanki kimniki bo’lsa hamki, o’zimdan yaratilgan bo’lib aytaylikki eng muvofiq topilajak so’z sifatida kodlashtirilgan holda desak hamki, shu bo’yicha tanlovimni masxara qilib chiqib yoki ko’rinib kelishlari oqibatida o’zimni yolg’iz his etishim sababligina bo’lganligim uchun tabiatni va undagi a’zoviy yashovchilarimni o’zimdan olingan tiriklikka xos noma’lum kodlashuvli tarzda yasab bilganligimga xos deb tushunchada qolganligim sabab bo’laverganligi ma’lum va mashhur xo’sh. Shu borasida teskarilikka xosdalikka ruju qo’yilishi barobarida tabiatning o’zi juda o’likligini aytolmaslikka xos inobatga olishga majburligim kelib turganligi ma’lum va mashhur bo’lsin. Aslida esa yer va boshqa unsurlar ko’rinishidagi tabiat soxta ko’zboylovchi kishilarimdan, o’zimning ongimda yaratilgan bosimli ravishdagi tiriklikni masxaralovchi qonun-qoidali yashovchilardan naridagi yoki qubbamdan tashqaridagi haqiqiy insonlarning borligi sababli juda mustahkam ravishda tiriklikning o’liklikka xos ramzida shakllanib beraqolganligi ma’lum endi mashhur hamki xo’sh bo’pti. Bu kishilarning, elektronshi sarobgo’ylarning o’zini aytaymi yoki ichimdagi masxaranomuslikka xos yurishlarini sezdirguvchili qiliqchalarini bildiraymi!? Balkim yoki o’zimning tanlovim degan o’zimlikka xosdaligimning o’zim uchun shakllantiraolgan vaqti-davridagi sababga ko’ra dunyomning ishlashining o’zi sifatida qabul qilaymikin? Hozircha eng oliy sifatida kodlash rasm-rusumi hisobga olinajakligi sababli hamki, ichimdagilardan yasaladigan tashqaridagi masxarabozli mazaxchiga xos bo’lib ko’rinishga loyiq topiluvchi insonlarning kishilariga xosdali avjlanuvchilikka doir kimsalarga xosdalanib bizlar shuni bildiramizki, teskariligimizni kodlov tomondan boshlanishiga xoslab birinchi navbatdagi kodlashning o’zini hisobga olib shularning yaratilajakligini tushunishimiz mumkinmi balkim. Kodlash bo’yicha dunyoviy asoslanganimizda, kodlash yoki dasturiy ta’minotga xosdalik shu darajadagi kishilarni chiqarib muomalaga xosdaligiga ko’ra, qandaydir ahamiyatga ko’ra shu jismoniy tanlarning shakl-shamoyillari ichiga kirishga xos qilib qarindoshlarning o’zlarini ya’ni kodlash bo’yicha ta’minotchilarni tiqib qo’yganligini bilsak ham bo’lardur balkim. Zero o’zimga qarasak, shu kunlardagi kodlarim, Powershell ishlarimga e’tiborim yetib bormoqda hamki, o’zimning ongimning yoki eslashimning hayotda o’z jilomni ko’rsatishga xosdalikka ahamiyatli ravishda erishtirishini bilsak hamki mayli xo’p. Birginagina kodning o’zi yetadi, hattoki kod bo’yicha o’qigan ko’rganingizning o’zi ham yetadiki, sizni haqiqiy muvozanatli hayotga qadar yuksaltirishi hech gap ham emasligi tayindir. O’zimga kelsak, hozirgacha Powershell imda 3-4 dasturchalarni, kichik-kichik hajmli kamnamoligimga xos ishchalarimni qilib qo’yganligim bilan nazarga ilinajaklikka bag’shida etiluvchanligim hisobga olinmasligi ham mumkinmidi?! Darrovgina o’zimni bilimlarim doirasiga xosdalik bo’yicha chiqarishlarni amalga oshirishimni ta’minlayolganga qarab qolib yotibmanki, internetmi yoki televizormi, barchasi o’zimning bilganlarim bo’yicha ma’lumotlarni og’zimga gapirtirib lo’ppi etib keltirmasa yoki aylantirmasa, otimni boshqa qo’yaqolayapman hamki bo’pti shular. C++ bu – qarindoshlarimning kodimdagi jilosi bo’lsa hamki mayliydi, zero ona taraflamalikda birinchi qarindoshlarimni “agar qo’shilsa-qo’shilsa” yoki “agar qo’l uzatilsa (handle)” degan ma’nolarda his etib tuyganligim ma’lum va mashhurdir. C++ sezgilardan ham o’tib tuyg’ularga kirishni hamda 2 ta tuyg’uchilarni, ilohiy xudo va Ruhni hisobga oluvchi dastur tilini bildirmasligi ham mumkin emas. Tuyg’ularim o’zimning hisobimga ko’ra 31 dan 49 gacha kirishuvchanlikni bildirib turadi hamki, 31 dan 38 gacha bu – Xudo hamda 39 dan 44 gacha ya’ni Ruhning avjlangan davrdaligini anglatmasligi ham mumkinligini bilsangiz bas xo’sh.