Nima t'esak!

 

-86. Demak, Bobirmirzo so’zida Bobir o’zimni o’ldiruvchi, ammo tashxis qo’yilmagan kasalliklarim bilan faqatgina og’rib turishimni bersa, mirzo avlod qitmirligim bilan davolanishim, tetikligim hisoblanadi. Asl ismim, umrimning hozirgi ikkinchi yuqori yarmidagi nomim Shomirzo esa “Shu Dunyo mirzosi” deyish mumkinki, Dunyoni va oilani, odamlarni tuzajak o’zimman. Shomirzo so’zini shunday oddiy deyish ham mumkinki, shunday oddiy ravishda shu Dunyo bilan birga mirzolik, qonun-qoida saboqlarila yuriyman. Endi, qonun-qoida degani “qonning unishi – qoyil vada” sifatida hammaning shuuriga kirsa bo’ladi. Ya’ni qonning qanday ahvoldaligingizni, o’zingizga tegayotgan sog’lomligingizni bildirmasdan boshqa et, metobalizm qismlarida unishi, aylanishi qoyil vaqt, “va” ya’ni davomiylik o’tishini belgilaydi. Shuning uchun o’zimni ichimdagilar angrafta, o’ngimning o’zginasida yuruvchi qilib boshqarishadilarki, hamma joyim zirqirashi, titrab og’rishi mumkin, ammo gavdamning, jasadimning faqatgina bo’y-bastim uzra bir borlik sanaladigan chizig’im bilan bog’lanaman. Aslida, mana shu yerda fikr keldiki, bizlar o’zimizdagi har bir saboq, hayajon yoki e’tibor turidan foydalanishimiz kerakki, ularni tartiblagan tarzda yakunlab o’tavermasligimiz lozim. O’zimda esa nafaqat oddiy xususiyatlarimga qo’yilaman, balkim sodda ikkilanishimga ham ruxsat berilmay, go’yoki Y harfining ya’n “nima uchun” ma’nosida ikki yuqori tayoqchasi ixtiyoriy tebranishi tartibga solinganga o’xshaydi. Demak, shunchalik bema’niliklarga hattoki “nima uchun” deyishga qo’yilmaganman. Umuman olganda Ruhim qo’tog’imning gavdam bilan bir bo’lishi uzra sikimdan boshim uzra tashqariga ko’tarilib chiqayaptiki, o’zimni shamolda qolgan va o’z-o’zidan boshqariluvchi, boshqaruv-nazoratim gavdam, ovqatdan olgan kuchga nisbatan yo’qolib borayotgan va ichimdagilarga topshirilayotgan issiq jon, o’zimning qudratim kamayishi deb baholayapman. Umuman olganda ichimdagilar bilan yozuvim borasida jarayonli bahslar, (mana hozir o’zlariga qarshi bo’lgani uchun burnimni kavlatishdiki) har xil xayollarni keltirib tavlab olishlar bo’ladiki, o’zim tashqariga hayot bo’lib chiqayotganimda istalgan ravishda hayotni, voqealarni essizlik, asossizlik va sababsiz qorishtirib o’zgartirishim, yo’qdan voqealar rivoji bilan paydo qilishim mumkinligiga o’xshab yozuvlarimni ham harflari yoki ikkilanishlarim bo’yicha darrov o’chirib, shu bahslarga moyil tarzda o’zimning ustimdan kulayotganga xos ravishda yozuvimga ma’nolarini berayotganga o‘xshash boshqaruv usullarini, nazoratlarini bildirib ko’t kuyoqlik, masxaralik va “yana qanchalik ko’p boshqaruvimiz bor” degan shamalarni qilib ketishadi. Endi, ha, chindan ham bo’layotgan futbol o’yinlarida o’zimning ongim jamoalarning umumiy, to’pga qarata bir tomonlama ya’ni hujumkor harakatlanish yo’nalishlari bo’lsa, futbolchilarning shu