Menga qarang, ey bo'ldi

 

80. Shunday qilib hamma ishni Gotning o’zi qilib qo’ygan yoki mehnat mahsuliyati bu – Bo’lganlilik sanaladi. Mana mening o’zim birinchi bora o’zimning qilgan mehnat mahsulim vositasidagi misolda shuni birinchi bor isbotlash arafasidaman. Kecha tugashi kerakligini bildirib kelgan ichimdagilar haqiqatan ham meni lol-u hayron qoldirganga o’xshab kecha kechasi ishimni yakunlab berilishiga sazovor qildilar shekilli. Faqatgina men ham shu paytgacha sizlarga o’xshash xayolda edimmi, ha. Men ham har kim o’z qo’li bilan ishining mahsulini yoki sun’iy narsani yaratadi degan g’oyada bo’lib kelganim uchun bu birinchi o’rindagi isbotlanajak mehnatimning mahsulida oddiy va sodda haqiqatga o’rganib qolganligim yoki ko’nikkanligim halaqit qilmoqda shekilli, bir oz hayajondaroq holda bunga yoki Gotning barcha narsaligiga ishonchsizlik tabiiy bosim, miyaning o’rganishi bo’lib turibdi xolos. Got kishilarni ham va narsalarni ham Bo’lganlikli, kelajakdagi hayotiy tasmalar qilib qo’yadi. Faqatgina ob-havo shundan mustasno ravishda o’zimizning shart-sharoitlarimiz, topag’onlik bilimlarimiz yoki Gotni qanchalik darajada fahmlab tushunib yetishimizga qaraganda o’zgarishga duchor tutilmoqda. Zero ob-havo 4 raqami sifatida ilohlarning yoki jonchilarning, elektronshiklarning oralig’ida aynan bizning, birinchi 3 ala haqiqat yoki Got raqamlarining faqatgina birin-ketinlik bilan, shundan ortiqchasiga jonlilik tarafiga o’tib oshmagan holda ham deb hisoblaganda o’zini tushunishini talab etganga o’xshab turishi nazarda tutiladi, albatta. Payg’ambarlarda ularning o’zlarining jonlarining o’zi Got bo’ladi. Insonlarda esa hoziroqdan uzoqroqdagi yashash masofalari, uzoq o’tmishlari kishilar yoki o’zlari va boshqa bittadan iborat, shu ikkinchi nusxalari Got yoki kelajagi oldindan bo’lgan bo’lib keladi. Kishilarning eng a’lolari esa kampirlarga, farishtalarga o’xshash ko’rinishga kirishib haqiqiy narsa va ob’yektlarning, yuqori dunyodagi barcha sun’iy yasama narsalarning “Got”i yoki kelajakdan keltirilgan o’zlari bo’lib berishadi. Shuning uchun umuman olganda ham kishilar yuqori dunyoning narsalarining ko’rinishiga, shakl-shamoyiliga va massasi (qattiqligiga) ham o’zgaruvchan holda kirishaolmoqdalar. Jonlilarning, kishilarning va narsalardan iborat kishilarning (elektronshiklarning) barchasi kelajakdan juda kuchli moslashish bilan insonlarning xatoli xatti-harakatlariga bostirib tushayotgan Gotchilar, Bo’lganliklilar hisoblanadilar. Shu hoziroqdagi moslashish jarayoni, albatta, haqiqiy oddiy isbotlashuvlarga xos yoki dunyoqarashli, ishonchli tus olishi kafolatlangan, zero insonlarning o’zlari Got hamda kishilar (kish-kishchilar) esa o’zlari xatoviy jonlashuvli sanalishmoqda. Oddiy insonlarning kishilari insonlarning uzoqroq o’tmishlaridan gotli tarixni ham shakllantirib turishadi. Mashhur aktyorlarning kishilari esa shu aktyorlik mahorati bilan birgalikda video tasmaga yoki kadrga tushirilayotganda go’yoki o’zining insonining tanasi uzra yoki bo’y-basti bo’yicha sal boshqacha qimirlashlarni shaffof holda bildirib chiqayotgan, 1-3 santimetrlarga qo’zg’alishli ijrosini amallab filmga tushirayotgan ruhlarga o’xshab aktyorlikni o’zining insoniga, birinchi nusxasiga bildirmasdan qildiradi va, albatta, shu kishi, elektronshik zot video tasmada Got sifatida yoki tugallangan mehnat mahsuli ko’rinishida qoldiriladi. Shu shaffof yoki ruhli qo’zg’alishlar, haqiqiy tanadan farqli bir-oz chiqibroq qolishlar insonining