Ana -, 677-si, buyog'i, bu ishlarimiz ham bardavom, omadli kelsin. Ayollar haqida yozishga kirishuv shu.
Bugun o’z vaqtida:
Ibrohim odam o’rnida bo’lsa ham, vaqtinchalik qornimdagi odam
ba(o)lam vazifasini qilayotgan insondir. Shuning uchun Ibrohimning gavdasi miyasi
hisoblanadi. Xo’sh, - hamma qatori Ibrohimga ham shu qoida ya’ni miya-gavda o’lsa,
gavda-miya, Ibrohim ham vafot etadi, majruh, mayib bo’ladi.
Endi qiziq va mujmal ketayotgan bir muammo haqida yozay. Balki
ichimdagilarga ham shu muammodur. Demak, ichimdagilar mening ichimdan eshittirib,
tashqaridagilar, hayotimda yaqin turganlar “hozir bunday deydi, qiladi” deb
ichimdagilar aytishayotganda, aslida tashqaridagilardan ho’ppoq ham chiqmaydi,
biror gap unga ta’luqli gapirilmaydi. Demak, ichimdagilar hayotdagilarning
miya-gavdalarini egallagan bo’lsalar ham, aloqa shakllarini bilishmaydi. Va
asosan shu aloqa shakllariga bo’ysunib hamma qatori mantiqan harakat qilishadi,
miya-gavdalarini olib yurishadi. Xullas, ichimdagilarning tashqaridagilar bilan
o’zlarini bir, 2 tasi 1 da tutishlari deyarli befoyda. Ammo, ichimdagilar ko’tlik
qilib tashqaridan kelgan menga zararni, buyruqni bizlar yubordik, qildirdik deb
bir aytishsa, yana bir nega bizning buyrug’imizni qilasan deb turgan paytning o’zida
“bizlar tashqari vakillar bilan ishimiz yo’q, birga emasmiz” deyishmoqchi bo’lishadi.
Hayotdagilar, yaqinlarim ichimdagilar kutganidan mutloq boshqa gaplarni,
aloqalarni qilishadiki, misol uchun, asosan meni yoshligimdan, opamni selkasini
olishimdan kelib chiqib, yoshligimdagi bo’lgan aloqalarni, u yoq, buyoqqa
birgalikda ish buyurishni yaxshi ko’radilar. Ammo, uydagilarim, hayotimdagilar
ba’zida miya-gavdasi va gaplarini qisib birlashtiradigan vaqtlarga to’g’ri kelib
qolsa, menga boya bo’lganidayin bu – qayerga insonni, yoki yaqinlarimni
uchratsam o’tib ketayotgan, o’z ishlari bilan davom etayotgan yo’lga
qaramasdan, birdan, gavda inersiya-impulsini bildirgan holda menga men kutmagan
buyruqlarni beradilar, yoki aksiga olib, ularning gapdan gavdaga bosimlari bo’lib,
shu boya Zohidaning oldiga borganimda – bir kichik do’kondagi mijozlar go’yoki
men bilan dahanaki qandaydir aloqalari bordayin, ammo gapirmasdan teri asablarimga
tegib, paypaslab fig’onimni falakka ko’taradilar, jahlimni chiqaradilar, gapiraolmay,
teskari javob qilaolmay ichimga yutilib qonim qaynaydi.
Umuman aytganda, Shohid ya’ni mening qoloq teskari darajali
mullom, ;;insonim; meni xayollarimni bir kun, yoki ko’proq muddat avvaldan
taxlab qo’ygandayin sendan ishlashning o’zi, mendan esa ishingning tarkibi, ma’no-mazmuni,
barcha sermashaqqat amallari deb menga aytadi. Demak, Shohid xayollarimni
egallab, xayolimdan chiqadigan, amalga oshadigan ish mahsulimni, yozuvlarimni
oldindan bildirib sening aslidagi shuncha ishingni va charchog’ingni “men qilib
chiqqan bo’laman” deydi. Doim bo’ladigandayin sening “ishlamayman yoki
ishlayman” deyishlaringning o’zi sening ishlash yoki ishlamasligingni aniqlab
berib turadi xolos, qolgan barcha ishni men sening energiyangdan foydalanib
qilaman deydi. Mobodo men o’zim bo’lib qildirayotgan yengil, yozuv ishini qilmasang,
seni yana o’sha-o’sha, yoshliging bo’yicha tajribadan tushunib ishlatib, og’ir
mehnat qildirib kelgan oila a’zolaring qo’liga tashlayman deydi. Shappa, bir
zumda tortib, o’zlariga ergashtirib gapirgan aloqalariga ko’ngling achinib
tushib qolib birgalikda og’ir mehnatga jo’naysan deyishadi. Hozir “u” uyda dak-dak
qilib, oyoq poshnasini bildirib yuribdiki, gapni va harakatlarni bir-biriga
qarshiligi bo’yicha menga sochmay, balki o’zida, ichiga qisib ushlab yuribdi.
Shunday qilib, Shohid menga o’tkazib bildirayotgan (birinchidan bugungi
tushlikkacha uyqumdagi tushimda bo’lganidayin barchasi, yozuv-amallarimning jovobi:
taqadirlarga ishonishim kerakmi-yo), mening xayolimning o’rniga chiqayotgan
xayollari mening tugul insonlarning harakatlariga qarshi bo’lib, shu harakatlarni
boshqaradi. Mening ortgan harakatlarim miyamdan orqaga ketayotgan, mening o’rnimdagi
Shohidning xayollarini boshqaradi. Va yana shuni bilasizki, xuddi bunday
insonlarning gaplari va karliklari qarama-qarshidir. Agar menga yoki bir
kishiga shulardan, 4 tasidan 3 tasi yig’ilib qolsa, yolg’iz qolgan bir kishiga,
menga qiyin bo’ladi. Masalan, shu aytganimda, bu yozganimda, - atrofdagilarning
gapirish va harakat bosimlari mening qisilgan, o’rnini yo’qotayotgan xayolimni,
miyamni qisib qo’ydi.