paytda qo’zg’alishlari, yugurib joy o’zgartirishlari umumiy yo’nalish bo’yicha o’z qisqa burchaklarida orqa-oldin bo’lib to’xtab, qaytib va surilib olaverishlari ma’nosida Buxorolik aholimning har biri uchun aqli, tulashi ya’ni geni qandayligini ma’lum vaqt davrida, 7-8 soniyalarda bildirib o’tsaki, shu joylardagi xatoliklar, o’yinchilar qo’zg’alishidagi boshqacha burchak chizig’ida harakatlanishlar bu – klounlarining jismga nisbatan zaryadlari bilan qochishlari orqali tetiklikda portlash, ruhan telbalik bo’lishini bildirgan holda, o’zimning hayot tomon o’tib borish kuchim, odimlashim bilan o’zimni ular ya’ni, kloun (o’lik) va inson tomonida tutib, ongimning yopishqoqligidagi shu burchak, Y tebranishlarini ya’ni ikkilanishlarini nisbiysiz qiyoslagan holda bitta deb tutishim, bilishim kerak. Umuman olganda voqealarni qayta, yo’qotib ya’ni tubdan rivojlantirishim sababli o’zimga nariyoqdan, Polinning telefonidan “or” so’zi inglizchada ishlatildiki, bu – o’zbekchada “yoki” degan ma’noni berib, qarangki hozir bilib qolishimcha o’zbekcha or-nomus so’zidagi orni oddiygina “yoki” deb qo’ysak ham bo’laveradi hamki, endi o’zim hayotga o’tib insonlar va klounlar ortidan qarab ikkovlarini ham “yokida”, orda birlashtirayapman. Endi shu paytgacha enam qarag’ay Kanadaga ketganlaridan so’ng uydagilar bilan yaxshi ahvolda, bir-birovimizni sog’-omon saqlab, tutib yurganimizdan so’ng, Polin tepa boshim ustiga kelib yotib olib, bir nimalari bilan tegajonlik, mana shu gapimni yozishim bilanoq siyosat o’zgarmasin deya hayotdan o’zim bilan bog’liq shaxslarning voqealarni rivojlantirishlariga bo’lgan ichimdagi yomonlarning genetikaviy ta’sirlashuvi oqibatida Feruz jiyanni do’konga mijoz qilib olib kelishlarlari oqibatida Polinni turg’izishdiki, so’ng dadam ham kelib o’zlarini yomon ko’rsatib, sassiq og’izlari bilan o’zimga bir nimalarni, kelishuv bo’yicha o’tmaydigan gaplarni gapirib ketdilarki, har ikkalasi, Polin va dadam go’yoki bilganchalik, o’zimni bachcha tutganchalik o’zlarini o’zimga yomon ko’rsatishga urinishayaptilarki, enam qarag’ay kelib o’zimga xuddiki o’z vaqtidagi panohgoh, soyagoh bo’lsinlar emish. O’zim enamni O’stur sababli unchalik xushlamayman, chunki tuyg’ular, gen tarafdagi O’stur bu enam. Umuman o’zimga obro’ yuzasidan nima bo’lganini, yoki bo’lishi kerakligini aytsam, mana shu 33 yoshimda ya’ni umrimning yarmidan o’tib yarmiga yuqoridan yaqin qolganimda o’zim oilamizdan o’rtancha farzand bo’lganim uchun umrga yo’ysak yoki yoysak shuni boshida ya’ni yoshligimda chinakam tartib bilan o’rtanchalikni ko’rsataman, akamlar esa kattalar va ukam o’zimdan kichik ravishda obro’ taqazosini olganmiz. O’rta hozirgi umrimda esa ukam aka rolida, akam esa o’rtancha akam bo’lish barobarida, o’zim eng kichikka yo’l qo’yilganman yana shu bu obro’-martaba va shon-sharaf ishlariga xos tarzda. Demak, umrimning oxirida esa o’zim