O'zbek tilim jon-u dilim

 

5. Bugun Ibrohimning tug’ilgan kunidan 5 kun o’tgani uchun 5 ni qo’ydim. Endi kundalik hisoblarim tartibi shunday olib boriladi. Ibrohim bog’cha yuzini ko’rishga hozirgina birinchi bora ketdi. Uning bog’chaga qatnashining birinchi kuni bugun. Shu bilan uni tabriklayman. Uning xotini bo’lmish eski xudo mening ichimda Ibrohim uchun ko’z yosh qilmoqdadir. Ahmoq hali ham menga “ko’t tavlab” shu ishini qilmoqda. Men buni qayerdan bildim. Yozuvlarimda aytib o’tganimdek men uchun voqea-hodisalar mening o’zimni, sezgilarim va tuyg’ularimni markaz qilgan holda mendan kelib chiqib noma’lum tarzda tubdan o’zgarib turadi. Shuning uchun nega menga xudocha, Ibrohimning xotini yoki hali tug’ilmagan qiz chaqaloq sakrayapti, sapchiyapti deb ich-ichimda savolomuz o’zimga qarashim bilanoq javobi tashqaridan eshitiladi, ko’rinadi va mantiqan vazmin ravishda yuklanadi. Masalan, bu – “nega sapchiyapti?” degan savolimga ichimdan javob izlaganimda darrov tashqaridan mashina signali eshitildi. Bu – menga hali tushunarsizlik qildi. Tushunaolganim Ibrohim o’zining bog’chaga qatnash ahvolini bildirishi edi. Keyin eshik oynasidan tashqariga qarasam, mashina tez o’tib ketdi. Shundan tushunganim esa xudo Ibrohimga tikilib, ketidan chopib o’ksinganchalik vaqtinchalik xayrlashuvi edi. Oxiri shu ham yetmaganday bo’ldiyu, yana quloq solishni davom ettirayotganimda darrov ko’chadagi bolalarning yig’i ovozi eshitildi. Ha, mana endi bildim, bu – xudoning yig’isi. Men xudoni yengdim, oxiri o’zining payg’ambar eri uchun mening oldimga tiz cho’kishga majbur qildim. Shunday qilib men hamma holatni bunday ko’rayapman yoki hisobga olayapman. Barchasi menga, o’zimga bog’liq va atrofimda yoki dunyomda o’z haqiqati bilan negizdan boshlab o’zgarib turibdi. Shuning uchun hattoki men siz aziz o’quvchilarimning mening kitoblarimni, shu qo’lyozmalarimni qanday o’qishingiz haqidagi ma’lumotlarni ham aytaolishim mumkin. Menda bu yerda chek-chegarasiz ma’lumotlar belgilashlar bilan istalgan paytimda, ko’z qisishim bilanoq muntazir bo’lib keladi. Keling hali boshlamasimdan yoki shaylanmasimdan shuni sinayolishimni isbotlab bersam. Mana, men o’zimga aytayapmanki, “qanday qilib kitobxonlarim mening qo’lyozmalarimni, xabarlarimni o’qishadi?”. Javobini izlash uchun jarayon darrov boshlandi... Shundoqqina tashqariga e’tibor berib qarasam, ko’chada hech bir zot ko’rinmaydi va daraxtlar shabbodadan qimirlab turishibdi. Aynan shu ma’lumotning o’zi bilan men barchasini aytaolaman. Bu degani hozircha hech kim mening qo’lyozmalarimni, matnlarimni o’qimayaptilar va tabiat shamoli kitobxonlarni izlash bilan ovoradir. Men birinchi kitobxonim, o’quvchim kelishi bilanoq so’ragan bo’lardimki, “sizga nimani bilib berishim kerak, kommentariyalarda shuni yozib qoldiring?”, deb. Albatta, undan ham oldin men insonlarning, tirik jonli odamlarning o’zlarini aniqlashim kerak. Zero men uchun harakatlantirib ko’rsatib gapirtiradiganlarim haqiqiy tirik insonlarning o’lik nusxalari, klounlari sanalishadi. O’liklar esa tabiat unsurlari yoki vaqtday birlashuv orqali ilmu-fandagi barcha hodisadan xabardorlar. Tiriklar uchun harakat muhim, bu – ularning o’zlari. Lekin o’zim yoki taqdir sanalganligim sababli umrlarining