Nima ham qildim?

 

Mana kecha bir –(bo’libdiki) ko’zlarim qiynab orqaga ketdi, kontrolni, boshqaruvni yo’qotdi, ruhim taranglashib jismim ojizlandi. Umuman farzandimning 6 yosharligidan so’ng 8 kun 4 soat deya 4 ga ko’paytirib topgan vaqt davrim bo’yicha bo’lmay, taxminimcha yarmiga ko’ra yoki avvalgilardayin 3 kunda ko’zim ikkalasi ham orqaga ketdi. Nima demoqchiman, men odatda 3 shunday kunliklar orasida o’zimni baribir urintirib, qiynashga qo’yib berib, ahvolim yomonligidan qochadigan ko’p ham amallar qilmay yashardim. Ammo o’ylab qarasam, Kovid 19 baribir aynan 3 kunda, aniqrog’I 2 kun 1 soatdan tortilib 3 kun yasab meni urarkin, qiynarkin. Shuning uchun 3 kunimni qanday o’tkazsam ham, baxtli va taxtli, keraklicha ochiqcha, yaxshi, sog’lig’im kutilgan, rejimimga xos bilinarli joylarga borib yursam, ishlab o’tkazsam ham bo’laveradi. Natijada qarabsizki, bugun mana hozir shu amaliyotni o’z vaqtida va joyida amalga oshiryapman. Albatta, avvallari ham bilardim, - 3 kunimda ko’zim bir bor tirishsa, men 3 kun davomida o’zimni qiynab, noqulayliklar bo’laverishiga yo’l qo’yib berib, uydan chiqmay, to’shakka qolaverib yotardim. Mana hozir esa negadir toqat toq bo’ldi shekilli, kompyuter oldiga, sayr qilgandayin, har qayoqqa gavdamni ochiqcha olib yurib, tanam uchun qulay muhitlarni tanlab kelib yuribman. Endi, umuman nima haqida yana avvalgi, o’tgan bir kun oralab, ichida (ya’ni kechangi yozuvim tugashi bilan dam olishlarim vaqtida xayollarimga kelgan) fikrlarimni, subyektiv, tuyg’uli, ichki va ko’pchilikka noma’lum bo’laveradigan rejalarimni yozmoqchi edim. Bu – albatta, (taxminimcha menga yaqinlashib kelayotgan insoniyat o’rgatayotgan bo’lsa kerak, ya’ni o’zimning qaysidir bir jumboqni ochib berishimga simmetrik almashinishga xos ravishda ko’rsatmanki) demak, - Kovid 19 li ko’rish va Karonavirusli eshitish haqida edi. Xullas, birinchidan gavdali tug’ilgan kattalarning, bizning farzandlarimiz ekran-orti asl, birinchi nusxadagi bolalarimizning qalbakilari sifatida bizga Kovid 19 bilan haqqoniy, ko’pchilik doirasida ham isbotli ko’rsatishadi, Karonavirus bilan esa chindan, hamma uchun eshittirishadi. Ikkinchidan ko’rishda hammaning ko’zi o’zida bo’lgani bois barcha har qayoqqa, nisbatan uzoq doiralarga tarqab ko’rib yurishi mumkin, eshitishda esa suhbat kichik doirada, yaqin muhit-shart-sharoitlarida bo’ladi, zero uzoqdan eshitib bo’lmasligi mumkin. Natijada (hali ham ikkinchidan) men, odamlar yolg’on ichki ko’zlari, onglari bilan boqishlari bo’yicha boshqalarni o’zlariga Kovid 19, tashqi ko’z qarashlari keng doirasidan yaqinlashtiraverishga urinadilar, gavdali, omdan murg’ak bir parcha go’sht bo’lib uzilib tushgan qalbaki bolalar esa ko’rishimizni uzoqlashtirib haqiqat, ko’pchilik ishini qilmoqchi bo’lishadi. Eshitishda esa bizlar, tiriklar, kattalar ongimiz bo’yicha, ichdan tashqi haqqoniy eshitiladigan faqatgina ta’sirlashuvga ko’ra eshittirishimizni yoki o’z tinglashimizni uzoqroqqa, pana hududlargacha amalga oshiramiz. O’lik nusxaning o’zi bo’lgan bolalarimiz (e’tibor bering, kattalar hammasi teng huquqli, ko’pchilik sifatida bordirlar, ammo bolalar yolg’on, o’lik, - tirik murda sanalishadi) tor doirada, yaqin davra ichida ichdan o’tkazib, ichimizdagi ya’ni ekran-orti bolalarimizning subyektiv qo’rquvli massasiga, energiyamizga genetik ravishda qarama-qarshi qilib bobo-buvilarini, kattalarni, onalarini gapirtirishadi. Xullas, yaqin va uzoq muhitlarga qaratilib tortilgan yolg’on, ongdan yoki aqldan mos ravishda ko’rish va eshitish o’zaro almashinib birinchidan Kovid 19 va Karonavirus og’rig’ini, xastalanishli qiynalish davrini keltirishi mumkin, ikkinchidan esa shu kasalliklar o’rab olgan tashqi muhitdagi ko’rish va eshitish bilan bog’liq haqiqatlarni genetik ravishda (o’z joyidagi, vaqt davridagi esni, xotirani yoki yodni parallel aldagan holda) esga solishi mumkin. Demak, haqiqatdan, ko’pchilik yoki dunyo bo’yicha bor narsa sifatida ko’rib turgan asl karchilarning shu ko’rishlari ko’rlarga o’tadi, ko’rlarning eshitaolish qobiliyati esa karlarning esiga tushirib boriladi. Endi, albatta, men mirzo hamki shu – yozaman, yozganimda esa tezlashuvli qilayotgan dunyoqarash bilan vaqtning nisbiyligiga ko’ra odamlar darcha ortidan qayta-qayta, takroran o’tib, oyoq ovozlari orqali mening yozishimni keltirishadi, dunyoga zorligini bildirishib, darrov o’ylab turgan kallamdagini birdan kelgan oyoq shovqinlari bilan sinxron ravishda yana o’ylashga, variant qidirishga qoldirmay yozdirishadi. Shunda ichimdagi nafchilar, mening foyda olishimni kesib o’zlariniki qilgandayin odatda bundan ortiq o’ylab topolmaysan degan maqsadda, bo’laversin, o’lavergin degan nazd bilan qaraydilar. Albatta, kalla shundayki ya’ni aniqrog’I miyamni ichimdagilar shunday qilib qo’yishganki, butun xotiram, avvalgi barcha yozganlarim tahlili, ma’nosi birdaniga kallam impulslari, yo’qlik vakuumi sig’imiga kirib joylashib olaveradi, natijada shularning qanchalik katta hajmiga qarab o’tirmasdan, baribir xulosali, tahlilli yangi bir fikr keladi, ammo oldingi yozuvlarimni “bizlar eslatyapmiz, bizlar bo’lganimiz