Prezident sifatida ham bo’lib oilamizda eng katta obro’ga ega bo’laman, hamma farzandlarga aka sifatida qaralaman, u ikkalasi (Bahodir akam ham) joy-joyiga tushib, o’zimdan keyingi chinakam aka-ukachiliklarini qilaverishadilar. Shuning uchun o’zimni hozir devona deyishayaptilar hamki, asl o’z o’rindagi akalarim ham ukamdan kichik bo’lib, obro’ o’rniga solinib sal-pal o’zimga o’xshash devonalar, jinniqo’ylardir. Endi. O’zim va hayotim almashinayotganida kelajakning o’tmishga va o’tmishning kelajakka o’zgarishi kutiladi. Kelajakning yaratilishi kutilgani, hisobga olingani uchun kelajak, bo’lg’usi orqali o’tmish voqealarining hoziroqda qayta rivojlanib kelishi o’tayotgan hoziroqda, kelayotgan kelajakda bo’lishi mumkin bo’lgan bir voqea-hodisa, ish yoki faoliyat bilan teng va mutanosib ko’rilishi ichimdagilarning o’zimning ustimdan bo’ladigan kulgusiga, o’zimni o’zimdan chiqarib hayot qilinishimga tashlayotganlari bo’ladi. Bandak yoki skripka misoli aylantirib qaytish va parallellashtirish kelajakning o’tmish voqealarini qayta rivojlantirishi va esga kirgizishi tugul boshqa voqea-hodisalari, ish faoliyat turlari bilan teng va mutanosib ko’rinishiga o’xshaydi, juda yaqindir. Umuman olganda chindan ham ichimdagilar tashqi klounlari, uy a’zolarimiz bilan har doim yotish joyim orqasidan o’tib-qaytib yoki o’zimga to’g’ri aloqalanib ta’sir o’tkazishganlaridan so’ng, genetikaviy aloqalarni ichimda tirishishini va ba’zan esa qoniqishini sezamanki, natijada shundoqqina o’ylab turgan, ko’proq fikrlab turishim kutilgan paytda, shartta shu o’y-fikrlarimni, tuyg’ularimni kesib jumlamni yoki so’zimni bir-ikki qo’shimcha bilan yakunlab qo’yaveraman. Mana shu o’zimning ichimdagilarning, klounada oila a’zolarimning o’zimga genetikaviy bosimi, o’zimni hayotga siqib chiqarishlari sanalayapti. Endi, ichimdagi Iblis boshchilik shuni bildirishayaptiki, o’tmishga ta’sir etgan kelajak voqealarni qayta rivojlantirib esimga kirgizganida hoziroqda kelajak bo’ylab o’tadigan voqea-hodisaga teng ko’rilganchalik emas, balki qayta, takroran yangidan rivojlantirilgan voqea o’zi bo’lib yana bir, balki 2-3 marotaba takrorlangani uchun “bizlar kulamiz” deyishadi. Endi nima bo’lganda ham inson aqli tomoniga o’tib borayotganimda “aloqa qilchasi kamayib ql shakliga o’zgarganidan keyin” genetikaviy muttaxamlar, oxiri inson, moddaviy gavda bo’luvchilar to’g’ri chiziq kesimi bo’yicha o’rtaga kamayish, yopishish ishini qilishayaptiki, oxiri bora-bora o’zlariga Dunyo bilan aloqada hech narsa qoldirmay, Jahonni alohida tutgan holda erkin, pala-partish va go’yoki Dunyo haqqoniy ravishda ular atrofida aylanib, cheksiz bo’lishi kerakligi bo’yicha hayot kechirmoqchilar hamda o’zimizni esa yeyilgan, kamaygan to’g’ri chiziq qismiga uloqtirib, chiqarib tashlamoqchilarki, bizning ustimizdan kulgan holda bizni hayot sifatida yo’q deb bilmoqchilar. Mana umrning