Demak, Shohid mening yozuvlarimni xayolim aralash xayolidan
turib oldindan biladi deyotganimning bir isboti ham bu bo’lishi mumkinki, men
yozuvimga kiritmoqchi bo’lgan ko’p va chalkash, - o’zim xohishim bilan ham
topib uddalayolmayman – degan ichimdagi gapirish uslubim yozuvda ifodaviy
bildirish, g’oyaviy yozuvli uslublarim o’z-o’zidan ko’nglimga to’gri kelib bo’lib
o’tayapti. Gapirish yoki qandaydir to’liq yozish uslublarimni yozuvimda qo’llab
borishim kerak deya o’z vaqtida, boshqa ish bilan shug’ullanib turganimda
kallamga kelib yozaolmasam, keyinchalik yozayotganimda albatta shu uslublardan,
ko’nglimdagidayin yozuvdan foydalanaman. Endi ko’p yozdim shekilli, xatim buzilib
ketayapti. Shu gap bilan turib ketish xayolimga kelgani uchun shu xayolimdan
turib Shohid xonamning tashqarisidan kimnidir doimgidayin o’zim
tushunmagandayin deb hisoblayotgan holda quruq yugurish ovozini eshittirdiki,
aslida hech kim kelmadi, o’tib-qaytmadi. Demak, Shohid rostdan ham meni
birovlarga ro’paro’ qilguvchi, yo’liqtirguvchi yovuzdir. Umuman uydagilarning,
yoki istalgan insonning men bilan aloqaga kirishishi sezilmay turganda birdan
mening shaxsiyatimga tegib o’z yondashuvini, munosabatini bildirsa jahlim
chiqib ichimda yumilib pishib ketaman. Mana, - boyagi bir misol, “ichimda
yumilib pishib ketaman” degan ibora, so’z birikmasi qandaydir ich-ichimdan
bildirishim kelib yurganda o’z-o’zidan, havodan ko’nglimga xos chiqib, yozilib
ketdi.
Ichimdagi o’liklar butun Dunyo, tiriklar har onli aniq
taqdirdanligini biladilar va menga ham o’tkazishga urinadilar, ammo men bilan,
mening ishlarim bilan aralashib, suplanib qolib boshlarini silkitganga o’xshab
tushunmovchilikka, tasodif borligiga yo’l qo’yishlari mumkin. Bularni
kompyuterga ko’chirib kelay, olg’a!
Mana hozir kompyuterning oldiga borsam, mijoz bor bo’lib,
dadam kompyuterda ishlab turgan edilar va mendan ekran yarkost’ ini, yorug’ligini
qayerdan baland qilsa bo’ladi deb so’radi. Xullas, shundan oldingi, oxirgi
abzats gapini yozib, kompyuterga borishim xayolimni bildirganimda, xayolimni
Shohid boshqarib do’konda ularni mijoz va dadamni keltirib chiqardi.
O’zimning xayolli harakatlarim boshqalarning noma’lum, “ona”li
harakatlariga qarama-qarshi bo’lsa, boshqalarning harakatli gaplari, xayollari
suhbatdoshlarining karligiga teskari. Kim shuni bilish barobaridagi to’g’ri yo’lda
bo’lsa, odamlar ya’ni yarimdan yuqori darajadagilar o’zining xayolli
harakatlariga moslikni ta’minlab boshqalarni harakatlantirishi mumkin, insonlar
ya’ni yarim darajadan quyidagilar harakatli xayollarini, gaplarini boshqalarga
eshittirib bilishlari mumkin. Bugungi tushimda o’rnimdan turishga yaqin
qolganda Shohid ichimdan tashqaridagidayin ovozda “qalay” degandayin bo’libdi.
Xullas, agar taqdir har doim, yoshlikdan to o’lgungacha rost bo’lsa, ya’ni
bizlarning butun umrli hayotlarimiz oldindan ma’lum bo’lsa, yoki kelajak bo’yicha
hoziroqni o’tkazish oson, o’z-o’zidan bo’ladi deb turmasdan taqdirligini
bilsak, bu 4 ta, juft-jufti bilan 2 ala qarama-qarshiliklar, ya’ni xayol bilan
harakat, gap va karlik teskariliklari ham taqdirning bir yuqori darajali
qismidir. Xullas, nima qilib borsam, qaysi yuqori darajaga ko’tarilmayin
taqirning bir qismi bo’lib qolaveraman.
Ikkinchi xotinim, hali bo’lsa – menga hozirdan yuzi
xunukligini bildirib mening yuzimni tortqilaydi, yulib burab turaveradi. Ammo,
birinchidan men uning yuzini shu ishlari, menikini yulishlari bilan – birinchi xotinim
;;teskari ishlari bilan; kelgan teng baholab yuz-betiga qarayman, 2-dan
meni shu yuzi bilan qancha ursa, men uning yap-yalang’och gavdasining
shahvoniy, kayfli joylarini shu urgan zahyotiyoq kallamga keltiraman,
xayolimdan o’tkazaman. Shunda kayfim keladi.
Yana shu, ikkinchi xotinim yoki o’lik Arvohlar bilan tugagan
bo’lsa ham: yozdik-yozdik charchadik, ruchkani qo’ydik dam oldik. Rostandan ham
yozayotgan qo’lim juda tez charchab qolib harflarni chalmaqlashtiradi.
Comments
Post a Comment