Nima xay?
234-235.
Endigi 1 yil chamasi qolganlilikdan so’ng keladigan 16 yilimning yuqorisidan
boshlab Gvardiyamdagi insonlar bilan almashinishim to’g’ri sanalurki, shuni bu
1 yilning hali 33 yoshimgacha yetib kelmasidan bo’layotgan orqa mag’lub
tarafidagi 3 dan ko’ra kinoayali yutqazishda bo’lishidan boshlashim kerakki
asti qo’yaqoling ham. Zero Gvardiyamdagi, Buxoro viloyatimdagi erkak insonlar o’zlaricha
qari o’rta yoshlarga o’tib aylana hosil qilishganlarki, o’zimga o’xshab bir xil
vaqt yoki yosh ko’tarilishida o’sib, ulug’lashib bormayaptilar ham. Ular Big
Bang ning ya’ni tabiatning sirini o’zlarining xarakter va mantiq ishlashlaridan
deb sanashganliklari astoydil aniqligini bilsangiz bas. O’zgarmas Got li
tabiatimizda bizlarning hammamiz, odam ham inson ham o’zining taqdirining yoki
hayotiy Zapisining har kunlik o’tib borayotgan o’z vaqtidagi
jarayonlashuvlarida shu tabiatni o’zlarining mantiqlariga kirib kelayotgan
boshqa insonlar orqali tarjimada, o’girishda yoki mos-moslikda tushunib o’zlarini
faqatgina xarakterda tirik baholashadiki, shu orqali tabiatdagi Big bang
nazariyasini ham va boshqa barcha qoidalarni topishganliklari ma’lum va
mashhur. Tog’lar yoki daryolar, boshqa tabiiy va sun’iy narsalar unday bo’lsa
deya mantiqlaridagi insonlar bilan ifodalashga urinib, shu insonlarga mos-mos
yoki qat’iyan barobarlikka xos keltirishganliklaridan so’ng insonlarni
qanchalik tushunsalar astronomiyani ham, boshqa keng tabiat unsurlarini ham
shunday deya ilmu-fanda baholashganlarki, ammo o’zimga va bir-birovlariga eshittirilajak
gaplari haqiqatan ham Got yoki Zapisli taqdirlaridan bo’lak hech narsa tugul
ham emasligi tayin. Insonlar uchun tiriklik bu – mantiq yoki xarakterda, ular
orasidagi logikasida bo’lib insonlar o’zlari uchun mutloq yangicha hayotni shu
joydan noma’lum tiriklashuvga xos tomonlashuvli tarzda tasavvur etib
yashashaverishadilar hamki xo’p bo’pti. O’zimning inson bo’lib borishim bu – go’yoki
kompyuterning kollinearligiga, interfacesifat ishlashiga xos ravishda hayotimni
insonga o’xshash ravishda Got li o’girishni yoki sharxni, tarjimani tirik ichki
tabiatimli tasavvurda kollinear qarashlarni darrov aylanaviylikka xos
muammoning hal etilishi, sabablar ya’ni Got likni (ma’no va mazmun aloqlari
bilan doimo barcha vaqt uchun hammasi biridalikni) bildirajakligi bilan tortib
o’tmish va kelajak aloqalardan so’rib sidirishiga erishish qilib yurishli
tarzdaligimni bilsangiz bo’lar hozircha. Demakki, shu paytlashuvimizgacha bo’lgan
salmoqli davrimizda Shohidning ya’ni jonimning o’zini o’zi bo’yicha eng quyi yo’nalish
nuqtasidagi Imp bilan ishqiy va aloqaviy munosabatlari tugul o’zidan bittagina
raqam bilan farqlanuvchi Farishtaga ham qaragulik bo’lishi mana shu bukundan
boshlab o’zimga ham zamin yaratajakligini bilsangiz alohida xursandchilikli bo’lgan
sanalgan bo’lardikki xo’p shu. Shu bu kollinerli aylanaviy bosilishda Gotning
ma’no va mazmuni sifatida o’ziga, Zapisga qarshi ravishda tabiatdagi borligimni
o’z-o’zidan xarakter tomonlama yurg’izilishiga erishsam, yuqorilab kelayotgan,
50 yoshlardagi insonlarning o’z ichlaridagi o’zimga qarshi yo’nalishdagi o’zimga
xos martabada tabiatdanmasliliklari bilan almashinishdan boshlab, ularni o’zimga
o’rgatgan holda chinakamiga Got li tarzda bo’lsada o’zlarini boshqarib
yurayotganliklariga ishontirish hamda qolgan pastga bo’lgan uddaburonliroq
yoshlariga, 32 dan 50 gacha oraliqdagilarga qaratila yanada o’zimni Zapisdan
uzib chinakam ro’kachchilikka, ramzchilikka yoki mavhum o’girishlarga xos
ichimdagi tenglamalarga ya’ni tashqi Gotni to’g’ri chiziqlarli tarzda doimiy
bir xil ushlashga asoslangan hayotni boshdan kechirardimki asti qo’yaqoling.
