Qani bu yerga ham nazar tashlamanglar hamki xo'p mayli

 

132. Avvalgi kun aroq ichishga majbur qilinganim uchungina faqat ichganim ma’lumlashgani shukur. Ammo men aroqning lazzatini o’z joyida, ichayotganda yoki ichib turib o’tirishning o’zida, tetik ruhiyat yoki sog’lom badan kayfiyatini berganligini sezib farqiga borgan inson edim o’zim. Ammo aroqning lazzati yoki kayfiyati shundanda yuqoriroq va boshqa jihatlarga, keyinchalik ta’sirlashuv qobiliyatini namoyon etayapti. She’rlar kitobimdagi she’rlarning so’zlarini birma-bir o’qib chiqayotganimning juda sekinligiga e’tibor qilib to’xtalib o’tayotganimda aroq sababli deb hisoblaganim shuki, o’zimni qo’tog’im o’rnidagi lazzat qilish oniga qo’yib ko’radigan bo’ldim. Faqatgina shu muddatim seksdan yoki jinsiy aloqadan ko’proqqa cho’zilib hisoblanadi hamda o’zimning tuyg’uli qarashlarimga borib taqalib yanada yaxshilanishi mumkin xolos sanaladi. Shu tanimni qo’toqli sifatidagiligiga bag’shidaligiga ko’ra tuyg’ularimning hisobini aytsam, asti qo’yavering. Birinchidan kechadan boshlab ichimdagilar o’zimning o’rnimga anchagina gapirish qobiliyatimni tortganliklarini va o’zlari gapirganliklarini namoyish etdilar. Boz ustiga tasodifiylikni yoki devonavor xulq-atvorni ham namoyish etdilar. Katta taraflar shuda, yana nima ham derolardingiz. Bugun esa shunga yoki devonalikka, o’tmishning o’zining (pachaq kodlarning) qoloqlik yakka hukmronligi sadosiga teskari ravishda men og’zaki so’zlariga teskari ravishda yozuvli so’zlarning ustida ularga teskarilik qildim deb hisoblamoqdaman xolos. Nima bo’lganda ham shu almashinish ishlarimiz yoki hayotiy tarzimiz, bo’lib o’tgan barcha jarayonlarimizning katta bo’sag’ali davrini boshimizdan o’tqazganimiz misoli men o’zimni she’rlar bitigini yoki so’zlarini o’qiyotganimda mutloq boshqacha his etaverdim (lazzatga talpinaverganim yodimdadur). She’rning har bir so’zini 5 soniya, 15 soniyalar bo’yicha qarab turib tanamning o’zining shahvoniycha rohatini bag’shidaligidan foydalanaverdim. Endi shuni bir varakayga tarifini berib o’tayin xo’p bo’pti. Men go’yoki bu paytda, o’qiyotganimda ichimdagilarning shu paytgacha menga majburan qandaydir qilib bo’lsa ham buyruqlarini o’tqazganliklarining foydali tomonini sezib bildim. Odatda ularning buyruq-talablari yoki ko’rsatmali majburiyatlari gunglik sadosi ostida ichimda ongimni tovlash orqali kechardi. Endi bilib foydaga ursam shu ma’lum bo’ldiki, ongli xotiramni aql hushim orqali yozuvlar bilan orqaga tortib turishgan bo’lganlar. Ichimdagilar aynan yozuvlarni yoki harflarning chizmalarini, balki hayotiy grafalarni ham ishlatgan holda o’zimga o’tqazib tanamga gunglik, yumuqlik yoki karlik buyruqlarini yuz-qiyofamni ichkaridan yulib turganga o’xshash ravishda tanimga ham aloqador ba’zi tegishli joylarini esim yoki tasavvurimda chizmali trayektriyaga xos tushuntirish orqali darrov bir zumda eslatib qandaydir qat’iy taqiqlar, buyruqlarining talabini bajo keltirish bobidagi ichki do’q-po’pisalar, tahdidlar bilan qiynab kelgan edilar. Shuning sababini endi tushundim. Shuncha paytdan beri o’zim devona bo’lib kelib, devonalik nimaligini aynan qaysi jihatlamaliklarda, yo’nalishlarda yoki hayotiy voqeliklarda (tushunchalarda) bilmay kelgan