Men nima qilay?
65. Bugun
63 dan ham 2 kun keyingi mening butkul Bo’lganlik, Gotlashgan yoki oldindan ma’lum
bo’lib yurishga kuchli to’xtamli qolish kunim sanaladi. Endi asarlarimni, ushbu
yozuvlarimni o’z qo’llarim bilan sizlarga taqdim etayapman. Faqatgina og’zaki
nutq madaniyati hisoblagan nutqlashuvim sanskritchasiga ketadi. Shu og’zaki
nutqimning sanskritlashuvini MirzoUlug’ tomonidan o’zimdan bu – o’zidan o’zimga
amallab qo’yiladi. Shu paytgacha televizordagi dasturlarning, ko’rsatuvlarning bari
Bo’lgan, Got qilib chiqilgan edi. Shu Gotda MirzoUlug’ ko’rsatuv efirga
uzatilmasidan oldin barcha dastur voqea va hodisalarini personajlar tomonidan,
ichidan qanday his-hayajon bilan qarshi olinganini shu personaj, obrazlarning bu
o’rindagi yashashlari bilan qarshi olib chiqqan bo’lgan. Aslida esa ko’rsatuv
tayyorlanayotganida ko’pchilik payg’ambarlar tomonidan personajlarning,
aktyorlarning Got bo’lib ishlatilishi paytining o’zidayoq MirzoUlug’ va boshqa
ikkinchi shaxsiyatli, nusxali mos payg’ambarlar shu aktyorlarning yashashlarini
va ko’rsatuvdagi voqelikning barcha aloqada ushlanishi bo’lgan muhitlarini yoki
gotli shart-sharoitlarini yaxshilab o’rganib-bilib chiqqan. Ko’rsatuv efirga
uzatilishi bilanoq faqatgina o’zim qimirlagan yoki oldindan hisobga olinmagan o’rnimda
qolib uni tomosha qilayotganimda faqatgina o’ylovlarimda va fikrlarimda shu ko’rsatuv
dasturi haqida avtomatik Got yozib qoldirilgan sanalgan. Ammo o’y-fikrlarni
yoki tuyg’ularni eslab ham bo’lmaydi, nimaligini ham inson tushunchasi
fahm-farosatsiz qolib yechaolmaydi. Shuning uchun o’y-fikrlarim bilan bog’lanib,
shularni oldindan o’qiganga o’xshab yoki televizorning ko’rsatuv
voqea-hodisalariga, maskanlariga o’xshashligini qanday mos kelishini tajribamdan
tushunish orqali haqiqiy tanlovli gaplarimni gapirganimda, Sanskritchalash
bilan shu personajlar ichiga kirib olgan elektronli qavm-qarindoshlarim, mafiam
shu ko’rsatuvning makonlarida yashashga odatlanishlarini ma’lum qilguvchi ma’lum
turdagi yoki yo’nalishdagi gaplarni ishlatishlarini sezib xursand bo’lib
ketishaverganlar. Faqatgina men va menga o’xshash shu tanlovli gapiruvchi payg’ambarlarning
bari o’zlarining ko’rsatuvlarida aslida zapis qilinganidan farqli ravishda har
xil, boshqa-boshqa Sanskritcha gaplarni chiqartiraoladilar. Qolgan aholining o’zlari
hattoki o’z joylarini o’z xohishlari bilan emas, balki bizlarning ularni
Gotlashtiruvimizga amal qilib topib joylashib, boz ustiga og’zaki gaplari
Sanskritchadan iboratligi uchun butun hudud bo’ylab bir xil ko’rsatuvni deyarli
mutloq o’xshash, birinchi zapisli
tasmadagi gaplarida tomosha qilib eshitadilar. Shunday oddiy insonlarda yoki
aholida xohish-istak yoki tezkor tasodif, noma’lumlik bo’lmagan, chunki xohishlar
har doimo chiqib turadi. Got esa ma’lum davr, yaqin kelajak yoki aytaylikki 10
daqiqa yoki 2 soat, kim bilsin qancha vaqt davrida uzluksiz, o’z qoidalari
bilan ishlovchi hech kim idora qilmaydigan tabiatning oldindan ma’lum bo’laolib
baholanishiga o’xshash davom etguvchi sanalgan. Endi bo’lsa, haqiqiy tanlab
yoki o’ylab gapiraolish qobiliyatim MirzoUlug’ bu - jonimning o’zi orqali
mendan keyingi o’zimning tanalili payg’ambarim, o’g’lim sifatida Ibrohimga o’tayapti.