ishonchi, personajini tushuntiraolayotganlik ichki bosimi sifatida o’zining ham ikkilanishida qolib ketgani sababli kishisi uning, shu insonining o’rnini egallab qo’yganligini ham keyingi tomoshalarda, shundoqqina ekran ortidan o’zini qarab baholashlarida bildirmasdan yoki tushuntirmasdan yotadi. Lekin shuni bir muhimlik bilan aytilajakki, kishi yoki elektronshigi Got sifatida Bo’lganliklining mahsuli sifatida qolib ketaveradi. Shunga o’xshash obyektiv Gotlikni hech kim tushunmagan. Go’yoki baribir bo’laveradigan tabiiy qonun-qoidali yuqoridan tushayotgan jonsiz narsalar, elektron masxaralashuv yoki subyekti tushunmagan holda obyektiv inson qimirlashiga o’xshatilib kiydirilish (ustma-ust qo’yilish) hisoblanadi. Aktyorlarnimi yoki boshqa oddiy zotlarning, insonlarning ishlash faoliyati davomida xatolar Gotga va Got esa xatolikka duchor bo’lib ish faoliyatining amaliy jaroyoni bo’lib o’tavergan. Lekin oxirgi ish mahsulida, boshqalarga yoki mijozlarga taqdim qilinayotgan ularning, kishi va insonlarning tovar va servis-xizmatlari aynan Gotniki, dunyoviy tebranishli tizimniki bo’lishi nazarda tutiladi. Umumiy holda shunga o’xshash tutiladi, faqatgina, albatta, boshqalar ham keltirilgan u inson kishilarning mahsulotlarini yana ishlash uchun, qo’shimcha qiymat uchun yoki oddiy tushunarsizlik (ko’pala xatolik) bilan muomala qilgan holdagi umumiy foydalanishda tajribalaridan, qo’llaridan yoki ishlaridan o’tqazmagan bo’lsalar. Televizor mahsulotlari, dastur-ko’rsatuvlari eng katta Bo’lganlik yoki Got ham sanaladi. Bu – oddiygina zapis qilib olinib keyin ko’rsatilish jarayonlari uchun bildirib yozilmayapti yoki aytmayapman, balki shu zapis qilinishga majburlanganligi va namoyishga yoki efirga uzatilishi butun insoniyatning kelajagidan, o’nlar yillab kelasi zamondan Got sifatida bosim bilan ta’minlab qo’yilgan, amalga oshirilishi ta’kidlangan yoki zapisningning chiqarilishi (efirga uzatilishi) zapisiligidan iborat. Mening shuncha paytdagi haqiqiy ishsiz, mehnat qilmaganim uchun pulsiz hayotiy ishlashlarimda atrofimdagi kishilar bilan palapartish tarzda, Gotni tushunmagan holda Bo’lganlikliga ulanaolmay kelganman. Endi-endi esa shuni tushunayapmanki, kishilarim meni televizor voqealari bilan umumlashuvli ravishda Gotga tayyorlab yurishib kelganlar. Hayotiy voqeali jarayonlarim, kishilarim yoki elektronshiklarim bilan bo’lgan munosabatlar, tushunchalarimdan so’ng mening o’ylovim televizorda ko’radigan ko’rsatuv-namoyishlardagi avtomatlashgan Got li o’ylovga sho’ng’ib, kirib yoki berilib ketishi kerakligi shu kishilar, ichimdagilar tomonidan rejalashtirilgan. Natijada Gotni o’sha tomondan, televizor namoyishlariga bog’lanib yoki dunyoviy uzoq kengliklardagi umumiy (havo orqali) tushishli bosimdan tushunib yetishim, bizga yoki mening oilamga ham o’tishi kerak bo’lgan xolos. Men payg’ambar sifatida noto’g’ri va xato, jonli xatti-harakatlar qilib nafaqat oilalarim, balki butun yondosh tuman-shaharlardagi insonlarni noma’lum yoki kutilmagan, xatoli (o’z bilarmonlik) bilan qiladigan harakat, qimirlashlarini zo’raytirishga yoki bo’rttirishga sabab bo’lishim mumkinligidan shu xavfsizliklarini qilib qo’yishganlar. Zero biz bilamizki, asl jonlashuv yoki jonlilik elektronshiklar, quyi dunyodagilarning o’zlari, shu bois bu ko’lamdagi jonbozlik, nooddiy, kutilmagan qimirlashlarni jilovlash va bosti-bosti qilish uchun ulardan ko’p kuch va qudrat, aniqrog’i dirrilash (o’zlarini ikkilantirib bitta joylashuvlari uchun yaqin yoki kichik