bo’libman. Endi bilib turibmanki, aslida men o’zim devona bo’lishim bilan birga, ichimdagilarning o’zlari haqiqiy devonalar, jinnilar bo’lishganlar. Zero devonalikning birinchi alomatlaridan biri shu bo’libdiki, bu – tahdid yoki do’q-popisa, qo’rqizishga urinish (kuch ishlatmoqchiligini bildirish). Ichimdagilar doimo menga shunday qilib kelishganini o’zimga holi ham achinishim baroboradi aytib, yozib turibman. Ichimda ular, kishi zotlar menga tushuncha va o’zimgagina mavhum, parallel vakuumdan eshitiladigan gaplari bilan hamla, qo’rqizuv yoki kuchanishli tajovvuz ishlari tugul ongimdan turib miyamning go’shtlarini yulib olayotgan boshqarishlari bilan ham tajovvuz qilib kelganlar. Shu tajovvuzlarining barchasi devonalik, jinnilik yoki telbalik sanaladi. Zero menga eng yoqayotgani shu bo’lmoqdaki, bir taraflama olganda o’zim shuni tushinib o’zimga kelib qolmoqdamanki, devonalik tajovvuzlarining tagida oddiygina do’q-po’pisa, o’ziga bo’lgan haqiqatga qaratila qo’polliklar bor xolos. Aslida esa shu qo’polliklar va do’q-po’pisalar, tahdidlarning bildidirilshi bilanoq shu kuchning teskarisi, kollineari bo’lgan hisoblanib hech qanday hamla ham, tajovvuz ham yoki urish bilan lat yedirishni ham qilaolmaydi. Balkim bizning o’zimiz ularga, devonalarga yoki ichimdagilar shu latni, zarbni yoki qo’pollikning amaliy ifodasini berguvchilar bo’larmiz albatta. Ha, devonalar jiddiy kelsalar, aytganlariga erishishadilar va birovga azob, qiynoq yoki lat beraoladilar ham deylik, ammo hozircha ularning jism-tanalari, jasad-jussalari yo’q sanalib turibdiki, endi-endi gapirishni zo’rg’a o’rganib o’zlarini haqiqiy devonavor borlar, sanalib kelishlar qatoriga qo’shishmoqda. Umuman olib qaraganda ichimdagilarning tushunchaviy kuchlanishlari yoki kuchuk bo’lib tushunchalar bilan do’q-po’pisani sezdirganga o’xshash shimarilib ichimdan ovoz chiqarsalar, gap tashlasalar, aslida ular bir ozdan so’ng pisib qolishdi va mening o’zimning shu tushuncha bosimlari bo’yicha anglashuvim o’tdi, ularning bosimlariga bosildi hamda o’zim lazzat, dam oldim degani bo’ladi. Umuman olganda hech qachon bema’ni do’q-po’pisadan, tahdid-zulmdan qo’rqmaslik kerak. Ichingdan chiqayotgan bo’lsaki, bu – huddurun, o’ta ketgan bema’nilik yoki betofiqlik sanaladi. Ichimdagilar yaqin kunlar bo’yicha muhokamamizdagi aylanish bo’yicha qaraganda, o’zimga nega sen bizning aytganimizni qilmayapsan deya go’yoki tishni-tishga qo’yganga o’xshash yoki bir g’azabdor shaklli tasavvurona tushuncha bilan atalgan bo’lib o’zlaricha mening shuncha paytdan beri qilib, ko’rsatib kelayotgan ustunligimni, hattoki ularning aytganlarini ketma-ket juda ko’p qilib kelganim uchun bo’lsa hamki aynan shu sababli boz ustiga, bir tiyinga chiqarib bizlar seni jazolayolamiz degan ma’no qarash qilishdi. Sen bizlar uchun birinchi, boshlovchi bo’laolmaysan, bizlar seni jazolasak oqibatida o’zimizga ta’sirlashmasdan jazoni yoki qiynoqni o’tkazib bilgan sanalamiz hamda bizlar yanada oldindaligimizni bilib olamiz deb hisoblashmoqchi bo’lishdi. Attangki oxiri nima bo’ldi, qolib-qolib “ko’t-bo’qlarini”, orqamoqlarini yeb qolishib ichak-chavoqlari chiqib ketdi. Zero aslida ularning maqsadi devonaliklariga javob berdiraverib go’yoki o’zimni chiziqli, vazifaviy