Insonlar doimo tashqi tabiatlari bilan bog’liq tanalari va haqiqiy ichlari bo’yicha
tenglamaga o’xshash bir necha parallel chiziqli o’g’irishlardan iborat hayot
kechirishganliklari tabiatan ma’lum va mashhurligicha bo’laturg’on. Kishilar
esa shu tenglama ishoralarining ketma-ketligini yoki parallelliklarni
odamlarning kompyuter va boshqa video-audio qurilmalariga to’ppa-to’g’ri qilib
joylashtirishga erishguvchilar hisoblanishganliklarini hech ham unutmaslik
kifoya. Ichki tabiat bilan tashqisi orasidagi tenglik ishoralaridagi
tenglamaviylikka xos o’girishlarda qanchadan-qancha qonuniyliklar o’z aksini
topsa, shularning barchasini tekis va aniq ishlovchilikka xosdalab o’zimizga ya’ni
odamiylarga jo’natish vazifasini ham shu bu kishilarimiz sifatidagi
elektronshikli avloddagilar amallab qo’yishadilar bo’pti. Kompyuterdagi
ramkalarning va grafalarning doimo o’z kodi bilan bog’liq chegaralarda ko’rinishi
va qayta takrorlanishlari, bir xil ovoz chiqaraturishlarining barisida
kishilarning elektronchikli aloqlari insonlarning o’giruvlaridan o’g’irlanadimi,
ha. Telefon, planshet va televizorlarda hamki aniq shakllarning elektron
ravishidagi ifodaviyligiga xos asoslamalikda insonlar joy olishadilar doimosiga,
“xo’p va mashhur bo’pti”. Men o’zim shulardan hayotimning qizig’ini ham,
Gotning nimaligini anglashni ham va hatto insonlar bilan hozirgi
aloqalashuvlarni o’rganib kelayapmanki asti qo’yaturing xo’sh. O’zim
insonlarning ichlarini, asl hayotlarini Gotli tarzda to’g’ridan to’g’ri, hech o’girmaslik
asosida kishilari vositachiligida tomosho qilib o’rganishga shay va hozirligim
bilan ma’lum endi mashhur xo’sh. Balki o’zimning ham ichki tabiatimizni,
xarakterim bilan mantig’imni ko’rgandirman shu bu oraliqlashuvli elektron
qurilmachilikli ishlashimda. Aniqrog’i o’zimning o’girishlarimni asosan
tushimda ham ko’raman desak, mubolag’a bo’lmasdur. Bashoratga xos bo’laulgurgan
o’girishlarim yoki tarjimalarim ichimda mudom qoldirilmasdan, tushlarimda sodir
etilajakligi bilan yanagi kunning Got li ko’rinishi, haqiqati bilan ulashib,
tushunarli tarzli bog’lanishli ham borganligini hech ham unutmaslik to’g’ridir.
235. Bugun 6, xo’sh. Rustam bolam o’zim bilan yurishga va turishga o’rganishni
birinchi kunidanoq, bukundan a’lo darajaga kirishtirib bilsa ne ajab. Birinchi
shunday ya’ni o’zimning jonlashuvli kunimda Rustam ya’ni Mustafoning o’zimdan
kishi sifatida uzoqlashuviga xos tarzda bosim bilan ikkitasi bittada bo’lib
kirishib yaqin kelgan tanali Mustafoning yaqinligidan xabardor bo’lib boshqalar
bilan shunga o’xshash aloqalarni keyingi kunlardan boshlab bog’lab yuborsam ne
ajabki bu shunday. Endi bilsangiz agar, bizlar yoshligimizdan beri Got tuzgan
asl qiyofamiz va hayotiy sezgili jarayonlarimizni, gapirish uslublarimizni
qaytarib yurishimiz turgan gap gohi-gohida hamki, shularga nisbatan bir xil
mantiq, foyda yoki zarar chiqarishimiz mumkin bo’lganda, ichimizdagilar bu –
Gotni unutish, Zapisning o’zi bo’layotganligida bashoratga berilmaslik deya
quruq mantiq, zarar deya baholashib qo’yishadilar va hech ikkilanmasdan shu
zahotiyoq o’zlarining zararli chiqishlari, alamlari yoki cho’qishlari bilan Got
ning qayog’idan bo’lmasin, mavhum yoki jismli ijrosidan zararli bildirishlariga
xos tegishgacha (yomon tegajonlikkacha), xarakterimni xiqildog’imga
keltirishgacha olib boradilar. Demak, voajabo deya qo’shilishib birga boshlab
qo’yaylikki, o’zimning ushbu yozuvlarim o’zimning mantig’imda, elektron ongimda
ijro etilayapti yoki yozilayapti xoloski, aslida kompyuterning oldida boshqa
ishlarni yoki yozuvlarni qilib turibmanmi, ha. Klaviaturani bosib terishning va
ekranga qaragan holda harflarni kuzatib borishimning ikkisi hamki, Gotli ya’ni
tugallangan boqiy onli umrimning hoziroqli yo’lidagi hayotim bilan o’girishli