uchun shunday yig’ilib, senga qaytarmagan holda davom ettiradigan ravishda keladi” deya turishgan ichimdagilar miyamning past diskasidan shunday uyushtirishsa, yig’ish qilishsa, yuqoridan pastga qarab turib yopishgan ikkichi diskidan, shitidan, qalqonidan tamom, fikringni qo’shimcha to’ldirish bilan yakunlayolmaysan, qancha vaqting ketsa ham hozirgidan ko’ra yaxshiroq xayol, hisob-kitob, fikr topolmaysan, -- bor-e, boraver, ko’p o’ylasang topishing mumkinligiga qarab turaveramizmi – deyishib meni o’zlaricha yana o’rab olgan holda ishlatib, yozdirib foydamni, ongimni o’rab olgan holda so’rayotganga, foydamni o’g’irlayotganga o’xshashadi. Xullas, hozir aytishyaptiki, (albatta shu ichimdan aytishadi, tashqarimdan bo’lsa ta’kidlab, inobatga olib yozardim) oxirgi gapida o’zi bo’lgani uchun nechta so’zni qaytardi deyishyapti. Xullas, o’liklarning maqsadi meni quyi darajadagi, ya’ni martabadagi tiriklarning, insonlarning vaqtda nisbiylik qilib ishni qaytarishlari, takrorlashlariga yo’l qo’ymay, aynan ular bilan (o’zlari orada turib) meni itarib urmoqchi bo’lishadi. Xullas, shunaqa gaplar. Ha -, ichimdagilar yoki barcha qalbakilar o’zlarini hayotlarini to’liq, mukammal bilmay, boshlari oqqan tarafga ketaverib, kelib-kelib o’ylab topganlarini qarangki, xuddi yosh bolalardayin, bir narsani ko’rsatsang berilib, qiziqib, shu narsaning hayotdagi o’zi uchun o’rnini topishga harakat qilib qaraganlaridayin, odamlar va insonlar o’rtasiga kirib olib, bizlarni o’zaro janjallashtirib mazax qilish orqali naf olib, quvnab, o’zlaricha yana kallarini burib, qanchadir burilishda to’g’ri yo’lga kirganlarini bildirib, “bizlar ikki taraflama o’zaro o’tishlarni yaxshi yo’lga qo’ymoqchimiz” deyishib, aksincha birdan u tarafga o’tib qolsak, darrov, butun insoniyat yoki odamzot zahmati, bosimini bizga qarshi tutib urishadi. To’g’risi qiynavorishdi, bilmadim, bu – men bilan bog’lanib turish uchun qilinayotgan bitta sifatida bo’laversin deb hisoblayotgan ishlarimikinki, biz so’zini aynan kimligini, atoqlashitirshimni so’rab xit qivorishdi. Men ham doimo shunday, biz so’zi kim o’zi, shuni so’raverishayapti deb yozaverishim kerakdayin. Bilmadim bu – ularni qanday dirrilatsa kerak, aslida subyektiv ilmli, aqlli ishlarida, kitoblarda biz so’zi xuddi mendayin kontekstga xos ko’p bildirilgan va ichimdagilar tomonidan ham shunday yozib ketilib, ishlatilib, ko’tlarini avjlantirgan holda quvontirishlari bo’lgani uchun men tomondan yozilishi ularni dirrilatayotgandur. Yoki balki, o’zimga shu biz, ular so’zlari bilan aniq bo’lmay, kimligi aytilmay shubha kallamga kelaverayotganida, keyinchalik, yozuvlarimni hayotda, yozmayotganimda eslassam, kim o’zi, qanday aloqalarda boshqa ishlarim, atrof yozuvlarim bilan yondashuv ketdi deb o’ylashim mumkinligini esga solyaptilarmi. Xullas, men ishimdan, biz so’zimndan qoniqaman. Gazni bosishim kerak. Zero shunday paytlar gazni bosishim kerak desam, ichimdagilar o’zlari tanlagan yo’lni ma’qullayotganimni bilib, aslida meni shu yo’lga qo’ymay, faqatgina bizlar zo’rmiz, bizlar qilaolamiz deyishib, gazni bosishni o’zlaricha o’zlari tomondan men ham ularni maqullagandayin chiqishim sifatida qabul qilishib menga yozishga qo’yib berishadi. Endi xullas, bunday ,azizlar, demak, - men ichimdagilar tomonidan ma’lumot yig’imi, tezligi bo’yicha yordam olib, fikrlarimni yangi so’zlar bilan nisbatan tez yozib ketayotganimda, miya sharlarim yoki tepa-past bosimlari ishlab ketib, teppasidan menga atalgan yangichalik, -- ifodaviylik – (mana yordam berishdi, ko’rdingizmi, demak, teppa tarafga qarasam, past taraf ishlaydi, va aksincha) berishadiki, natijada mening o’zimning (avvalgi, o’zim tortib o’zim ishlatadigan miyamda, oddiy) yozuvlarimni, yozish uslubimni bilayotgandayin, yozishim bilanoq “yana o’zicha, o’zboshimcha yozdi, qildi, bekor shunday qildi” deya har bir so’zimning o’tib borish vaqt jarayoniga kinoyaviy, yoki paradoksli ma’nodagi teskari yo’nalishda, mendan keyin, yozuvim bo’lib o’taverishi bobida bashoratlarini yana mening yozish yo’nalishimda aytish bilan olib borishadi. Demak, xulosa qilib shu o’rinning o’zidan bilib topganimiz, yangi ma’lumotimiz shuki, bashorat jarayonli teskari yo’nalishdagi kinoyaviy qolishlarda, mag’lubiyatlarda bo’lishi mumkin, ammo hayotga o’zini bildirib, katta ketkizib chiqarish ahamiyati, shu teskari, zid jarayonli bosimlaridan yana qarama-qarshisiga, bashorat qilinayotgan ish yo’nalishida bildirilishi, izohlanishi, gapirilishi mumkin. Mana boya boshlanishida yozuvga kirishib turganimda 8:40 soat daqiqalarini ko’ruvdim, mana hozir esa 9:31 daqiqani ko’ryapman. Ichimdagilar baribir mening yozuv tezligim qanchaligini o’zim to’g’ri tushuntiraolmayotganimga, yozib bildirolmayotganimga ahamiyat qaratishadi. Keling shuni aniq o’lchab bersam, shu yozuvlarimning o’zida. Demak, vaqtga qarayman, (-- birinchidan albatta sizlar menga ishonishingiz kerakligi to’g’risida o’zingiz bilishingiz kerak, zero buni uyushtirish oson) 5 daqiqa ichida qancha yozishim mumkin. Kelingki men o’ylab turganimni yozishim oson desak, shu besh daqiqa ichida o’ylab yozuv uchun topolmagan jumlalarni, bir xil ibora yoki takroriy so’zlarni aynan qaytarishim, takrorlashim mumkin, baribir shu o’ylab topib tez yozishimga yetmasa kerak. Demak, hozir soat 9:34, 35 da boshlaymiz. Boshlandi. Ha, men 35 daqiqada yozuvni boshladim. 