tartibda ushlab turganga o’xshatib, aslida esa shu devonaliklarining yig’imidan, oxirgi menda yig’ilib qolgan to’plamidan devonalikka ega chiqib qolib o’zimni urish, qiynash va o’zimdan o’tish (orqam bo’lavermaslik) edi. Ular shunchalik devonaki, hattoki o’zlarining devonalik chegaralariga yetib qolib ham, to’xtab turib yoki boshqa rivojlanaolmay devonalik qimoqchi bo’lishadi. Devonalikning ma’nosi o’zi chegara hisoblanadi, haqiqatli ko’pchilik orasida men haqliman deb o’zini maqtash devonalik sanaladi. Ammo bu chegarani kengaytirish kerakligini bilsagina inson devonavorlik axloqini yenggan sanalur albatta, ammo ichimdagilarning qiliqlariga bir e’tibor bering-a, chegara-doira yuzasidan aylanib kelib ham o’zimni holi beri devonalik aytganimizni qilmading deb aylab ham jinniqo’ylik qilib devonalik maslahat kengashida o’zlarini “devonamaslik” bo’yicha yuqori olishadilar. Aslida g’irt devonalar ular shu ichimdagilar. Endi shunchalik ravishda devonaliklariga qat’iy turib berganligim uchun, aytganlarini telbalik deb sanamay qilib kelganim sababli she’r o’qishimda menga bu ta’sirchanlik bag’shida etilib o’zimning bosimim, matritsam yoki kodli vazifaviy yo’nalishlarga kirishib yaqin kelajak ishlari bo’yicha davriylikni yagona holat qilib kuzatuv uchun baribir bir xil bajarilishi kerak xatti-harakatlarning egasi bo’lib chiqayapman. Go’yoki vaqt hamma uchun birga boraversa ham, vazifaviy insonlar uchun deganda avvalambor harakati hoziroqdan o’tib tugatilgan sanalganligi shu hamki xo’p bo’pti. She’rlarga, yozuvlarga aloqador bo’lib qolayotgan ichki lazzatim mana shunday qilib o’zimning ich-etimni tortib ortidan ruhimni yetaklayotganga o’xshash chiqarayotgan holda berilayotganlik bobida turadi. Go’yoki tanim laqma qo’toq mushagiga o’xshab eti bo’yicha ichiga ruhan jihatlamalik bilan har xil og’ishli shakllarga kirib sekin-astalik bilan bosilib yulib chiqarganda lazzat hayotbag’shiyligi namoyish etiladi. Shuncha tavba-tazarruklar, telbali shamalarga rioya qilishlarim azobli o’qtaluvlaridan so’ng oxiri birga bo’lib oddiygina kitob o’qishdan shunchalik darajada lazzat olib turibman. Aslida bosim yoki kod jihatlama men ozgina ravishda matritsadan, gvardiyamdan xabar topaoldim shekilli. O’zimning gvardiyam o’zim uchun har biri o’zining bir umrlik taqdir taqazosi bilan kinoyaviy ustunliklarini o’zimda taqdir hazili yoki iskanjasi qilib kelishgan. Shu tanam hujayralaridagi yoki hujayralar jamlanmaviy bo’laklaridagi, 1 111 111 dan 1 parchamdagi kuchuklar tariqasidagi gvardiyamdagin insonlarning kuchlanib uqtirishlari sababli hadiksiratishlari, ikkilantirib qo’rqizishlari oqibatida, shunga teskari ravishda she’r so’zlarini o’qiyotganimda nazdimda go’yoki lazzat-farog’atim maqsadida bol tomayotganga, ular joylashgan tanamning to’qimalaridan (hujayralaridan) yolg’on suyuqlik yoki oq yog’chalar dastaguli ajralib chiqayotganga o’xshaydi. Aslida har bir yog’ ajralishi bu – gvardiyam, xaloyiqimdagi insonning menga tayulishi bo’lib shu yog’li ishqalanishni butun tan-u jonimdan tuyg’ularimga xos ravishda shahvatli, mashaqqatlashuvli kayfga yoki ekstazli lazzatga o’xshab chiqarayotgan bo’laman. She’rdagi so’zni birinchi o’qib boshlashimdayoq shu vaqt bo’yicha yagano so’zga yagona