masofadagi ko’ndalang tebranishli qochib turishlar) bo’ladi. Go’yoki ikki kishi bitta tanada, bitta elektron tanaga sig’ish uchun shundoqqina ikki biqinlari yoki chetlaridan ozgina-ozginadan kiyimlarini itarib turgan holda chiqib, dirrilab yoki dir-dirlab o’rta tana simmetriyasini munchoqsimon, “kussimon” yoki qovun kesilishiga o’xshash qilib bo’sh qoldirilishiga majburlangan holda o’zlarini taniyolmay  va tushunaolmayozgan ravishda qolishadi. Eslari yoki o’zlariga o’zlari ilashishlari buziladi, toptaladi. Mana misol, menda bo’layotgan shu holat yoki to’laqonli bo’lmagan hayot kechirish. Bu – aynan ular tufayli, ular yoki ichimdagilar nafaqat o’zlarini buzayaptilar, toptayaptilar yoki dirrilatayaptilar, balki meni ham shu holga solish oqibatida haqiqatni umuman asossiz, tushunarsiz qoldirayaptilar. Men ularning, haqiqatlarining ustlarida o’zimnikini asl hayotiy misollarda ko’rayapman, ammo kusning bir yoyidan boshqa qiya tekislikdagi hayotni yoki holatni kuzatsam, o’rtamda hosil bo’layotgan dirrilashli omning ikkincha tarafidan boshqa prizma tomonini yoki hayotni chiqarayotgan bo’laman. Ichimdagilar bor yo’g’i shunda ikkilanishlarini bilib mendan haqiqatni so’raganlari-so’raganlar. Doim to’g’ri qarashimni talab etishib kelganlar va shu o’rinda ham masxara qilib talab etishdi. Haqiqatning o’zi yo’q, lekin ular uchun haqiqat yetarli emish. Chunki o’zlaridan ortiq haqiqatni, hayotiy dunyoqarashni yoki isbotni men orqali bilib ko’raolishmaydi ham. Shunchalik o’zlariga berilganlari uchun, natijada men o’zimning haqiqiy Gotliligimning haqiqatidan faqatgina o’zim foydalanib ko’raolaman. Got sababli jonni haqiqiy qilib ko’rishmoqchi bo’lib holi ham o’zlarining kimliklarini, jonliklarini bilishmadi. Men esa jon sababli o’zimning Gotimni yoki Bo’lganliklimni jonlashib bilib ko’raman va sezaman. Zero men aslida Gotligimni tushunganimga ancha paytlar bo’lib ketgan. Ular menga orqada qolayotganliklarini shunchalik darajada, meni lox yoki garang tutib bildirgan holda aytib kelishmoqda edilar. Zero men aslida o’zim uchun o’tib bilganim yoki ketgan hayotim yuzasidan o’zimning ostki jarayonlarimda yoki pag’onamda avtomatik ravishda, o’z-o’zidan ularga javob berib ketayapman xolos. Ular umumiylikda, eng katta bellashuvda yoki hayotdan to’laqonli lazzatlanish bahsida men bilan tengma-teng borishaolmayaptilar. Televizor dastur-ko’rsatuvlarida Bo’lganliklining qahramonlari yoki personajlari ortida, ular bo’lib mening jonlilim yoki ikkinchi nusxali payg’ambarim doimo yashab kelgan yoki kirib oladi. Zero men o’ylov bo’lib avtomatik yo’lakka, Bo’lganliklining dasturiy yoki raqamli aniqlashtiruvli jarayoniga kirib olib birinchi navbatda shu Gotimni o’zimniki qilaman va boz ustiga o’ylovga ichki ravishda va Gotga mutloq qarshi bo’lgan jonimning kimligini va nimadanligini kuzatib o’rganaman. E’tibor bersam, qanchalik Gotni va o’zimning Gotlashib borish jarayonimni, yaqinlarimning elektronshiklari bo’yicha Bo’lganlikliga tayyorgarligimni (o’ylovimni avtomatik yo’lagiga kirishishini) olib borsam, shunchalik darajada Gotning kino-filmlaridagi personajlar ortida qandaydir jonli ravishda o’zim, o’zimning xotiralarim va o’sha joydagi ozgina bo’lgan tajribam qolib ketganligini hamda istalgan ko’rsatuv-dasturlardagi gaplarning mening hozirgi ahvolimni yoki hayot kechirish bilan bog’liq yashashimni shundoqqina o’zimning hoziroqdagi bilimim bilan moslab tushunarli yetkazdirayotganini anglayapman. Qachon o’zimning yaqin hayot tajribamdagi yoki