40 daqiqada tugatishim kerak. Men urinib tez yozishga harakat qilaversam ham yozuvim tezlashmasligi, balki hayajon sababli hissimni unutib muvozanatni yo’qotib qo’yishim mumkin. Shuning uchun tezlashmayman. Odatdagidayin o’zimni his etib yozib boraveraman. Masalan, hozir nima deyishimni bilmay to’xtash bo’ldi. Nima degayin, qo’l ostimdagi chig’ir-chig’irni eshitmayapman. Demak, to’xtamasligim kerak, nimadir yozishim kerak. Yo’q-yo’q yana fikr, o’y yo’qolib qoldi. Baribir men doimgidayin juda tez yozishimni emas, bamaylixotir erishgan tezliklarimni ko’rsatsam ham bo’laveradi. Zero bu – nima desam ekin, ha nima demoqchi edim, to’xtab qolyapman, to’xtamasligim kerak, xullas zero buda. Nima qilay yana o’yga berilib bir nima chiqarmoqchi edim. Kerakmas, yozib boraverishim kerak. Nima bo’lsin, xay nima degayin, hozir soat 9:37. Ichimdagilar o’zlaricha bilimdonlik qilishib, ha – har safar oddiy mulohazlarda ham mendan aqllilik qilishadi. Demak, ichimdagilar bo’ldi, shu sonning 37 daqiqaning o’zi bilan sening tezliging aniqlashdi deyishadi. Donoda o’zicha, baribir dono, haha. Menga shu ichimdagilar oddiy aniqliklar bo’yicha o’zlarini bildirishib, dunyoqarash bo’yicha to’g’ri ketayotganimni mendan olib ham o’zlarini to’g’irlab bildirishadi, boz ustiga mana hozir 39, 40 ga yaqinlashyapti, qarab turishim kerak. Xullas, boz ustiga nima demoqchi edim, bo’ldi. 40 bo’ldi. Ha, azizlar, qancha yozibman. Bir ko’rib chiqing. Xay, ichimdagi Ko’tkus doimgidayin meni subyektiv ravishda orqada qoldirmoqchi bo’ladi, baribir sening o’zing bir yerda turib, yolg’iz yozib hammasini bizga atayin uyushtirgansan deya boshqalar o’ylashadi deydi. Men nima qilishim kerak, shu haqda boya aytmadimmi. Men subyektiv-obyektiv haqida yaxshi bilaman, meni doimo shu haqda boshimni qottirib o’rgatib turishlari kerak emas. Masalan, chindan ham hozir cho’kka tushib, o’zimni bechora ahvolga solib, qiynalganimni bildirib, nima qilishimni bilmay, jigarim osilib va h.k. qulayotgan ahvollarda aytishim mumkinki, ichimdagilar, aynan Ko’tkus yoki Durdona, mening energiyamni va subyektiv qarashlarimni olib, o’zi bo’q otib gapirib, aytaylikki, har damda, har doim meni subyektiv-obyektiv qarama-qarshili bosimda ushlab o’zini bildiraveradi. Ehtiroslarim ya’ni yuz ifodalarim doimo Ko’tkus sababli tomir yoki asab izlari bo’yicha o’zini bildirib turadi. Har bitta hayajonimni hissim bilan solishtirib turadi va hayajonim ko’zimga, aynan ko’rsam ham ko’r deya hisoblanishimga ko’ra yolg’onga boqyaptimi, yoki haqiqatni ko’ryaptimi darrov aniqlashtirib, yolg’onga boqib, o’zimdan o’zim ongli foyda, bosimim ichida yo’g’irilish, belanish, burilib mirth, miriqish qilish qilsam (masalan, hozir shu o’rinda qilmoq so’zini ikki marta ishlatganim uchun ichimdagilar bosimi ichida takrorlanibdi deya mening chindan ham shu so’zlarni qayta ishlatganim uchun olayotgan ozgina damimni, hordig’imni urib sindirmoqchi, qulatmoqchi bo’lishdi) demak, darrov ko’rligim, balki qandaydir aytsam, ya’ni aytaolasam hozir, bu – asosan o’ng ko’zimda bo’lib, o’ng ko’zimni oq jismi, butun shari bilan ortga miyaga tiqishtirivorib, o’rniga asablarni bildirayotgan nimanidir (miyadan) chiqaradiki, bu – darrov meni ko’rligimdan tashqaridagi haqiqatni ko’rishimga undashni bildiradi. O’zi shunday bosim, haqiqatni ko’rishim uchun men takroriy amal bilan ko’rolmaslik, yolg’on qilishim kerak. Xullas, ichimdagilar yozuvim mezonini, tartibini, tarozisini ham men uchun o’ylab topishganki, aslida men yozayapman, hammasi o’zimniki, o’zimning ishim desam bo’ldi deyversam bo’laveradi. Masalan, yuqorida, yaqinda, ko’rib turibsiz-ku, aldamang, ha – ko’rib turibsiz, - nimaga shunday yozyapman, endi bu go’zzuklar mendan nisbiylik o’rniga aniqlik talab etishib, yuqoridagi deganing qaysi joyda, nechta gap oldin deb turishaveradiki, xullas, bu so’zini ikki marta ishlatib  tire qo’yganimda ham seskantirish, ruhiy larza berishdi. Xullas, men subyektiv-obyektiv ya’ni subyektiv va obyektiv (shunday ham yoz, ajratib, va so’zini qo’yib yoz deyishyapti, aks holda o’zingni ikkilanishingdan kelamiz albatta, sen bu birinchidan o’zingni, asos sifatida menligingni, borligingni, nimalarni bilishingni bildirasan, aks holda faqat sen bilan turarmidik, bor-e, boshqalarga qarasang, ularda tajribam, bilim boshqacha bo’lib, mutloq boshqa ishlarni qilib yurishibdi, yoki yozadigan kezi hayotida bo’lib yozdirsak ham, baribir o’zidan kelib chiqardik, ikkilanishini o’ziga raqib qilib qo’yardik, zero bizlar bekordan-bekor, o’zi shunday, hamma bor degan olamda qaytaga har bir kishi, shaxs uchun ularni o’zgartiradigan o’zimizning ishimizni qilib yuraverardikmi, qanchalik o’zgartiraolardik hamki, bu – o’zi ko’ti-boshi bo’lsaki, kallasiga aralashib tuyg’ularini, bilimlarini boshqacha davomiylikda, o’z o’tmish uzun chizig’idan qilib bilganimizcha sal o’zgacha