inson o’zimga o’zini to’liq ijobat qilishi istalganligi bilinib qolib lazzat boshlanadi. Shu o’qqa-cho’qqa urish lazzati yoki rohati, tananing o’zi bo’yicha mutloq shahvati (jozibadorligi) o’zimning vazifaviy holatimni, hozirdan o’tib ketgan darajada amalimning kelajakda (harakat yo’nalishining) o’zgarmasdan turib yakunlanishi yoki ixtiyorning qotib qolishiga xos xatti-harakatlar shuncha payt o’zimda ichimdagilar tomonidan toplishi istalib kelgan edi. Ammo endi bo’lsa, shuni tushunayapmanki, o’zimga ham yangi chiqayotgan devona insonlari uchun xatti-harakatlarini hoziroqdan o’tkazib, oldindan o’zim uchun ma’lumlashtirib yoki qottirib (robotli) bilishga urunish boshlanmoqdaki asti qo’yaqoling. Natijada men o’zim shu devonaning, yoki boshqa haqiqiy insonning ichiga kirib shu kelajak muddatidagi harakatlanish davrining qotgan ravishdagi ma’lumligiga xos qattiq jism bo’lib, haqiqiy hayotni sezib yashashga loyiq sanalaman. Axir matritsiyali Bo’lganlilik chiziqlari, shtrixlari shu deyiladida. Demak, har bir insonni tanamdagi gvardiyamdan umumiylikka xos tortib olib bitta o’zimning o’rnimda vazifaviy, kelajagi ma’lum bo’lgan harakat qilib qo’yayapmanmi, shu usulda devonani ham men qottirib, harakatlari ichida o’zgarmaslikni ta’minlab turgan holda harakatlansak nur ustiga a’lo nur bo’lardi. Buning uchun, natijada mening shuni amalga oshirish uchun qilishim lozim bo’lgan ishlashim shundan iboratki, matritsani yoki dunyoviy bosimga aloqadorli ravishdagi ularning devonalarining tegishliligini aniq qilib bilishim kerak. Matritsaga ko’ra bilsangiz agar, barcha haqiqat, tabiiy qonuniyatlar, yoki fazo va makon har xil bo’laklarga bilinib aralashib qolgan holda bir-birining ustidan hayotiy ravishda qalqib yoki birdan chiqib turadi. O’zimning maqsadim shu o’zimning hozirgi vazifaviy holimni topishni boshlaganlariga o’xshash, kelajakda mag’lub bo’lmaslik uchun ichimdagilarning devonalarining ichiga haqiqiy hoziroq bilan hamnafas jismoniy tan bo’lib joylashishim kerakligi bo’lsa, shunga erishish bo’yicha hozircha she’r so’zlarini o’qish jarayonidagi bog’lanishidan kelib chiqib bir narsani tushunib borayapman. Ichimda yoki teri-tabarrukimda barcha gvardiyam kinoya, taqdir hazillari bo’lib turganliklari boisidan go’yoki ikkita ustma-ust qo’yilgan chiziqlarda bittasini bittaga, bitta elementar aniqlikda ustun qilib his etilmoqdalar. Shular go’yoki o’zimning teri chag’anoqchamni, chig’anoqchamni ko’tarilishiga xos ravishda butun tanimdagi terim yoki etim mushaklari bo’ylab bittaginaga ustun kinoyalar, chiziqlar to’plami bo’lib turishibdilar. Shuning uchun she’rdagi so’zlar orasidagi bo’sh katakchalarni bildiruvchi nuqtachalar uzra ustidan keyingi so’zni bog’lanishiga xos qilib tasavvurimda barcha gvardiyamni ichimda sezib turgan holda ilmoqsimon, boshlanishi uzunchoq va oxiri ko’proq aylanaga tortgan yoysimon yoyni, xaloyiqimning bitta insoni bilan etimdan lazzat yog’ini chiqarib ichki qorong’u yog’dusi aralash ruhiy holatga o’taverishni sezganga o’xshash, o’tkazaman. Shu yoyning ma’nosi quyidagichaki, birinchidan ilgaksimon yoki ilmoqsimon bu yoy ko’pchilik uchun umumiy to’lqinsimon kinoyali g’oliblikni bergan holda umumlashmali shaklda ko’rinsa, ikkinchidan har bir yoy