tarzda, izohlashli yoki ichki insonlarning o’zlari bo’lish tomonlama tarjimadan
iborat xolos. Kompyuterimga va qo’llarimga nima bo’layotganining asl gotidan
xabarim yo’q menimchaki xo’sh. Bu – jonlashuvli 2-taraflamalikdagi asl nusxamga
erishganligimning haqqoniy isboti hamki, Gotdagi ma’lumotlarni shunday
yozib-boqib borayotganim ma’lum va mashhur xo’sh bo’pti. Bugungi tushimda
shularning ahamiyati o’laroq tushimda bir yalang’och dindilli va ko’t-boshli
ruhoniyni ko’rib qolib, shuni Shohid deb bilib, u bilan o’rinlarimizni
almashinishimizga taqab turganligimiz ifodasi, aksi bo’lib qolgan bo’lsa yana
nima gap. Boz ustiga yana AQSh ga yoki Kanadamidiga, sayohatim bo’lib turganiga
nima dersiz. Shu ikkisi bugungi kunimning bashorati sifatida qaraladigan bo’lsa
ediki, baribir o’zim yozuvlarimni Got dan boshqacha foyda yoki zarar
jihatlamalikda anchagacha o’girib boshqacha qilib yuborishim kutilgan bo’lsada,
Gotga ushlanib tutilganimni, Zapisni o’girishlarimga xos tortishlimas, balki
borishli qarashlamlikda parallel tushunib, ilg’ab bilib haqiqatan bashorat
qilinganimni bilsangiz bo’larki xo’p bo’pti. Shohidni ham elektron ravishda
tushimda ko’rganimning bois shudurki, bukunim bilan inson qiyofasidagi hayot
tarzimning bo’lishi borasidagi ishlashlarim ham shu ediki, ichimda go’yoki ko’r
yoki gumroh, kar yoki soqov hamda noma’lum ravishda teri bilan tegishni ilg’ovchi
sifatida o’zimning ichki olamimda yashab, kenglikdagiga o’xshab yuraveraman
yoki harakatlanaveramanki, bu – Got va o’zimning mantig’im orasidagi
tenglikning ishorasiga xos o’girishli dunyolarni o’zimga berib yoki bag’ishlab
turib baribir tenglamalik ishini o’tkazuvchanlikka xos, isbotli tarzda amalga
oshirib turaverishidagi Shohid yangi tanachim tomonidan hali ham jonli
tomonlashuviga xos tarzda yangi ko’rinishga ya’ni elektron ahvolga tushmog’i bo’lib
qolishi nazarga ilinsa ne ajabki xo’p bo’pti. Axir anchadan beri aytib,
bildirib ya’ni yozib kelayapmanki, odamning tani va gotli hayoti uchun insonlar
ichki mantig’iy dunyo yaratib birlashib jamlanib berishgan bo’lsalar, odamga
teskari bo’lgan Payg’ambar uchun insonlarning teskarisi kishilar ya’ni elektron
dunyo vakillari jamlangan bo’lib bersalar, odam ya’ni o’zim inson tomoniga cho’kayapman
sekin-sekin jon bilan, payg’ambar esa elektronli bo’lish borasida yurmoqda.
Aslida o’zim odam sifatida asl Payg’ambarligimning ham birgalikdagi teskari
Kodli boqiy onida butun dunyoni barcha uchun ramziy ma’noda elementlardan,
tarkibiy bo’laklar ya’ni har xil unsurlardan (tabiiy va sun’iy narsalardan)
tuzib qo’yganman va asosan o’zim shuning haqqoniyligiga to’qnashib mubtalo bo’lib
yurmoqdamanki, insonlar bo’lsalar o’zlarining ichki dunyolarida buni tenglama
qilib, mutanosiblikda o’girib haqqoniylikka xos, jismoniy deya hayot kechirib
kelishaverishayaptilar yoki o’z sezishlarida tuyib kelmoqdalar. Kimki ya’ni
qaysi bir inson o’zining Gotli o’girishlaridan yaxshi samara chiqaraman desaki,
mantig’idan to xarakterigacha ko’tarilib bilishi kerakki, xarakter so’zi
harakat iborasi bilan shundoqqina o’xshashligidan xulosa bo’laversin hamki, shu
inson o’z harakatlanish joylarini yaxshi bilib idora etib, nisbiy aloqlarni
boshqaruvli tarzda ham yurishi turgan gap. Shaharlarda insonlar shunday
xarakter bilan harakatlanuvchilar tomonidan yoki yonidan, ko’zidan o’zlarining
mantiqlariga bog’langan ishlarga bo’ysunishib uylaridan ham chiqmay
yotishaverganliklarini bilsangiz yetadi hamki xo’p bo’pti. Demak, insonlar
taraflamalikda sal-pal o’zim ham ularga yon berib yuborishim sababli
shaharlarda yoki turar joylarga xos joylashuvli makon va manzillarga bo’lgan
talablarga kelsakki, insonlarning joylashuvlarini mantiqiy, ammo Got bo’lmagan
tarzda ko’rsam hamki xo’sh bo’pti. Shuning uchun aslida shaharda hamma