yo’lda boshlab borardik xolos, zero subyektivlik bilan shaxsni ko’p o’zgartirib bo’lmaydi deb o’zlari ham mana aytishyapti) qarama-qarshiligi, ziddiyatini necha marta aytishim, bildirishim kerak, bu – ichimdagilar senga din va dunyoqarash ziddiyati deyishyapti. Ammo men unday deyolmayman hozir, zero Karonavirus ya’ni Kovid 19 bu – bolalar kasalligi, bizlarni kar va ko’rga chiqarib din va dunyoqarashdan ham ustun g’ayrioddiylik, yolg’on amallar qilyapti. Xullas, necha marta aytishim kerak, odamning xarakterini o’zgartirib bo’lmaydi, masalan, men 5 yoshimgacha bo’lsam, yoki 10 yosharligimda shu paytgacha yashab o’tgan bo’lsam, yoki keyin kelingki 16, 20, mana hozir 34 yoshdaligimda ham o’tkazgan umrimda doimo hayot bilan bog’liq tajribalar, bilimlar va ko’nikmalar, yashash shartlari bo’lib kelib, men o’zimni shular, hayot aksi asosida qurgankiman, ichimdagilar har bir o’tayotgan onimda meni hayot bilan bog’liq o’sishimda maksimum kinoyaviy mag’lub bo’lib subyektiv ravishda xarakterimni, o’zimni o’zgartirishlari, yoki kelingki o’zlari, mana Ko’tkus ko’t qichig’I, kayfi bilan miyig’ida, jimirig’ida kulib turgandagi holda meni butunlay yangicha inson, odam qilishlari mumkinligiga o’zlaridan boshqa hech kim ishonmaydi. Demak, meni butkul o’zgartirib, yangi qiyofani mening boshimga ilib, aslida esa meni shu subyektiv burilish bilan to’liq aldab, hayotga  qarayotganimda bumerangdayin, to’g’ri chizig’imni qiya davom ettirib, burib yuborib kuzattirish oqibatida, o’zimdan, avvalgi o’zlgimdan, borligimdan, vujudimdan, to’g’ri chizig’imdan to’liqligicha shuni o’zlariniki qilib foyda olib, go’shtimni moldayin yedirib aylantirib yana o’ziga yopishtirib qo’yaverib, cheksiz ovqatlanib, etimni tanovvul qilib yurishni xohlashadi. Xullas, ha, farzandlarimiz aslida bo’qimiz bo’lsalar ham, o’zlari yeyishni, toza yegulik bilan tanovvul qilishni butun bir to’liq kunlaridayin, hayotlari uzluksiz, doimiy jarayonlaridayin bilishadi. Umuman nima ham derdim, bizlar Rus xalqining Matryoshka degan tamoyiliga bo’ysunamiz. Mana asosiysidan, kezi kelib o’z o’rnidaligisidan boshlab yozsam, bu – farzandlarimizning gavdasi bizning energiyamiz, quvvatimiz sanaladi, subyektiv miya fikrlashimiz esa ularning gavda massasi sifatidagi o’zgacha bir shaklda namoyon bo’ladi, bo’q otib, tarqatib, sachratib esa bolalarimiz, farzandlarimiz gapirishadi. Demak, ular -- ya’ni farzandlarimiz – ((balki ular so’zini ichimdagilar mening yozuvimni bo’sh vaqtimda, o’qimayotganimda isbot o’tmishda, haqiqatda saqlanishi kerak degan ma’noda, o’zimga yodim bilan o’qitishib ular so’zi bu – aslida kimlar deyotganimga olib kelayotgandurlar, natijada o’zimga noma’lum bo’laverayotgani uchun ichimdagilar qayerdandir topib shu tixirlikni, ular deb qo’yib birdan kallamga havoli tegish, bosimli urish bilan kimlar, kimga murojaat qilyapsan degandayin qilishadi, albatta, mening ular so’zini tushunmasligim ham shu darajada bo’lsa kerak; xullas, ko’rib turganingizdayin subyektivlik aralashdimi, haqiqat o’z joyida turmasligi mumkin, qilgan ishlarimizni, zapislarimizni, narsalarning hech kim tegmas yoki tegsa ham birinchidan bizlar deya o’zgartirib qonun-qoidaga, tabiat asosiga ko’ra o’zgarmaydi, yo’qolib qolmaydi, yoki almashmaydi deyishimizni subyektivlik o’zida qanchadir, baribir to’liq takrorlayolmaydiki, doimo bitta joyda qotib turib, hech narsani ko’paytirmay qarab turolmaydiki, haqiqat sifatida o’tmishda qottirib qo’yaolmaydi; albatta, hozir yana o’sha gapni qaytaraman, qottirib so’ziga ham kelib shu so’zni har kim har xil tushunadi, deya aslida menga nisbatan o’zlari boshqacha tushunishlari, bilishlari mumkindayin menga o’zlarini eshittirib, bildirib turgan ichimdagilar, aslida aynana senga deya ya’ni menga o’zimga keyinchalik, kompyuter oldida turmay, haqqatan o’qimasdan, yozuvlarimni eslab o’qib ko’rsatayotganlarida, albatta, meni biror so’z bilan yoki gap bilan aniq qilib qayta, esimda o’qitolmaydilar, ammo yodimga solaverish qilib yozuvlarimning o’z-o’zidan o’zgarayotganini bildirayotganlarida, xullas, shu misoldagi qotgan so’ziga yoki umuman shunga o’xshash vaziyatdagi boshqa bir so’zga o’zimning qanday qarashimni, shu gaplarim bilan bu so’zning orada yozilish munosabati qanchalik to’g’riligini o’rgatib, kuzattirib, mendan qoniqish hosil qildingmi, o’z ishingdan xursandmisan degam ma’nolarda so’rash qilaveradilar) biz kattalarning gavda etimizni, mushaklarimiz ya’ni go’shtimizni ovqat qilib yeyishadi, suyagimizni esa bizdagiga ko’ra o’z hayot shakllaridagi uy, ekran orti foni qilib qo’yishadi (demak, yeyish ham ekran ortida, tele-ekran ichida etimni yulib yeb yana joyiga o’zimning hayotiy ovqatlanish jarayonlarim bilan to’ldirib qo’yishimni bildiradi), terim esa ularning, -- farzandlarimning – (ha – o’zimga tushuntirish uchun to’ldirish qilyapman, aks holda keyin shu yozuvlarim miyamga o’zimning yaratig’im sifatida majburan, ko’tarib yurishim uchun, zero o’z-o’zidan men sog’lom bo’lmaganimda, menga shunday qilishga, ishlashga qo’yib berishardimiki, baribir mening boshimga aniqmas sifatida yuklanmasligi kerak) yoshlik