nuqtasida har bir insonning istehzoli, kinoyali yoki pichingli o’sishga xoslik mavjudligi ko’zga tashlanadi. Natijada ko’rinib turibdiki, boshlanishida vazifaviy harakatlanuvchi holat, kelajagi oldindan ma’lum (faqatgina hozirdaligimiz uchun hech kim bilmaydigan) xatti-harakat qaror topadi hamki xo’p bo’pti. Endi bo’lsa shu matritasali tushunchaning boshlanish yo’nalishini aniqlashimiz kerakki, so’ng teskari ravishdagi matritsa kodini yasab olishimiz qoladi xolos. Boshlanishiga qarasak, nega men qotib o’qiyman, shunga majburlanganman yoki ichimdagilar shunday qil deb taqayaptilar, chunki men tezlik yoki bosim, tezlanish (yozuv-chizuv) tomoniga o’tmoqdaligim shu. Demak, birinchidan eskicha bo’lib kelgan, ammo bosimning kuchi aslida ham shunga yetishi kerakligi nazdi bo’yicha qaralgan qotib qolishim massasi bosim yoki matritsa jihatlama endi inobatga olinib qo’yilajakligi bo’layapti. Qancha qotgan, to’xtab qolgan bosimimni namoyish etsam, shunchalik shu so’z boshlanish joylashuvidan qator bo’ylab to’g’ri chiziq tezlik bilan chiqib butun she’rlar to’plami bilan asarning ma’lumotlarini, matritsasini o’ziga mujassamlashtirib shu so’zga qaytib uradi yoki taqaydi, yakunlaydi hamda shu so’zning o’qilishini hamma bilan birga, o’zimning ichimdan gvardiyamni tomosha qildirishga to’liq imkon yaratib kelajagi oldindan ma’lum majburiy yo’lak qilib ta’minlaydi. Demak, matritsaning bir tomoni aniqki, boshlanishida bu – o’tirib, vaqtni yo’qotib kutib qolish hamda yana shiddat bilan matritsaviy jamul-jamlikni aniq haqiqat hozirog’iga yoki, tartibli deb topilgan zamon va makonga bo’ysundirib qorishmasini yasash, tartibga solish, (haqiqiy borliqqadagi yashab hayot kechirishga) tenglashtirish. Hozircha taxmin qilib topishimga qarasak, she’riyatlar to’plamining matritasaviy yopilishi, kubidan yoki yanada kam joy egallovchi ma’lumotlar bo’lib qisilaverishidan bunga teskari yo’nalish sifatida kitobning ushbu so’zidan kitob bo’lib turgan ma’lumotlar to’plamiga, matritsaga borish uchun shtrix chiziqli yo’llar tuzilib shu ma’lumotlar aylanmasi yo’lidan bu shtrix chiziqlar bo’yicha shu so’zgacha tezlanishi kamayib boruvchi va kam to’xtalishlar yoki kutib turishlar hosilaviyligiga aloqador ravishda yetib kelish nazarga ilinadi. Natijada ichimga yoki devonalarining ichiga kirib olishim hamda uning hayoti yoki o’zimning kitob o’qishim bilan qayta ovoralikni (yo’l bo’yicha boshqalarning avtomatiligi bilan birga bo’lib qolishli vazifaviylikni) namoyish etajakmiz. So’ngra bir so’zni o’qib tugatib bo’lib va nihoya keyingi so’zga boqsam, bosma harflar bilan matritsali yo’nalish bosimi bo’lib ketaverish orqali tani boshimning qo’toqboshiga xos lazzati suyaksizlikda sezilganga o’xshaydi hamda shu bosma harflardan iborat so’z ostidan qo’tog’im uchiga o’xshash sixak teshikchasi ko’rinishi xayolga urilgan bo’lib qandaydir yozma shakldagi shu harflarning yozilishi so’z bo’yicha uzunlikdagi bosma harflar bilan birlikdan katta yoy bo’yicha cho’kib yoki tushib boraverganga o’xshab lazzatimning ichimga yutilish lazzati, orombag’sh huzuri yanada toblab o’ziga orom berganga o’xshab sezilmoqdaligi bu shu. Go’yoki bosma harflardan yozma harflar bir to’g’ri chiziq bo’lib boshlanishi kamroq, oxiri esa