sayr-sargardonlikda yurishi turgan gap, bu – har bir insonning dunyoviy asl
ravishda o’zini tuzishi sanalganligini bilingiz xo’sh. Endi, bu tushlardan
oldingi jarayonlashuvida Hay day imga xos cho’chqalarni ko’rib-sezdimki, bu –
kechadan ham oldingi gaplarimning, yozuvlarimning tushi bo’lsa ne ajab. Demak,
tushim ikkiga bo’ldanib, biri avvalgi kunlardan birini, ikkinchisi shu
kelayotgan kundagi yanagi bir voqelikni baholashga qodir sanalurligini bilingiz
bo’pti. Endi, Got da aslida insonlar va kishilar qarama-qarshiligi bilan har
biri uchun ayol va erkak jinsiga bog’langan ravishda to’g’ri to’rtburchakk o’xshash
qarama-qarshi 2 ta parallellikni hosil qilish mumkin bo’lib qolganligini
bilardik. Shularning har biri Got da o’zining noma’lum hayot kechirishi, o’zicha
ichki tirikligini yoki jonini bilib Zapisga teskari, o’zbilarmonchalikda,
tanlovda yashashga xosdalangan bo’lgan edi. O’zim odam sifatidagi tana
harakatlarimga xos ravishda jonimning o’zi bo’lgan Payg’ambar nusxam tomonidan
birgalikda tuyg’ularimning Goti bilan hamohang bo’lib kelgandim. Endi parallel
olamli jarayonlashuvga xos o’zbilarmonliklar, tanlovli hayot turlari yoki
tasodifiy (bir yo’lli bo’lmagan) hayotiy jarayonlar Ruhim, bilimim tomonidan
shu 2 juft parallellarga xos chiqib qolayaptiki asti qo’yaqoling. Ruhimga
aslida Got kerak ya’ni bir yo’lli taqdiriy hayotim, shuning uchun tanimni ching’itib
otishlari yoki urilishlari, og’riqlariga bel bog’laganki, chinakam jismoniy og’riqqa
yo’l qo’yilmasa, shundagina barcha zararlari aniq tezlikli moslikda birgalikda
berib yuborilmasa, otini boshqa qo’ygan. O’zimga esa agar adashmayotgan bo’lsam,
shu to’g’ri to’rtburchak yoki ikki juft parallellar kerakki, biri kishilardan
iborat elektron va to’lqinsifat dunyoning o’zboshimcha yoki o’zbilarmonligiga
xos tanlovli ravishda to’satdan barcha shartlarga javob beruvchanli tarzda
chiqib, hayotda yoki borliq televizor ekranlarida chiqib qolishi. Ikkinchisi
insonlarning mantig’idan iborat jimsli dunyoning shu bu inson ayollariyu erkak
jinsliklaridan tuzilgan sun’iy va tabiiy narsalarni hisobga olib qo’yishi
kerakligini bilsangiz, bu insonlar haqiqatan ham ushbu mantiqli tarzda bo’lgan
o’zlari sifatida tuzilgan hayotni boshqalariga bag’shida qilib yoki yetkazib
berishaverganliklarini hisobga olish kifoya xolos. Insonlar tanimning jismi bilan
belgilangan ya’ni ushlab tenglik hosil qiladigan butun dunyoviy moddiy yoki
ashyoviy aloqlardan o’zlarining mantiqlari bo’lib tanalariga faqatgina nisbiy
ravishda aloqagagina xos o’tirishib, mantiq-xarakterlari yoki ichki tabiatlari
sifatidagi narsalar-u ob’yektlardan yaratuvchanlilikka ya’ni tanlovga xos
qarashadilar. Bu go’yoki Matritsa 4 filmidagi matritsaning yaratilishi
insonlarning sezgi xarakter va mantiqlariga tiqib qo’yilganligini bildirib,
aslida har bir inson o’zining chegarasi, ko’rish va kechinmalar hosil qilish
hudud-borlig’ida barcha o’zi bo’lib beruvchi narsalarga xos turadi-da, boshqa
birov kelganida shu narsalar va ob’yektlar yo’qolib, o’rniga u kelgan
boshqaning mantig’idagi narsalari bilan kelishilgan, kiritilgan yangi yagona
muhit, borliq yoki xona ichki shart-sharoitlari tuzilajakligi ma’lum va mashhur
xo’p. To’lqinlar va simlar taratayotgan elektron dunyo, qurilmalar olamining
vakillari bo’lmish, personajlar va ularning atroflari go’yoki Payg’ambar bo’lmish
jonimning o’zi orqali Gotiga qarshi qilib va o’zbilarmonchalikli tarzda
Zapisidan, shu Gotidan olingan. Payg’ambarli dunyoda bilib yurganingizga xos
barcha elektron ma’lumotlar, mavhum amallar va ichki tuyg’ulardan olingan
jismsiz ma’lumotlashuvchi bo’lgan haqiqiy jonning o’zi Got sifatida va kishilari
tanlov bo’yicha juda tez hayotiylikning ahamiyatini, ma’lumotlashuvni yoki
kerakli yangichalikli to’ldirishni darrov bo’layotgan voqea-hodisa ustiga