o’yinqaroliklari, qarrilik dam olishlari va o’rta yosh ishlashlari sanaladi. Demak, qaytaraman, oldingi gapda negadir ko’p qavslar bo’ldi, - ekran-orti haqqoniy farzandlarimiz bizning etimizdan oziqlanishadi, suyagimiz ostida hayot kechirishadi, terimiz bo’yicha o’ynashmoqda, endi bir narsa bu – tirnoqlar esa shu chinakam farzandlarimizning qalbakilari ya’ni bizning o’zimizga o’zimizdayin ko’rinib turib o’sayotgan gavdali, aslida ekran-ortida o’liklik, tirik murdalik qiladigan bolalarimiz. Ha, azizlar, tirnoqlar gavdamizga nisbatan qanchalik kichik - va kam massali bo’lsa, energiya-subyekt-bo’q sifatidagi haqiqiy bolalarimizga ham shunchalik ojiz, yo’qlik qarashlariga nisbatan yuzaki jism bo’yicha qalbaki bolalar, ikkinchi nusxalari hisoblanadi. Endi hali ham ikkinchi nusxalar so’zidan voz kechmayotganimni ko’rib turibsiz-ha. Nima desam ekin, hozirgacha tahlilimda bu – quyidagicha o’z o’rin-joyini egallab boryapti, demak – ya’ni, mening ko’zim hayotga nisbatan kinoyaviy parallel mag’lubiyatda ortda qolib haqiqatni ko’rish qobiliyatimga nisbatan ko’r, ba’zi narsalarni ochkimdan, ko’zoynagimdan ko’rib turayotgan qalbaki bolalarimga o’xshab ko’rolmasligim bilan bordir. Shuni xuddi bunga o’xshataman, ya’ni ko’zlarimning old chegarasi, shilimshiq pardasi yoki ko’zoynagim bilan - bolalar tashqi hayotga 1-2% bo’yicha mendan ko’ra aniqroq, to’liqroq, tarqagan atrofdagi narsalarni men ko’rolmaganimda, o’zlari boqaolib qarashadi. Demak, 1-2% ga ko’ra nur chindan ham tashqaridan keladi. Ammo shu foizlarda men ko’zlarim shilimshiq pardasi, yuza sarhadi ostida tashqi tabiat nurlarisiz ongimning o’zi bo’yicha haqiqiy joylarni, hayotdagi menga ko’rinmay har qayerda bir-ikki uchrab tarqayotgan narsalarning joylashuvini bo’sh qoldirib, hech narsa biror nimaning, narsaning ustida turmaydigan qilib, yoki aksincha, qo’shimcha narsani miyamning o’zidan, subyektiv yaratib ko’rishim mumkin. Xullas, qolgani boya aytganimdayin, ularning karligi va mening ko’rligim almashinib, aslida karlikning ko’rish haqiqati va ko’rlikning eshitish haqiqati bo’yicha narsalarga, buyumlarga chindan ham tegaolamiz, tegish sezgimiz yolg’ondan ishlamaydi. Albatta, avvaldan beri, boshlanishidan buyon o’zim ko’rolmayotgan narsamni ko’rmaganim sababli karlik bilan almashinishga ko’ra boshqalarga, karlarga devonacha tanada, gavda burilishi, qayishishi, bukilishi, qiyalashuvi bilan (bilmadim endi o’zimni karlar qanday tasavvur etishar, aniq ko’rishar ekin), balki boshim egriroq turib, kinodagi Rohitdayin ya’ni Kritning otasidayin meni ko’rishlari mumkin. Men o’zim haqimda shunchasini aytdim, qolgani qo’limdan kelmay, chindan ham shunday, devonavor ko’rinaverishim mumkin. Xullas, gapning lo’ndasini qilganimizdan so’ng davom ettiraversak ham bo’laveradi, bu – men 1-2% deyotgan ko’rligim aslida ko’p bo’lsachi, yo’q unday bo’llishi mumkin emas, zero 51-49% li dunyoqarsh-din almashinuviga ko’ra 2% yaxlit, buz butun to’liq yakkalikda o’zimiz ya’ni har kim o’zi qolib, aynan 2% bilan ko’rlik va karlik qilishi maqsadga muvofiq deya topilgan bo’lsa kerak. Xullas, ikki foiz bilan chindan ham men qayergacha borishim mumkin, demak, dogmamiz, ishonchimiz yolg’on, xato, ya’ni aniqroq qilib aytsak, boshqalarni men 2% li yolg’on, ichimdan - kelishlarini, turishlarini qo’shimchalar bilan yaratib ko’raman degani yoki karlarga shunday aldamchi eshitiladi deyilishi deyarli mizr, cho’pchak, maydakashlik sanaladi. Masalan, shu ikki foiz aslida hali ham Karonavirus va Kovid 19 yo’q bo’lib ketmagan davrda, (ammo, dunyo hamjamiyati shu kasalliklarni bot-bot qilib, qo’rqitib, birinchi boshlanishida tarqalib ko’p kishini, shaxslarni o’ldirganidayin ko’rsatib-eshittirish, telekanal aloqalarini qilmayotganiga qarangki), bizlar, tirik jonlar, -- inson zotlari (ya’ni zotlar shu o’rinda odamlar ma’nosida deb tushunarli bo’lib qoladi) – Karonavirus va Kovid 19 xastaliklariga taqdir, dunyoqarash bosimlari bilan zamonga ko’ra ko’p to’xtalib o’tirmasligimiz, zamon tortishiga ko’ra karlarning og’iz bo’shlig’iga taqiladigan niqoblarisiz, shu olib tashlangan niqoblarni, ya’ni ochiq lablarni ko’rlar yolg’ondan ko’ryapti, karlar esa ko’rlarning barchasiga yaqin hamjamiyatida (barchasi deyishga ham qo’rqib qoldim, ma’no shu tarzda ketayotgan bo’lsa ham; zero birinchidan ichimdagilar barchasi degani hech qachon bo’lolmas deyishadi, masalan, eng uzun chiziqning ham oxiri-boshida bittadan elchilik nuqtalari, almashinish sabablari qo’yiladi deyishadi, shunday bo’lsa ham barchasi deyishga haqqimiz bo’lsa kerak hamki, ammo ko’rinib, bilinib tugan tahlil yuzasidan, kelingki o’z nisbiy subyektiv, ko’pchilik bo’yicha aytilayotganligiga ko’ra to’g’ri qarashimizni ham hisobga olmay barchasi, hammasi deyolmasligimiz kerak ekin, o’zi anig’ini kim bilib turibdi, aniq narsa faqatgina raqamlarning o’zida, hisob-kitobli jarayonlarida bo’ladi va shuning uchun ham bolalar tor doirali mavzularni dunyoning qisilishidan, omdayin bukchayib o’rtaga tortilishidan, sudralishidan yaratishadi; biz kattalar esa unday emas, dunyoga taxminiy yuz bilan bilgan oralig’imizning salmoqli