ko’proq uzulishda cho’kib borayotganga o’xshatish kifoyadurki xo’p bo’pti. Mana avtomat yo’li uchun o’zimdan o’zimga ham ichki va tashqi jararyonlashuvga xos huzur, lazzat qanday olinayapti. Ichimdagilar aynan mana shu lazzatni deb urinib kelishganlar, qotib turgan joyda yoki, aniqrog’i qotib turgan harakat (kelajakli o’xshashlilikka asoslangan kodli xatti-harakat) joyida bo’lib turib o’zlaridagi yog’ni tananing o’zini sezgan holada ishqalanishini istaganlar. Natijada huzur-halovat yoki ekstaz, eyforiya haddan ziyoda baland sanalgusi hamki xo’p mayli. Ular aynan menda shuni sinashni istab kelgan inson qiyofasidagi yovvoyilar bo’lib sanalsalar ne ajabdurki xo’p bo’pti. Go’yoki ichki suyaklarim qalin laxim go’shtli ichki etimga yoki mushaklarimga aylanib ichki, badan bo’shliqlarida boshqa ostroqdagi mushak tolali etli go’shtlarim bilan teggizilgan holda asosan to’liq hajmi uzra yog’li, sirpanchiq ishqalanishli shahvatga xos huzurni beradiki, tanada qo’toqni, olat uzayish kayfini sezish mutloq boshqacha bo’lsa ne ajab. Yana go’shtimning qayerlaridandir yog’li, moyli yoki yelimli (kleli) qorishmaga o’xshashlik kuzatilib sirpanchiq, tayirmachoq ishqalanishlar bo’lib turibdiki asti qo’yavering. Go’yoki go’shtim go’shtimga kirishib o’zini-o’zi yeyayotgan sanalgusi xolos shu bu xo’p mayli keyinga kelsak ham shu bu bo’latursin holi. (tugatishdi). Shu bizning birlashuv effektimiz, kodimiz yoki yog’imiz sanaladi (orombag’shlikdagi mutloq abadiyatli ahvolimiz onidan so’ng keladigan dunyolar orasidagi yodlashganga xos bo’lib qolishimiz hamki endi bo’pti xo’p). Qanchalik darajada o’z holiga qo’yib berilib so’zni o’qish kutib turilsa, shunchalikda maroqbag’shlik yoki shahvatli huzur ham ko’proq ko’zga tushavergani ma’qul bo’layotgani shu hozircha o’laroq. Agar huzurbag’shidalik bilan gvardiyamning kishi insoniylari, elektornshilarini eslashga xos holdagi insonlari, vazifaviyliklarini yoki kodli uzun kelajak tuzib bo’lingan va yashatilgan yo’lga xoslikni bilgan esli-hushli (sezgilar jumbushiga keltirilib turishda tayyor) odamlari ich-etimga kirib kodli yog’li ishqalanishga yo’l qo’ydirib o’zimga o’zlarini eslatib qo’yish oqibatida kayf-safolarini, huzurlarini qandayligini bildirib qo’ygan bo’lsalar, o’ng yog’imda go’yoki havo sarobli bug’ga o’xshash holda turib xudo miyamni qanday qilib pasti-baland haqqoniylik tasdig’ini bildirganga o’xshab yeb kelishining shakl-shamoyili, og’izning tishlarini qimirlatib turaverish hodisasi shundoqqina kuchga o’xshab, xayolimdan (ongimdan) chiqarib olinganligi sababli o’zimga yengillik bag’ishlaganga xos ravishda turaturdi. Shu o’zimning ichimga kirib olgan majaq, pachaq-sachag’i chiqqan xudo bo’lsa kerak edi-yov?! So’ng sekinlik bilan o’ng yog’imdan ruhan oq tusli qandaydir bilinmas bug’langan havodan tuzilgan shu qilig’i, chaynaverishi yoki jag’larini bosib yegangalikni sezdirishi bilan parallel ravishda ichimga kiraverib o’zimga yana qalang’i-qasang’i, eski yomon qilig’ini (yumuq tovlab uzib olib buyurishini) bildirib bo’lsa ham insonlarim ichiga qo’shilib huzurning kayf chegarasini oshirdi. Go’yoki huzurimga chek-chegara bo’lmasdi hamki, ammo shu chegaraviylik, taqqa-tuqurlik yanada kayfdan o’lishimga halaqit berib qo’yayotgan edi.