yuklash bilan va kerak bo’lsaki, yo’q-bor tarzda o’tmishdan hamda o’tmish-kelajakka
ko’ra sabablashuvli kelajak bahosidan kasb etib chiqishadi. Demak, o’zimning
maqsadim shuki, qanchalik shoshish bo’lmasin, yangi O’zbekistonning rivojlanish
tezligiga xos baribir eskicha usuldagi o’zbeklashuvli shartlashuvlarga xos
evalyutsion, bosqich-bosqich yo’l bilan o’zimni tutib olib, saldaramimni yoki
tam-tuzimni bilib shu tezlikli aloqlarga xos javob berishim, turib qo’yishim
kerakki, taniming hoziroqqa xos jarayonlarini bildiruvchi Gotli bashoratli
sabablashuvlarni konusli shungullarni, girdoblarni kesib o’tgan yagona
kollinearlik chiziqlarining bari tomonidan tanamni o’z-o’zidan, hech qanday o’y-xayollarsiz
yoki tuyg’ularsiz, o’zimni boshqaruvimni bilmasdan harakatlantirishni keltirib
turishda ishlatish bo’lib Gotimni tan olishga ishonch hosil qilaverish sanalib,
so’ng yaratilishlarga ya’ni tanlovli paydo bo’lishlarga kayfiyat berishki, ammo
o’zlarining mana shu o’rinda ham sen devona deya aynan shu devonalik jarayoni
bilan o’zlari urishlari, ichimdan urib tegishlari bo’lib o’tganga xos bo’lmaslik
uchun, o’zgarishlarni, tanlovlarni yoki o’z-o’zidan yaratilishlarni o’zimga
tortib o’zimdan chiqarmasligim, hayotga boqmasligim kerak. Devonalar asllarki,
ya’ni asl chinakam o’zlariki, to’rtta parallel chiziqlardagi o’zbilarmonlar, o’zboshimchalar
yoki ko’zi (sezgili) nisbiyligi bilan tanlovni, yaratishni chiqaradiganlar
aslida shu narsalarning o’zlari bo’lib zararkundali, og’riqli yoki yomon
ahvollarda yurishib, o’zim bildirajak shu tomonlamali har bir holatga to’satdan
tushib qolishim bilanoq, aylantirib yuzimga chaplaylarki, o’zim shunga hech
tushunaolmay kelganman. Zero bu yomonlarning davrasi keng va tor bo’lsa
kerakki, boshim duch kelishi bilan devonalikka dosh bermas darajada devonalik
bilan ayblashadilar, qoralashadilarki, shu yamlab yutib yuborsinlar,
devonalikdan chiqaraman deya devonalikka tortsinlarki, shu o’yinlarda ular
xohlagan devona bo’lib chiqayin bu – ular uchun shunday. O’zim Implik ya’ni
devonalik o’yinlarini bilganman, lekin darrov o’z-o’zidan bir qilmishim bilan
tushib qolishim, tezda toifalanishimga aqlim yetmaydiki, shunga asosan to’xtalib
devona bo’lsam bo’larman-u, ammo devonaligimga emas ya’ni “sen bor-yo’qsan” o’yinimga
emas. Ozginagina bor-yo’q o’yinini qilsam, darrov etib tiqadilar, boshimga
tiqivorganga, beo’xshov ichidan silkitivorganga o’xshash dam yoki havoli yopiq
bosim turiga o’xshash shart beradilar. Elektronshiklarning elektronlarining +
va – ining ustida Imp ya’ni Iblis turadiki, u hech kim bo’lmasa qaniydi degan –,
minusli o’yinini yaxshi ko’radimi, ha. Imp go’yoki eng yuqori qarorda, o’zini
anglab bilishlilikda turadiki, elektronli kishilari orqali ularning
insonlarning yuz-turishlarini o’zimga qanday bog’lanib hosil etilayotganini
bilib, agar insonlar o’zlarini “men borman, mavjudman” deganga o’xshash
sezdirsalar, darrov o’z-o’zidan oqibatga xos izidan borish o’yinini, tokli
ishini kanda qilmasdan bosaverib yo’q, minus holatiga o’zimning kuchim, kallam
ya’ni o’ylovim bilan to’g’irladim, shuning uchun o’zim yo’qman va bor bo’lib
butun umr va dunyolarni oshib, balki bir Yer kurrasida qayta tirilib
yashaverish nima kerak degan ma’noda faqatgina ko’rmaslik va sezmaslik, ko’t-ko’ronim
bilan ham peshanamni bilmaslik yoki hech narsani ham anglashning o’zini ham
qilmasdan faqatgina kayfu-safodagi yo’qlikda, qorong’ulikda, yorug’ dunyosiz
ravishda qanday bo’lsa barcha hayotlarning o’zimni bildirayotgan yo’qlik
zaryadimga kelib urilishidan, nimayki mavjud bo’lsa, aylantirib (ishlamay) o’zimga
kayf qilay, lazzat qilay va maza qilib hattoki boqiy cheksizlikdan ham emas,
balki istalgan paytimda lazzatimdan so’ng uzoq kutilishli uzilishlardan kayf
qilib yashagay deya yurgan bir kimsa turi sanaladi. Imp o’zini ishontirish