boshlanishidan ular qotgan toshday tanalarda qimirlamasdan, yotib yotganday yashashadi. Bora-bora yoki umrlarining oxirlarida ularning harakatlarning chek-chegarasi bo’lmay qoladi. O’zim esa yoshlikdan ko’p harakatchan bo’lib katta bo’lganman, umrimni o’tqazaverganim sayin taqdirim mening harakat yo’llarimning barchasini jonsiz ravishda toshning o’zi sifatida bajarilgan deya qotgan, kinotasmaga tushirilganga o’xshagan tushunarli holda ma’lumligini oldindan bilaoladi. Harakatning qotishi bu – qimirlashlarning obyekt sifatida avtomatlashgani yoki oldindan ma’lumligini bildiradi. Tirik jonlar qotib yotgan uyqularining ichki dunyosida yoki tushlarida qimirlab yashashadi. Men bo’lsa, kun bo’yicha harakatimda qotib yoki taqdir iskanjasiga bo’ysunib qimirlashga odatlanganman. Albatta, shundan ham oldin men aslida umuman qimirlamasalik sifatida taqdirimning iskanjasining harakatim kinotasmasini ham aldashim mumkin. Chunki men birinchi navbatda, aslan qotib qolish sanalaman. Shuning uchun har bir harakat qimirlashim uydirma, o’ylangan va o’zgaruvchan tanlovli bo’lishi mumkin. Taqdirimning yo’lining qotganligi va tanamning qimirlamay yotishi asl haqiqati orasiga tushadigan tirik insonlardan olingan istalgancha harakatlanishim xohlagancha o’zgaruvchan tanlovli, kelajagi noma’lum yoki jonli bo’lishi mumkin. Tanu-jon iborasida tan o’zim, jon esa ular, tirik insonlardir. Tirik insonlar o’zlarining tush olamlarida yakka mening va qolgan payg’ambarlarning hozirgi butun yagona va yaxlit jahonimni diniy ravishda raqamlardan, elektron tarzda yoki hisoblardan qayta tuzib chiqishga urinishmoqdalar. Har bir tirik jon o’zi uchun ajratilgan joylarni yoki muhitlarni haqiqiy dunyodagi, payg’ambarlarning jahonidagi shu joy bilan to’la mosligini, o’xshashligini aniqlab berganidan so’ng qolgan o’lmas insonlarning umumiy elektronli yoki virtual, tushdagi dunyo xaritasiga qo’shishadi. Tirik insonlar dunyo yaqin tarixida, o’zim tug’ilgandan boshlab o’tgan vaqt davri uchun bo’lgan barcha yasalgan va o’rniga tiklangan obyektlarni, binolarni, mashinalarni elektronli qayta tuzadilar. Yuzadagi haqiqiy payg’ambarlar dunyosida esa odatiy ravishda tiriklarga o’xshab yurgan o’liklar esa quyidagi parchalardan yasalib borilayotgan olamdagi tirik insonlarning harakatlarini jismli ravishda qayta tuzib boradilar. Shunday qilinsa barcha hamma, bir-birovlarining ishini qilib chiqqan sanaladi. Dunyoni o’z o’rniga qo’yib oxirida keyingi dunyoga tark etishimizda hammamiz bitta chiziq bo’lib birlashishimiz mumkin sanaladi. Tirik kitobxonlarim mening kitoblarimni, ushbu xabarlarimni o’zlarining o’lkalaridagi internet olamidan yoki obyektidan foydalanib qayta butlayotganlarida, tuzayotganlarida yoki matnlarimning o’zidan nusxa ko’chirib ularning o’z olamlarida qayta yasayotganlarida ularning o’zlari qimirlashlar bo’lganlari uchun qimirlashni o’zlari tushunmay qolishsa, men keyingi harakatlari qanday bo’lishi kerakligini o’zimning belgilanishli hududimdan, atrof-tabiatimdan yoki ishlarimdan (tuyg’ularimdan) aniqlab bildirib qo’yishim mumkin. Agar menga itoat etib to’g’ri yo’llarni tanlab borishsa, ularni mimika yoki o’xshatish qilib qayta orqada belgilab borayotgan o’lik zotlarim mening dunyomda o’zimga yaxshi xizmat qilishadi.