ko’p-kamligiga qarab gapiraveramiz, zero shu – bizning bizdan kattalar, ulug’larga ko’ra aniqligimiz sanalgan) ko’rlarni ochkisiz, ko’zoynaklarsiz ko’ryapti. Endi shundayki gap gapiryotganimda, jumla yozayotganimda bizlar doimo foizlarga to’xtalib o’taverolmaymiz, zero foizlarimizni ham taxminan uramiz, keyin esa – doimo ko’pni, barcha deganimizni 99% yoki ehtimolimizga ko’ra 90% mi, undan kammi-ko’pmi deya aytib turaverish dunyoqarash bo’yicha bema’nilik sanaladi. Yozuvchilik chidamaydi, bilimlarni o’zi taxmin qilib topayotganimda, aniq yozilishini qayerdan bilay. Xullas, qaytaraman, boya yaqqol chiqmagan, yozolmagan bo’lsam kerak deb hisoblagan holda. Demak, ko’rlar karlarning faqatgina niqoblarini ko’risholmaydi, karlar esa ko’rlarning ko’zoynaklarini borligini eshitmagandayin o’zlarini olib ko’rsatishadi. Qolgani bor haqiqat bo’lsa kerak. Ha, azizlar, men ishonib qolyapman, ya’ni devonaligim chindan ham meni boshqalardan o’zgacha, boshqacha qilib qo’yib, ularni o’zim qatorimga qo’sholmay, ularga, boshqalarga boshqacha sizlar deya munosabatda bo’libman. Xullas, bu – yoshligimdan, peshonam yorilishi paytidan bo’lsa kerak, har holda undan oldin, peshonam yorilmasidan ilgari hamma qatori, sog’lom, boshqalarni o’zimga o’xshatib, bir xil hayot kechiradigandayin bilib yashagan bo’lsam kerak, ammo shuni, kriticheskiy xastalanishimdan, peshonam yorig’idan oldingi vaziyatni eslayolmayapman. Endi mana hozir o’zimdan kelib chiqib, hissimni sinaverib, ichimdan aniqlik yuzalab yozuvlarimga baho berayotganimga qarab turib, ichimdagi yomonlar dikni, olatni qo’zg’atib o’g’il og’izlari, ohanglari bilan miyamda tuyg’ularimdan ovoz, ozginagina bosimli tovush chiqargandayin yoki shu tuyg’uli bosimning o’zi bilan g’udurlab, nima bu, anig’ini o’zing bilayotganingdayin nega qochiryapsan, anig’ini yoz deyishib, men kampyuter ekrani bo’yicha monitorning ikki chetiga (hozir diqqat shunday qaratilyapti) qanchalik bo’sh yoqlama nurlar bilan qarasam, xullas, - ko’nglingdagi aniqlik to’ldirishini qilishing kerak, bilib turganingdayin deyishadimi yo’qmi, xullas, bizlar yo’qmiz o’zi, seni subyektiv kalaka qilayapmiz deyishga ham o’xshashadi, ammo menga eng kerakli dolzarblik, ish ham shu deganga o’xshataverib, aslida mening bilishimcha o’zlari ta’kidan shuki, ya’ni energiyam va subyektivligim misoli aniqlikni, ma’lum o’talgan hisob-kitobni talab etishib turishibdi. Albatta, bu yana – meni o’zlariga yo’l ochish uchun yozdirish bo’layotgan ekin, zero mening subyektiv, nisbiy o’z aniqliklarimni avvallari juda ko’p vaqt davomida, yillar bo’yi desak ham bo’ladiki, biz bilganchalik, subyektiv aniqlikda qilishing kerak deyishgan, mana hozir esa o’zlariga ham o’liklar hamda farzandlari chiqib, sekinlik bilan hayotlariga qandaydir ko’rinib qolayotganda menga majburlagan bosimlarini qaytarib olishmoqchi, va shu bosim bilan o’zlari qarama-qarshi zarbaga uchramoqchi emaslar, xullas, aniqlik haqida to’liq yozdirib, meni sovutish, o’zimga ko’nglimdagidayin ishontirish oqibatida o’zlariga men aniqlik bosimi duch kelmayotgandayin qarasam, chindan ham ularni aniqlik talab etmas ekin. Xullas, nima bo’lsa ham men avvalgidayin qarshilik qilib bilib, o’zimdan hech kim osholmasligini bilib, ichimdagilarning buyruqlarini, aniqlik talablarini inobatga olib kelganman. Birinchidan barchasi o’zimning gavdamdan kelib chiqib ichimdagilar tomonidan so’ralyotganini bilaman. Masalan, yurgan, bosgan yo’limda gavdam balandligi, chizig’I bo’yicha jismim, massali qottiq harakatchan tanam qayta-qayta yaratilib, shu holat, harakat davomidagi butlanaverish o’zimga gavdam ostidan boshimga qayta ravishda o’zimni, simmetrik to’ldirishim kerak bo’lgan qilmishlarimni, ishlarimni, gavda qisilishimni aytib, bildirib turgandayin. Xullas, sababsiz, kerakmas, lozim topilmagan, tushunarsiz, sog’liq yoki dam olish maqsadida qilingan takroriy - harakatlarim massamda, genimda asosan gavda ostimdan, boshim ostidan yig’ilib kallamga, boshimga nisbatan rezinkadayin cho’zilib-qisilish qilayotgandayin. Aynan shu joydan, ya’ni o’zim yektazib kelib, o’zimning ishlarimdan ichimdagilar o’zlaricha boshimda subyektivlik qilib menga so’nggi xulosali buyurish, qanday qilib ortiqcha ishimni, takrorimni to’g’irlash bo’yicha menga ko’timga yoqmayotgan, ko’nglimga va kayfiyatimga sig’mayotgan, to’satdan bo’lgani uchun qilishim qiyin bo’lgan, o’zimcha noo’rin, keraksiz deb topilgan ishni, yumushni, yoki biror bir ma’nodor amalni qildirishadi. Doimo shunday bo’lib kelgan, masalan, o’zimning umrim bo’yicha yoki dolzarblikka ko’ra eng yuqori darajam doimiy to’g’irlanib, tekislanib borilayotgan xato-to’g’ri, sabab-oqibatli ishlarim bo’yicha qanchalik hisobda, aniqrog’I yana qancha yuqoridan yoki pastdan, o’rtadagi o’zaro to’qnashuvli joylari narigi bo’sh taraflaridan ichimdagilar tomonidan bildirib borilayotganini bilmayman. – Yaxshilanishga o’zi tayyor deyishganday bo’lishdi --. Umuman ichimdagilar mening gavdam vertikal rezinkasini ya’ni sabab-oqibatlarini doimo o’zimga yo’naltirib turishganda o’zlari mensizlikda, o’zimsiz borlikda qanchalik to’g’irlash