yarmidan keyingi klounlikdan kelgan insonlarning hayoti qanchalik chin va yolg’on bo’lishi kerak. -87. Endi bu haqda ko’p takrorlaymanki, shu ichimdagilar kompyuterni qotishini kutib turib qo’limni ushlab turishimdan keyin, hech bo’lmay, qotaverib qo’limni oxiri olishim bilanoq kompyuterni o’sha joyini ishlatib yuborishadi. Bu – o’zimning Ibo’qimga nisbatan narsa bo’layotganim. Ibo’qim go’yoki o’zining atrofidagi narsalarga ya’ni o’zim sifatidagi predmetlarga boqqanida ichimdagilar uning chukini turg’izadiganga, kayfini bir keltirib oladiganga o’xshab foyda jihatdan o’ylatib qo’yadilarki, natijada shu bu holat, kompyuter bilan jonli yuzlashuv kuzatiladi. Bunday hodisa nafaqat kompyuter bilan Ibo’qim sifatlashuvida ro’y berishi mumkin, balki Ibo’qimning o’zimning hayotimga parallellikni bog’lovchi sifatida raqamlar bo’lib kirib kelishidan ham bilsak bo’ladi. Umaman hozir ko’zimni 16:01 soatga tushirishdiki, yana ikkilanish zamirida urmoqchiliklarini bildirishib, futbol ko’r yoki yozma degan urvoqqi qarashlarini olib kelganlaridan keyin, ular shu borada yon berganliklarini kechadan beri boshlanishini bir eslatib o’tayin. Nima bo’lganda ham ko’zimni boshqarishlari haqida ham yozmoqchi edim. Bu – aynan genetikaviy jihatdan yaqinda, shu kecha-kunduz diqqat-e’tiborim tushgan hodisaga xos ravishda bo’lib, agar o’zimning qayerim og’risa yoki yaxshi bo’lsa, atrofimda kim yaqin joylashuvda, narigi xonada yoki bir joyda, xonada kezib yurgan bo’lsa, uning nafas olish ovozlaridan, harhashasidan va h.k. ongimdagi kuzatilishidan shunisi ma’lum bo’ladiki, aksiga olib u, yonimdagi kloun bir zumlik sog’ayishni qaytaraveradi yoki ahvoli yomonlashadi. Masalan, dadam hozir xonalarida yotib turib “uhm-uhm-uhm” deya nola-xonish tortganga o’xshash sado chiqarayaptilar, bu – u Payg’ambarning ya’ni dadamning kayflari oshib, sog’liq holatiga qaytganlarida o’zimga aynan shu tashqi ta’sirchanliklar, ovozlar bilan ichimda, genimda bo’layotgan yomon ahvolni yuzlayapti. Ha, genetikaviy masalalar jiddiyligiga endi-endi e’tiborim tushib qolayapti, keling shuning uchun butun Buxoro bilan genetikaviy aloqadorligimiz bo’lmish futbolni kuzatishni davom ettiraylik. Endi. Kamerun – Serbiya 3:3 o’yini ham yakunlandi. Endi, bugun 87-kun bo’lsa, 8 bu – hayot, 7 esa to’lqin, nisbiylik. Nima bo’lganda ham mana hozir Ferangiz boshimning tepasiga kelib yotib olib, o’zicha tomoq, burun va nafas olish sadolari bilan qoniqishini bildirib telefonidan bolalar uchun video tomosho qilib turibdiki, shunda o’zimning yoshligimni dam olish bo’yicha bildirib, hozir o’zimning genetikaviy ichki tirishishlarimga sababchi bo’lgan yoshlik ahvolim shu. Yoshlikdagi ongim fer, farrak aylanaverganki, Ferangiz bo’lib qolgan. Hech ikkilanmasdan, o’zining borligini, o’zi bilan mashg’ulligini naxallarcha, maxluqlarcha bildiraveradi. Mana hozir turib bir-ikki manyovr