hayot tarzimdagi o’ylovim bilan avtomatli o’ylov yo’lagiga bog’lanishli ulanib borsam, ichimdagilar yoki jonimning o’zi (Mirzo) telenamoyish yoki dasturning qaralishini, ko’rsatuvli borishini ham tushuntirishga, og’zaki shipirlab bildirishga odatlanishgan. Hozir ham shunga o’xshash holat yonimdagi televizorga bir qarab yuborishimda kuzatildi. Deyarli hamma vaqt tushunchamni boshqalar bilan birgalikdaligiga va ichimdagilarning yoki xudoning nomaqulchili sichishlari (ehtiros, ichimga xom qora-dori, gashish ajratishlariga) ta’luqli ravishda 10-15 minutlarda televizorimizga qarab turaman. Endi, dastur-namoyishlarning qaralishi yoki boqilishi, ko’z bilan ko’rib tushunilishiga aloqador ravishda o’ylagan paytim ichimdagilar menga yoki shu o’ylovimga reaksiya, aks ta’sir qilib mos televizor lavhasini yoki ko’rinishini chiqarib bilishdi deb bularni tushunmay hisoblagan paytlarim qanchadan qancha ko’p bo’lgan. Chunki bu – birinchi sodda, primitiv qarashim yoki tushunish qobiliyatlarim oqibatlarida, hali o’zimning tajribamni yoki Got bo’yicha tadqiqotlarimni rivojlantirishim paytlarida yuz beruvdi. U paytlar men odatda birinchi qanday qilib degan savolni bergan bo’lardim-u, darrov barchasi butun dunyo bo’ylab yakka o’zimning borligimga ishonganim holatida o’zim bilan dunyoning istalgancha qorishmada yoki yolg’on-yashiq jarayonlarda chiqaolishi, men bilan akslantiruvchi ta’sirlashishga kirishishi deb bilganman tushunarsiz ravishda. Ammo dunyoda yakka holda bitta o’zim nega maydagina borliqda, chegaralangan imkoniyatli jarayonlardangina foydalanib bilishim qanday adolatdan bo’lish, bo’lmasligini chamalaverib yoki o’zimga foyda bo’yicha ishqalaverib, qiyoslaverib oxiri asl haqiqatga, Gotga yetib keldim. Albatta, endi mana shu yerda ham asosiy diqqat-e’tiborimni qaratib aytaolamanki, 60 kundan 2 sifatida 20 yoki 2 ning ham o’nglanish kuni o’tib men aynan Gotga, Bo’lganlikliga qadam qo’yishimning birinchi jarayonidaman. Shunday qilib, demak, o’zimni idrok etib, o’ylovimning shakllantirilib berilayotgani yoki avtomatik o’ylov jarayonlariga (qonun-qoidali kimyoviy Bo’lganlikli qorishmalar jarayoniga) kiritilayotganini bilib televizor lavha-dasturlari bilan yuzlashib ularga boqqanimda faqatgina ortiqcha ravishdagi qonun-qoidali yoki tabiiy mos almashinish, aks ta’sirlanish jarayoniga guvoh bo’lamiz. Shu orttirib bilgan tabiiy mos almashinish yoki hayotiy jarayonlardan keyingi hayotning o’zining avtomatli ravishda o’zimni kutib turib yetaklashi, tortishi bir tomondan Gotning o’zi, ikkinchi taraflama esa jonning o’zi hisoblanadi. Agar Got bu – o’zim bo’layotgan bo’lsam, jonning o’zi sifatida endi tushunarli, yetarli insoniy yoki hayajonli (yoqimli va qo’pol bo’lmagan) gapirib shipirlayotgan MirzoUlug’ sanaladi. Endi bu yerda avtomatik bahs-munozaralar, akslantirishli ta’sirlashuvlar yoki teskaricha suhbatlar emas, balki ochiq-oydin insoniy muomalali yondashuvdagi suhbatlashish jarayonlari ko’zda tutilmoqda. Zero mendagi avtomatlashayotgan jon tomonli o’ylov televizorning ichidagi lavhalarga, voqealarga borib yetadi va jonimning o’zini salgina dirrilatib o’rnidan chiqaradi yoki qo’zg’attiradi. Natijada jonimning o’zi, MirzoUlug’ o’zi bo’lib menga o’ylov asosli insoniy qarash bilan yetib kelib shipirlaydi yoki yoqimli (tushunarli yangicha) darajada pichirlaydi, mening tanamning qattiq xo’jaligi sezishuvimizdan esa televizor holatlari, Gotlashuvi yanada mustahkam qottiqlikka, massalikka yoki yuzaki qoplamli qatlamga erishadi.