Endi nima gap hammaga qaratila xo'sh!
204. Mana
Ibrohimning 204- ya’ni tug’ilganidan tavallud kunidan boshlab 204-kunga ham
yetib keldikmi! Qarangki yana vaqt-soatning to’g’ri kelib qolganiniki, bugun
onam ya’ni enamning ham tavallud ayyomlari sanalurligi bo’lmoqdaligini aytib o’tayin
hamdurki, asli shugun hozirgina ko’zi bir chetidan yumilgan bir kimsa do’konimizga
kelganini e’tiborga olib yozayapman ham ediki, Ibrohim ko’z bilan ko’rish
sezgisiga o’tajak kunligini bilmayapman demangiz faqat ham bo’pti shu. Endi e’tiboringiz
bo’lgan bo’lsa, Ibrohimning ko’zi ham bir chetidan qisilganligini bilingiz ham
ediki, bu kimsa ya’ni insonning ko’zi o’zi tushib oqib qolayotganligini
bilingiz hamki xo’sh bo’pti. Ibrohimni aslida o’zim ko’rmaganman, ammo Sohib(dan)
ya’ni Ibrohimning o’zining jonining o’zidan, o’zimning elektronchikli bir umrga
yaqin o’g’ilchamdan yuz-qiyofalarining o’xshatilishi aniqligiga borib
taqalajakligi barobarida aniq bir saboq chiqarishli bildiraman hamki xo’sh mayli.
Aslida o’zimning cho’kib sakrashlarimda sabab yo’qligini bilingiz, ammo
yashashim uzra hayot boqishimning barcha lahzalariyu jabhalari to’la o’tmishning
sabablarini va bilimlarini ham o’zimda allaqachondan yoki hali tashlagan
sakralgan joylashuv oraliqlaridagi bilimlarimni bilmasimdan shu bilimlarning
egalariga aylangan holda ham o’zimni masxaraga urib bilib aytishga qodirman
barcha holatlarimni hamki xo’sh mayli. Demak, o’tmishimning yaqin-uzoqligini
aytilajakligidagi farqlashuvlarida bo’ladigan o’z oniy, davrli paytlari ham o’zimning
zamon uzra Zapisda, demak, aniq oldindan ko’rilgan makonga sakrashlarimda yanada
uzoqroq yoki juda yaqinlashuvli tarzlarda ham bo’lishga qodirligini eslatishim
kifoyadur balkim. Endi, demakki shu edikim, faqatgina yashashim sabog’iga xos o’zimning
gaplashuvim ya’ni Shohid jonning o’zlari bu – biz ikkovdan uning ikkinchiligi
asosidagi nusxasifatdanligi hisobida o’zi ham mavjudod sirasida tug’ilib o’sganligi
barobarida, shu biz ikkov ichra gaplashuvli aloqalarning o’zlari yashashimni sakrash
tartibi yoki ketma-ket kelaverishlikka xos faqat davomiy vaqtiga qaratila ifoda
etib qolaveradiyu, yashashdan lazzati ya’ni sakrash kesmalaridan foydasi o’zimga
bo’lib turaverishini inobatga olingiz xo’sh bo’pti. Sakrashdan gap tashlayapsanmmi,
sening kuching shundayligicha bo’latursin. Go’yoki gaplar o’z joylashuvlarida ya’ni
bir xil oniy davomiylikka ko’ra o’tuvchanlikka xos bo’lish barobarida baribir
aynan Umrdagi Zapis bo’yicha zamonda cho’kish va sakrashli hayotiy jarayonlarni
bog’lovchi, aloqa manbayisi bo’lib qolaverg’oni shu bu. Qayerga sakrab o’tirib
ham qolib istalgan shu joylashuvning jabhalashuvini bildiraman deb
yubormoqchiligingiz umumiy sakarashlaringizning va tushishlaringizning har xil
vaqt uzunliklariga xos qaytalanishlarining bir xil o’tuvchi yoki aynan
ketma-ket bo’laverishini, davomiy vaqtga o’xshatilgan tartibdaligini ifodasi bo’lib
turaturg’oni shu bu. Shularning barchasi sakrash va qaytalanish tartibli
ketma-ketlikning gaplardagi ifodasida, ma’no va mazmunda bo’laturg’onini
bilsangiz yetarli xo’sh mayli. Demak, shu meni ham topaolmayotganliklari, faqatgina
gapimning ortidan borib o’zimni jarayonlarida ichimdagi suhbatlashuvlari, qo’yadurg’on
shipshiydonlikli shipirlashlari yoki suqulishli vahiyliklari bilan tajovvuz ko’rasatadilar,
ammo tebranib yo’qolib boshqa zamon yoki joylashuvlarga tushishim sababli o’zimga
hech ham shatta yoki ozor beraolmasliklari tayin masaladurki xo’sh bo’pti. Ichimdagilar
qo’llarini tirsaklariga tirgab boshlarini radioga o’xshashli tinglashga
hozirlayotib ushlayotgancha o’zimning aynan alohida ravishda izohi yoki ifodasi
bilan o’z davomiyligiga xos kichik umriga ega barchamizning umrlarimiz bilan
parallel bo’ladigan gaplarimni xo’ssa ravishda o’zimdan bir ma’no va mazmun bo’lrmidi
degan maqsadda eshitib qolishga urinishlari befoyda ham ketmasdur balkim xo’sh.