qildiki, o’zimning borligimni tekshirish, sinash uchun nimanidir joyidan qo’zg’atganga o’xshab o’zini amalda ko’rsatib qo’ydi. Ha, chindan ham ong degani shu bo’lsa kerakki, o’zimni tuyg’ularga eng yuqori bog’lanishimni ongimning o’zi deb bilib, insonlarim aqli bilan o’rab yasalgan yolg’on gumbazimda, aldamchi izolyatsiyalangan (komendatli) hayotda shaxslarni, insonlarni haqiqiy yoki chinmasligini, Dunyoda yagona haqiqatga ko’ra ko’pchilikning qismi sifatida bor yoki yo’qliklarini tekshiraverib ko’p ikkilanishli kuzatuvlar qilganman. Mana ko’rib turganingizga o’xshab oxiri shunday yashaganim mahsuli, yordami sifatida bu – klounada bo’lganligini ya’ni parallel shaxslardanligini bilib yuribman. Ammo Ferangiz (kloun) o’zimga halaqit beraverib, o’zimni eslataverib o’zimdan chiqishga bittaga yo’l va imkoniyat yo’qligini bildiraverib tana va dashnomlarga qoldirmoqda. Ferangizning shu yonimda kelib turgani bu – Rafleziya nomli klouni bo’lishini bilsangiz bo’laveradi. Rafleziya degani “raftam, ketaman lekin ezaman, ezib men” degani bo’lib, har doim ko’proq vaqtga o’xshab bizning xonadondan ketib turadi, O’lo oyisi bilan birga bo’ladi, ammo kelganida ham bir ezmasa bo’lmaydi. Po xuy chasiga hamma qonun-qoidalarni, tartibni va osoyishtlikni buzib uyga kirib olib o’zining ishini qilib turaveradi. Shovqin chiqaradi, mag’arlaydi va to’polon qilaverib shahdamlashimni kechinmalar bilan ishqalab bog’lamasa hech iloj yo’qdir. Endi, shu qizlar safidan Iblisga duch kelsak. O’zimni tanamdan chiqarib, tark ettirib tashlayotgan Iblis Karobum baribir bizga bir nimani berayaptiki, bu – o’zimni faqatgina o’rganib turib yoki faqatgina davom ettirish sharti bilan o’zimni egallashlari mumkinligida, ba’zi-ba’zida Iblis Karobumning o’zimga o’xshamagan qiliqlarini, qo’llarim bilan har qayoqlarimga tanamga, gavdamga nisbatan tegaverishlarini g’alati jon deb bilaman. Go’yoki bir necha parallel imkoniyatli qimirlashlarimdan qandaydir ma’noda faqatgina Iblisoidlar bilan kelishganlarimni, o’rtachasini qilishim kerak bo’ladi. O’zi ham shunday bo’larkinda, mana hozir shunga simmetriya qilib o’zini (doimgiga o’xshab jumlalarimni sharxlab borish bo’yicha bildiraverganidan so’ng) ko’zimni tikka tashqariga deraza bo’ylab qaratib, esimga tirnoq olish kerakligini soldiki, bittaga bu – Iblisning o’zimdagi qaratishi bo’lishini bilib qolish hech gap emas. Shunday qilib qanday ikkiga ajralayotganimni, boshqaruv yuzasidan o’zimdagi nigoh bilan Iblisning qarashini farqlayotganimni o’zim ham ba’zida arang sezib qolsam, yana ba’zilarda bo’qlarcha uradiganga o’xshab bilib qolaman. Endi, Rafleziyani kloun deb turganimizda, o’zining rasm-rusumi qilib ezishni ko’rsatganida, bir tekis o’ziga bilinmas ishini, kodini yoki taqdir yo’sinishini vaqt davomida olib borib qilib turganida ezishi bizni ko’p hayajonga, qistovga va ikkilanishga soladiki, ta’siri haqiqatan baland.