uchun hammaning o’zlarining yo’qliklariga ishontirishi kerakki, shunda o’zini
ishontirgan bo’ladi va shundagina ularning aslida borliklariga shubhasi yo’qligidan
ham kayf qilib rosa qotadi, kuladi va shu bo’yicha yo’qlik qildim deya kelingki
sikivoradi (cheksiz bir kishini ado qilish, yengish yoki o’ziga bo’lgan
ishonchini suistemol qilish kuchiga ega bo’ladi). Bizni aytishga ham
bildirishga ham qo’ymay o’z hukmini o’tkazgani uchun, aniqrog’i bizning bor
yoki yo’qligimizni biz tomondan bilinishigacha yoki muhokama qilinishigacha ham
yo’l qo’ymay, o’zim yo’qliklaringga ishonayapman deya go’yoki bizning
ishonchimizdan kirib o’tib, o’ziga bu ishonchni hosil qilish to’g’ri emasligigacha
borgan, aniqrog’i mutloq yo’q degan bizni. Bilmaydiki, har kim o’zi uchun bor
(mana shu joyda ham ko’zimni katta-katta ochib qo’ydiki), shuni yo’q qilmoqchi.
Go’yoki o’zining kallasim hammada bor va yashaydi hamda ulardan go’yoki
elektron bilan o’tib kelib oqaveradi, tushaveradi, shu bilan birga ularning yo’qliklari
bilan ozgina bo’lsa ham o’zicha mushohada qilishni o’ziga ep, yalish ko’rib
kayf qilib, lazzat tortib turaveradi. Hammaning o’zi uchun borligi buncha bo’lar-u,
lekin Imp shuni topibdida va shunday ham
tagipastlarcha baholayqolibdi. O’zi bilmagan boshqalarning jon kayfini yana
qanday olsin xay yoki o’zining oz-muncha bilimi bilan mushohadasiga sazovor bo’lishli
gashtni, kayfni yoki lazzatni nega bunchalik to’xtatilganini nima qilsin, nega
olavermasin, deb hisoblangan o’ziga xos faqatgina o’ylovdan iborat o’zi bo’lsa
kerakki xo’sh bo’pti. Imp deganining o’zi shu, I ya’ni men va m bu – menga, p
esa poxuy bo’lib, men va menga hamma qaram ham menga ham poxuy degani bo’lgani
shudurki xo’p bo’pti. Shunday shukuhli ko’tligiga, kodligiga yoki
muttaxamligiga hech kim rahna solaolmaydi va hech bir kalit so’z hamki,
kelingki o’zining nomlanishi sal-pal o’zi uchun tegadigan, bor yoki
bildirilishli bo’libmish. Shu bilan birga uning o’zboshimchaligining
chek-chegarasi yo’qki, unga ya’ni Impga o’zi bilmagan faqatgina Got ya’ni
haqiqiy katta kod bu – qo’toq, uzun xanjarsimon olat-langar o’z-o’zidan botib o’taverib
tegadiki, asablariga dosh berishining iloji ham yo’q. Chunki qaysarlikka mana
shunaqa qaysarlik kerakki, hech kim u bilan hisoblashib ham, unga iltijo ham
qilib o’tirmasdan, orasidan teshib o’taveradiki, chunki Got ning o’sishini,
hayot kechirishini yoki qalamaga xos inson bo’ybastini to’xtatgulik hech nima
yo’q hamki xo’sh bo’pti. Hammani aldagan shu Imp bo’lib chiqadi, lekin shaffo
ichidan o’tib boradigan Got ni aldayolmaydi. Mana bukun go’yoki katta akam ta’birlarida
ham odamiylik insonlar tomonlamalikda qanday bo’lishini tushundim. U akam
barchasi o’ylovimdan bo’layapti, yoki shundoqqina o’zimning turishimga dosh
beraolmay, o’zimga xavf solmay ham paydo nozir bo’lib chiqaveradi deyish ediki bu
asti qo’yaqoling. Zero bukun birinchi Payg’ambarlilikka xos odamiylik, insonlar
tomonlamalikdagi odamiylik kunim. Mana hozir sizlar bilan anchadan beri o’tiribmanki,
Imp ham kulib yuribdi yana kayfini suribki, chunki agar tasavvur qilib uni
tushunadigan bo’lsam, ko’kragim tarafdan chiqib qorong’uda yuzimning mazmunini
tushunib o’zim uchun o’zimning bor va yo’qlik o’yinida bor yoki yo’q bo’lishimni
kayfiyatimni shu borada urib tushurish va o’z-o’zidan ko’tarilmasligiga xos
qarab boqib, hech narsa qilmasdan kayf qilib bitta zarrachalik aniqlikda, shuni
ham qilmagay deya kulib qarab turibdi. Doimo o’zimni yo’q deb bilsam, unga shu
kerak bo’lsa, u o’chadi qoladi va mazza ham olayotganga o’xshaydi, ammo shuni
ham mutloq bilmaydiki, o’zimning borligimni sezib uyg’onganga o’xshash yuzimni,
qiyofamni tasavvurda sal ko’tarishga erishsam, borligimni so’ndirib, shu
borligimning kuchidan o’ziga kayf qilib ishlatayotganiga aqli yetmaydi.