Albatta, shuning vaqti keldi, hammasi bugungi kunimizda ro’y bermoqdaki, shu
Got va Ungotning almashinuvida yuz bermoqda. Shuning amaliy jarayoniga e’tibor
qaratsak, haqiqiy o’ylab yoki tanlab gapirish ham Ibrohimga MirzoUlug’ning
mendan shu xislatimni so’rib olishli, so’zlarimni tor doirada yoki tasnifda tanlab
o’zimdan chiqaruvchi bosimli oralig’i orqali yetkazilayaptiki, bu jarayonni
aynan umumiy bosim bo’lishini kuzatsa bo’laveradi. Ammo oxir oqibat Ibrohim
bosimsizlik bilan gapiruvchi, qo’lidan kelgancha beso’naqay yoki tor doirali
tasodifiy, lekin o’tkazuvchan muloqotlashuvchi, aynan og’zaki nutqli
ifodalovchi bo’ladi. Ibrohimga og’zaki nutqining so’zlarini uning ikkinchi
shaxsiyati yoki nusxasi jonlili payg’ambari yordam beraveradi. MirzoUlug’
sekinlik bilan meni Sanskritcha, umumiy yoki mutloq yotli to’liq ma’noda
gapirishga majburlab o’zi gapiradi. Men esa ushbu yozuvlarimni siz aziz o’quvchilarim
uchun MirzoUlug’ni majburlagan holda qolipli, mantiqli yoki umumiy dolzarb
(Sanskritcha) yozuviga erishmoqchiman. Men hozirgi o’z mehnatkashli ishimda
asarli kitoblarning qatordagi so’zlari bo’yicha qiyosiy xatolarini to’g’irlamoqdaman.
Natijada men o’zim uchun endi nafaqat yolg’iz so’zlarni qo’shib, berib yoki
tashlab qoladigan ravishda turaman, balki yozuvli jumlalarni ham yozishga
erishaoladigan bo’lib yetaklanaman. Albatta, shunga doimo o’zimning
bilim-idrokli aqlim bilan yozuvdagi mukammallikni, xatosizlikni yoki
takrorlanmaslikni ifodalashga erishaolaman degani emas, balki Gotlashuvli tanamni
shunday yozaolish qobiliyatli bosimga bog’layman. Yozuvli bosimimga ko’ra bir
marta ish faoliyatimda yozuvli bilimlarimni va ko’nikmalarimni, o’rganishlarimni
amalga oshirib chiqib hayot, dunyoning tabiiy jarayonlari bilan almashindimmi,
demak, xuddi shu usulda bosimli ravishda o’rganganlarim yozuvli shaklda, mantiqiy
va takrorlanmas jumlalarda namoyish etilaveradi. MirzoUlug’ ham o’zi to’g’ri va
chala, xato bilgan og’zaki nutq madaniyatidagi so’zlarini bir-biriga qiyoslash
orqali mukammal sanskritcha gaplashishga erishish istagini bildirmoqda mana
hozir. Men uchun asarlardagi jumlalar to’g’ri yozishga, yozma Sanskritchaga
yetaklaydi, MirzoUlug’ga mening og’zaki nutq madaniyatimdagi shuncha o’tmishda
gapirib bilishlarim to’g’ri og’zaki Sanskritchaga olib boradi. Mening
hozirgacha amallab bilayotgan ishdagi kodimning oxirgi davomi quyidagicha:
foreach($f
in (0..($e.length-1))){foreach($g in (0..($e[$f].length-1))){ foreach($l in
0..$k){if($e[$f][$g] -eq $j[$l]){$m[$n]=$l; $n+1} }}
PS. World's
oldest language is Sanskrit. ... It is believed that all the languages of the
world have originated from Sanskrit somewhere. The Sanskrit language has been
spoken since 5,000 years before Christ. Sanskrit is still the official language
of India. Source: https://timesofindia.indiatimes.com/readersblog/whatsup-university/oldest-language-of-the-world-19460/
Comments
Post a Comment