bilimiga, meni yanada yuqori darajalarga (albatta, birdan cho’zilolmayman) o’zlaricha hisob-kitobda olib borishlari mumkin deb o’ylab qolaman. Xullas, shunday qarashki, mendan yuqoriga chiqarilgan bu – qizaloqning (qiz qoloqning) ziqligi ya’ni qizimning o’lik nusxasi meni o’zicha oldindan bilgan, aytaylikki, o’zim bilmagan yuqori darajam, martabam bo’lsa, yoki o’zicha hali kim qayerlar deya, qaysidir men bilmayotgan yana qanchadir, o’zi ham meni kalaka qilib ko’rsatish uchun noma’lum deb sanayotgan, balki cheksizlikkacha martabaga ko’tarmoqchi bo’lar. Bu – uning aniqligi, mening ishim yo’qdir. Ammo shunday tixirlik, men bilmagan ishlar yuzasidan menga yondashib, o’zini mening kallamni tortayotgan boshqa kalla deb bilaveradi. Nima ham derdim, bitta fikr, tuyg’u birdan shox chiqarib, ikki bo’ldanib tarmoqlanib ketsa, qaysi bosh bilan birini o’zimniki deb bilaman, ikkinchisini esa shu o’zimniki deb bilish foydasi asosida baholab turib, o’zimga qarshi deyishga majbur bo’laman. Zero men fikrlarimni noma’lum, yo’q, subyektiv sifatida cheksizlikkacha yo’naltiraman, natijada ikkilanishlisi, tarmoqlisi menga cheksizlik nazari bilan o’zimni urib, sindirib, kamsitib, yo’qdan o’rgatib, hamla qilib, qandaydir “men to’g’ri sen xato” degandayin qilib ko’rsatadi, sezkantiradi. – Xay, devonalarning azaliy kasali degandayin qilishmoqda karlik birlashuv suhbatini qilib ichimdan --. Umuman men devonamasman, ichimdagi ushbu va shunga o’xshagan gaplarning, suhbatlarning qayerdan kelayotganini bilaman. Axir bu – Kovid 19 va Karonavirus balosi-ku. Demak, birinchidan tuyg’ularim boshimdan o’tib teppaga ketib tarmoqlansa, cheksizlik yo’nalish ichki bosh bosimida ikkilanib qolsa, natijada gaplar, fikrimning o’zidan shakl o’zgartirib, yo’g’dirilib, singuvchanlik bilan chiqadi. Ha, mening xayollarimga boshqalardan, ichimdagilardan gaplar kelaveradi. Aslida shu gaplarni, ichimdagilarni tahlil qilsam, ichimdagilar aslida o’lik – hali endi tug’iladigan bolalar bo’lib, xotinim yoki boshqa birovning karligi ichiga, orasiga, eshitolmasligi bo’yicha hayotiy tinglashlariga, eshitayotganlariga olib kirayotgandayin. Bilmadim endi, to’g’risini aytsam, karlar, xotinim va boshqa yaqinlarim, masalan, enam qachondir menga nisbatan bildirgan munosbatlariga ko’ra gaplari, karliklari menga seziladimi, yoki hoziroqning o’zida meni kamsitib, doimgidayin devona o’zi shunday deganday qilishadimi. Xullas, bu – qisqacha hoziroqqa yoki umuman o’z ko’ngillariga yaqin tariflari bo’lsa kerak, zero baribir men hozir podvalda yozib yotayotganimda, aniqrog’I o’tirganimda, xotinim 100-200 metrcha naridagi o’z ishxonasidan, Barkamol avloddan meni o’ziga uzoqlashtiraolganchalik gaplarini, karli ichki o’z ongli suhbatini yetkazayotgan bo’lishi mumkin. Aslida bu – xotinim ham emas, xotinim karligi bilan, o’zi yolg’ondan ichida yaratib, yasab eshitayotgan boshqa erkaklarning, hamkasb erkak jinslilarning menga nisbatan gaplari bo’lsa kerak. Albatta, ular, xotinimning erkak hamkasblari uning ko’rinishiga, yoki har qanday qizga, yosh juvonga qaragandayin unga, xotinimga boqib, o’z ko’rish, qarashlarini rafiqamga 2% karlik bilan almashtirayotgan bo’layaptilar. Mana – o’zlari, ichimdagilar deyotgan mening xotinimning hamkasb erkaksifatlari menga ruhan ijozat bilan, yuragimga erkin havo tekkizib ichimdan, o’zlarini tashlab yuborishib ta’sir yetkazishdi. Balki o’zi ham 2% li o’sha-o’sha, yana ya’ni dunyoqarash-din farqidan bizlar voz kecholmasmiz. Masalan, xotinimni tenglashtirib oqlash uchun men doimo uyda enamning qamrovlarida, qo’l ostlarida enamni ayol sifatida bilganimchalik, aslida to’g’risi enamga jozibador, latofat bo’yicha qarash qilmasam ham, yashayapman, ba’zida esa Orzigul ishdan xotinimdan ozgina ilgari kelib qolib o’zini ko’rsataman deganida unga ham, mana turmushimiz guvohki berilib, sikimni turg’izib qaramayman. Ammo nima qilay, televizordan goh-gohida, nogahon chiqib qoladigan tushuncham bo’yicha jozibador, latofatli, shahvatni avjlantiradigan ayollarga, qizlarga qarab ko’nglimni yozaman. Shuning yomon joyi bo’lmasa kerak, zero televizorni hamma ko’radi, er-xotinlar birgalikda ham ko’rishi mumkin. – Raqqoslar – deya ichimdan, Ko’tkus tomonga singib o’tayotgan Durdona tarafdan chiqarildi. Albatta, raqqos ekran-ortidagilarga shama qilib. Mana masalan, hozir, qalbakilar emas, men bilib, ko’rib yurganlarimning barchasi haqiqiylar deya chiqarishim bilanoq xotinim tomonga kuzatib qarasam, ishida nimalar bo’layotgani, erkaklar ko’p qarayaptimi, o’zi ichimdagilarining aytishi bo’yicha nega yolchiydi, yangi, boshqa erkaklar tomon talpinadi deyotganimda, ichimdagilar yana “u yerda ko’p gap bor” deyishib chamamda menga o’zimning 2% li ko’rligimni kengaytirib xotinim tarafga rafiqamni har xil qarashlardan, bo’lishi mumkin to’qnashuvlardan, ya’ni zinolardan asrayotgandayinlar, saqlayotgandayin tushuntirish qilishmoqda. Umuman menga ko’proq ta’luqli bo’layotgan tarafdan borsam, 2% yolg’iz o’zimni bildirib, xotinimni aralashtirmasdan, baribir 2% li ulushda boshimdan o’tadiganni, o’ziminng hayotiy qilmish-qidirmishimni ko’raman deyman. Zero