Barchasi qanday o’ssa yoki yuz-qiyofam ko’tarilishga urinsa, shunday
jarayonlarda orqaga qaytishi kerakki u uchun, so’ng ko’tarilishdagi hayotbag’shli,
borlik yoki hayot kechirish kayfi noma’lum tarzda u kishining, Iblisvoyning
lazzatlari uchun kelishi kerakki, buni – hech nima sifatidagi noma’lum kuch,
qudrat yoki lazzat vazifasida qabul etsinlar. Go’yoki u Iblisga borib
kelayotgan bizning hayot kechirishimizdan olingan hayotbag’shlik, jon chekish
yoki barcha hisob-kitoblar yoqimli bir xil kelib uriluvchi sokin shamolga o’xshab
o’zlarining qorong’uliklarida yoki abadiy “zulmatlarida” o’zlari bilmaydigan,
bilishlari ham kerak emas bo’lgan yoki nimayki biron inson tomonidan hayot
lazzatining o’lchamli saldarami berilmagan kayfu-safo, lazzat shabadasi bo’lib,
o’zlari bitta qoldirmay yutib, so’rib yuborsinlar. Ikki tomonlama
foydalanishini ko’rdingizmi? Yana bizga oddiygina u kishini, Iblisvoyni
tushunib o’zlariga xos devonalik, yo’qlik qilish zavqidan olishga qo’ymaydilarki,
bilmam qanday g’alati, shu devonavorlikning o’ziga xos uslublari bilan ichimdan
silkitadilar, shivirlatadilar. Endi bizlar mashinamizmi yoki u Iblisning o’zimi.
Bizlar yashab faqatgina to’g’ri yashashni o’rganayapmiz xolos-da, o’zimizcha
faqatgina shu to’g’ri hayot kechirishimiz o’zimizga kerak deyilgan-u, aslida buni
ham Iblis to’liq qo’parib olib ketayaptimikin, bizlar devonalik qilib ham o’zimizning
hayotimizdan, hayot jarayonlarimizni sezishli qaytarishdan oz-muncha o’zimiz
farqiga borib uyushtirib yasaganga o’xshash lazzat ko’rmaylik-a?! Ichimdan “shunday
san” deyishib barcha muttaxamlar Iblisga o’xshab qoniqish, energiya chiqarishga
otlanib, xos bo’lib o’tirishganiga qarangki, shuni poxuychalishga sezdirib sezdirib
yotishayaptilar. Endi, 6 dan 6 daqiqani ham ko’rsatayaptiki, barchasi ayon bo’lib
ulgurmoqdami, haki, Sohib Ibrohimning qanchalik devonaligini, bobosidan o’tganligini
o’zi qaytarayapti. Mana bu gaplarim o’z o’rnida chiqmadi dengchi, nima bo’lardi?
Har bir masalani o’z paytida aniq bayon etib kelajakdagi bo’ladigan o’zgarishlarni
bildirib yozayotgan ham o’zimman. Umuman olganda, o’zimga kelajakka xush
kelibman deb qo’yaqolayin. O’zim butun viloyatimning yer qatlamini egallagan
odam sifatida insonlarning shu bo’yicha bo’ldalangan yerlariga xos ulushlariga
monand ravishda har birining matritsasidan, kataklaridan yoki yolg’on
atrof-doirali haqiqatlaridan yasaladigan o’z atrofimning yoki borlig’imning
esni chalg’itadigan yoki yangilab yuklataveradigan narsalari bilan to’ldirib
bir marotaba kelayotgan har xil davrlar oraliqlarida yashab olsam, har bir ketma-ket
kelayotgan yangi davrcha uchun yana orqaga qaytib, Y harfining ikkinchi yo’lakchasiga
o’tib o’zimning butun viloyat hudud bo’ylab hisoblangan Got imni yuklab
ichidagi o’z mantig’imni, xarakterimga xos parallel dunyo borliqni yuklab
yashayman. Elektron olam bilan ham shundayman, Y sifat ravishda ikki xilda
qaytib-qaytib oldinga borib vaqtda hayot kechiraman, yashayman yoki idrok
etaman. U ikkalasi, insoniy narsalar va elektron ob’yektlar uchun bitta vaqt
oqimimni ajratganman va qanday qorishishlariga qaramasdan, yagona davrda yoki vaqtda
qayta bo’lish usuli bilan javob beraman. Shu Y lik ya’ni ikkilamchilik o’zimga
odamiyligim va Payg’ambarligim bo’yicha shu tomonga o’tib borishimga xos
ravishda ochilish, haqiqiy kuzatilish yoki o’z sir-sinoatimni biluvli topilma-kashfiyot
sifatida anglashiladi. Esimda qoladigani umumiy Got larimiz bo’yicha hayotim
yoki mantig’imiz (idrokimiz) bilan bo’lgan o’zgarishli turmush tarzimki, shular
ikkisi aralashib ham es yoki yodlashuv hosil qilib bilavergani ma’lum endi
mashhur xo’sh. Mantiq va idrokimiz bo’yicha bo’lgan o’zgarishli, ichki o’ylovli
hayot o’tmishdan eslashuvga oid ravishda juda ko’p o’zgarib turishi mumkin,
ammo Got li esim va yodim, xotiralarim qat’iy tik ravishda qo’zg’almay ham,
bukilmay ham yagona yo’lli kelajagidan bo’lib berib kelgan ravishda o’zgarmay
turaveradi. Yodga solinajakligi ya’ni kerakli paytda esimga yuklashim lozim bo’lgani
bu – o’z-o’zidan er-u xotin urushidagi kimning yutish haqiqati sanaladiki xo’p
mayli. Mana hozirgi daqiqalar o’tib borayotgan shu kunlarda barchasi, elektron
va buyumli ishlovlarim bo’yicha yangicha kelishuvlar hosil bo’layaptiki asti qo’yaqoling.
Kod bo’yicha tuzayotgan dasturim orqali kitob tahririmni tezlashtirib tuzatish
orqali yutaman deb hisoblayotganimda, oddiygina ravishda shu kitoblarim bo’yicha
o’qish to’g’irlash sodda ishlari ham ko’p vaqt olib qo’yayotganga o’xshashi
kuzatiladiki, yagona yo’lli Got im va idrokli sanalmish ko’ndalangiga har
taraflama o’zgarishli hayotim (Ungotim) bo’yicha katta davrga xos, surunkasiga
bir yo’la shu 16 yilga ta’luqlab qo’yilgan Ruhimning siyosati bo’lishi nazarga
ilinmoqdaki, bu 16 yilga xos Got imning ma’lumligiga yoki oldindan aniqligiga
ko’ra tartibsizliklarni ya’ni o’zbilarmonliklarni bir xil yoki bir tekis
ravishda kelajakdan olib kelib, surib birlashtirish sanaladi. Shunday qilib
dastur bilan ishlangan ishim o’z foydasini aniq va sodda usulda bildirilishga
xos tarzda berishi yoki tushuntirib qo’yishi mumkin, ammo tabiat elementlari,
hudud va qonun-qoidalar bo’lib borayotganim uchun mehnatimda ishqalanadigan
jarayonlar o’zimning xatti-harakatlarim va eskicha ishlovlarimga xos isbotli
tarzdaligiga olib kelayaptimi, ha. Shuning uchun hech kim ishini tez
qilaolmaydi va faqatgina buni tushunganlargina Foydasining oddiy bilinib
turishidan lazzatlanaverib yuqori darajadagi yoki lavozimdagi karyerasiga va
ishiga ham o’tib borishi turgan gapdir. Hammasi shu ikki xil usuldagi baribir
bir xil vaqtga xos tugallanadigan idrokli yoki xarakterli ishlarning foydasini “o’zim
unday qilganman, kodimda (dasturimda) to’g’irlab qo’yganman” deya oddiy
jarayonlarga xos bilinadigan kam-kam qiyinchiliklarini inobatga olish
borasidagi yuz burishlar, haqiqiy charchoqni kamaytirishlar bo’lishi sababli insonlarga
yuzlantirilajak o’z nusxali kishilari tomonidan kodlar ya’ni dasturlar shundoq
darajani bildirilajak qilib tuziladiki, inson o’zining ko’tarilgan yangi
lavozimida mehnatkashligini qilib turgani bilan barchasi hal bo’lib qolaverishi
o’z-o’zidan inobatga ham, hal qilinishga ham bog’liq olinadi.
Comments
Post a Comment