tushunshimcha shu ikki foiz farq, ya’ni dunyoqarash-dinning maksimal bahsi meni o’tmishimga, yashab kelgan izimga ((hozir birdan Wordda masshtabni o’zgartiradigan knopka, tugmalarni bosib yuboribman, aks holda ya’ni holbuki men odatdagidayin backspace ni bosayotgan bo’lganimda yolg’ondan isbot chiqarish maqsadida boshqa qo’lim bilan o’zga tugmani bosayotganimdayin qilishib, aslida backspace bilan birga qaysidir yaqin tugmani bitta barmog’im bilan bostirib qo’yishib masshtabni o’zgartirishdi; demak, bu – mening avvalgi, shu bugun, ancha oldin yozaverishimda workspace ni, Wordda ishlash varaqasini qatorning hammasi ko’rinishi uchun, ‘bir qismi, 2-3 ta harfli cheti ko’rinmay qolayotgan edi’ tortib, sudrab qo’yuvdim; qarang ichimdagilar o’zimga bildirmay, o’zi shunday, sen faqat bilmaysan, aslida ham shu tugmalar ketma-ketligi belgilangan, sen ko’rib turgan ishni qiladi deb chiqarishib, aynan men o’zgarish qilib, o’zimni subyektiv baholagan ishimga qarshi, ongli foydamga ko’ra sabab-oqibatimga zid ish qilishyapti; xullas gapimning bu yog’I aslida qavsdan so’ng edi…) asosli, o’zimning guvohligimda, ogohligimda qarab, o’zim boshqalar uchun isbotlab berishim kerakligini talab etadi. Bunga na bolalarim aloqador va na boshqalar mening yolg’izligimda, subyektiv qarashlarimni, hayot kuzatishimni bilishib bog’lanaolishadi degani. Universitetning oxirgi yillarida Toshkentda o’qib yurganimda, albatta, subyektiv bilimli qarashlar oshirish kerakligida, (subyektiv bilim nima o’zi, hali ham tushunmayman; kallani tartibga, joy-joyiga solish bo’lsa kerak; xullas, o’tgan umrim, oliygoh davrim, kursdosh talabalarim bilan haqqoniy bo’lib chiqayotganiga ishonaolmayapman, ammo shundayga o’xshab boryapti) xullas, gapning buyog’I qiziq, - “Ogohlik davr talabi” deya metrolarda, har xil afisha, banner yoki aniqroq eslayolsam xullas yozuvlarda yozilgan edi. Shundan beri bu ta’sirchanligim, ko’ngil kechirishim ya’ni “Ogohlik – davr talabi” ma’nosi bo’yicha his-tuyg’um jilovlanishi, jumbushga kelishi bo’yicha men o’zimning o’tmishim, hayot izim haqiqiymi yoki yo’qligini o’zim bilib, yolg’iz o’zim isbotlab tushuntirib berishim kerakligiga qaraganman. Endi xullas, meni aniq yozdirishga urinayotgan ichimdagilar mening yozuv tajribalarimni ham ancha mukammal qilishganidan bir taraflama minnatdorman. Zero aniqlik bilan yozayotganimda, raqamli parallel ortdan bilinayotgan aniqlik talabi o’rniga mos, kerakli, to’g’ri, yondosh so’zlar o’z-o’zidan tushib, kelib, yozishimga xos bo’lib bormoqda. Ya’ni agar so’zlar, gaplar nisbiylik, qanchadir ochiqlikda, aniqlikda, oraliqda, yondashuvdagina o’z ifodasini, ma’nosini bildiraolsa deyilsa, men shu doirani kitoblarda, haqiqiy rasmiy adabiyotda, internet maqolalarida, standartlashuvda bo’ladigandayin eng tor, ingichka, kusning bo’lishi mumkin bo’lgan mayda teshigidayin torlashitirib so’nggi oraliqlarda yaratayapman. Xullas, nazdimda gaplarim, ya’ni yozuv jumlalarim har xil qarama-qarshi qo’yib yaqin masofadan bir-birini kezib o’tib to’ldirayotgan yoylarga o’xshatib, shu yoylarning eng markaziy, o’rta, kichik oralig’ida mening jumlam ma’nosi eng kerakli aniqlikda yotibdi deb hisoblayman. Albatta, jumlalarni to’liq aniqlashtirishga urinib, yaqin keltirib yozish men uchun qadrlidir. Masalan, “men ketdim” jumlasi bilan “men hozir o’rnimdan turib suv ichishga ketdim” degan jumlar qanchalik men o’ylagan, orzu qiladigan kitobiyga xos aniqlik bag’shida etadi. Xullas, so’zlarni ko’paytirish bilangina aniqlikka erishmoqchi emasman, balki tilning, tilshunoslikning shunday qoliplari borki, so’zlar ketma-ketligi chindan ham o’z o’rnida, keraklicha, to’laqonlilik bag’sh etib, ma’no-mazmun to’ldirilishiga xos kelavergan sari o’qigan sari o’qiging, qanday qilib menga aniqlik yetkazyapti deb turging keladi. Xullas, meni agarda, mobodo deyman, - rasmiy qo’llanmalardagi, birovlarning yozuvlariga xos tenglikda qo’lga tushurmoqchi bo’lsalar, ichimdagilar meni tutmoqchi sanalsalar, adashadilar, chunki men mana shu o’tirishimning o’zidayoq, mana Word hisoblab tuibdi – 4702 ta so’z yozyapman. Bu – o’rtachadan sal, balki ancha, kelingki 2 barobar yuqori sanalishi ham mumkin. Ammo shunisi ma’lumki, 2500 ta so’z yozishimni o’rtacha deb qarasak, oyiga 75000 ta so’z, yiliga esa 900000 (to’qqiz yuz ming) dona so’z yozaman. Shu paytgacha 3-4 yillardan buyon yozayotganimni hisobga olsak, taxminan 2700000-3600000 tacha so’zlar yozganman. Shuncha so’zlarimni kimningdir chizig’I, yozuvi yoki qalami bilan mos, bir xil, aniq, ustma-ust, yoki kelingki kichik burchak ostida (oralardagi harflar, so’zlar bilan zinapoyadayin tushib) farqlanib qolgan deyish mumkinmi. Yo’q albatta, bu – nafaqat o’ziming o’lik nusxam qoldirgan taqdiriy, zapisli ish va yoki birovga aniq o’xshatilish, o’zganing ishining qayerlaridadir qolib yoki taqdiriy o’tib yurishim sanaladi. Endi, qizziq so’zidan “izq iqz (iz qani iq zinhor) va aksichna iqz izq (iq zinhor iz qani)” ma’nolarini chiqarish mumkin. Xullas, men 2% li vaqt ulushida qolgan vaqtimni aniqlikda, o’zidayin baholash uchun ko’zlarim orqaga ketib meni qiynaydi.