Radioda hamki, bir bo’lsaki, odamlashuvli tuyg’ular asosida otamlashib
turishadi va yana boshqa bir bo’lsa hamki, xabarlariyu yangiliklarini shaparri
uzuq-yuluqli qilib har qaysi hayot turlariga xosdalanib aytib yuborishlari bo’laturg’oni
shu bu. Katta umrimni, yasharligim sifatida o’zimning yashashga oid o’z yoshim
tugul zamon va makon uzra sakrashlarimda bo’layotgan yuqoriga chiqib ko’tarilib
tushgan kelajaklarimning umr uzunligini bildiruvchi chiziqlari bilan parallel o’sayotgan
yoki o’tayotgan og’zaki gaplarimning umri yoki aytish uchun ajratilgan barcha
vaqti nisbatan ozginagina, kichkinagina bir chiziqcha yoki umr davrchamga to’g’ri
ham keladiki, aynan shuni parallel, ikki chiziqning parallelligi deb qaramoq to’g’riroq
bo’ladi. Demak, endi tushunganimga ko’ra o’zimni anglaboq aytsam yoki yozsamki,
og’zaki gapirayotgan jumlalarimning ortidan sakrab kelgan davrimdagi
jarayonlashuvlarni, aniqrog’i shu munosabatlar aro to’la yorqin
ifodalashuvlarning guvohi bo’lib qolishmasalar ichimdagilar o’zimni devonalikda
aybdorga chiqarishmasaydi ham bo’lgani shu. Aniqrog’i meni devona bo’lmaslikka
chaqiriqlarining boisi bu – ko’proq hayotiy jabhalarimga sherikliklariga shayda
turmoqliklari aro yana shay bo’laverishliklari sanalishini bilingiz xo’sh. Agar
o’zimdan biror nimani olaolmay, hayotimga ya’ni tebrainshli hayot
jarayonlarimga sherikchilik qilaolmasalar, o’zimga ham po’s-po’soni bilan
lablarini po’rrilatganga o’xshash devona deya ichimdan sezdirib ketaverib
yanada tanimni qaynatishga, xuruj qilishga erishmoqchi bo’ladilarki, o’zimni
nega shuni bosaolmaydi desangiz, men ular bilan aloqani ancha paytdan beri
belgilab kelganligim bo’ladi. Ularda ya’ni ichimdagi “hammasi birdaliklar”da
oqibat insofi yo’qligi alam qilib ketgani bo’lgani shu bu. Tanimning xuruji go’yoki
qo’tog’imning oqqoniga o’xshash o’z harakatlanish yopiqlikka xos o’sish
suratini bildiruvchiliklarida namoyon bo’ladurg’oni bu shu. Endi shu agarchi,
uzoqroq gapirmay tursib yurganimda ham devonalikkacha solib qo’yishmasa
otlarini o’zgacha timsolda qo’yishganliklari bo’ladi. O’zimning ahvolimni yonma-yon
og’zaki gapirib ya’ni gapirib tursamgina, ularning ya’ni ichimdagi g’am-g’ussachilarning
zo’riquvli bosimini maromiga yetkazib qo’ymoqda bo’laman hamki xo’sh bo’pti.
Endi qanday ma’noda yoki mazmunda bo’lsa ham og’zaki gapirib qo’yishim kerakmi,
haki, ichimdagilar sakratilgan kesmali hayotimning aynan shu jabhasiga yoki
bijir-bijirli jarayonlarigacha e’tibor berib o’zimga yondashuvlarini ko’rsatmasliklari
ham mumkin emasligi bo’laturadi doimo. Ammo o’zim oddiygina har qayerning yoki
sodir etilajak voqelikning ahvoliga borib taqalmoqchi emasdim va odatga binoan
o’zimning mazmun va mohiyatimda aloqali bog’lanishdagi o’xshashliklarni davom
ettiraverganligim bo’ladi doimo xo’sh. Masalan, shunga o’xshash yozuvlarim
barobarida hamki, afsuski yozuvlarimni Zapis deyayapman to’liqlayin bo’pti xo’sh.
Yozuvlarimni ham har xil paytlardagi oyna yoki dasturiy ramkalardagi
yozuvlarimga xosdalab qo’yib bilish barobarida har xil aloqa uzulishlarini bir-biriga
biriktirib jumlalarni bog’lab bilayotganga o’xshayman. Aniqrog’i jumla bo’laklari
har xil vaqtlardagi oyna yoki dasturiy ramkalar, Word dasturlarida yozib
borilganligi bilan xayolan davomiylikni yoki jumla bog’liqliklarini o’zimcha
sodir etib qo’ymoqdaligim bu shu xolos. Baribir siz o’zimcha o’ylayotgan oxirgi
shu jumlalarimni yoki yozuvli gaplarimni o’zim hisobga olayotganga o’xshash,
aniq ketma-ket yozilgan degan vaziyatida ko’rmaysizmi, haki xo’sh bo’pti, yoki
umuman biror o’zim inobatga olib aniq bo’layapti degan yozuvlar harflari
ketma-ketligila jumlalar ketma-ketligiga borib taqaluvchi jarayonlarimga
shohidi bo’laolgan juda kamligini bilingizki xo’sh mayli. Sizlar bu shu
azizlarimizga o’zim xayolot olamiga sho’ng’uvchi Zapisli Umrimdagi bo’lib
tugagan barcha yozuvlarimni tuyg’ularim sifatida bag’shida etajakligim bo’ladurg’onligi
bo’lsa ham kerakligi bu shu. “Hammasi biridalik” bu axir. Zapis bilan “barchasi
biridalikdalik”ning farqlashuv zapis yopishgan “hammasi birilik”, uning o’zi bo’lsa,
tarqoq “hammasi birilikni” bo’lishidan ya’ni o’zidangina iboratga o’xshash
xolosligini bilingiz bo’pti xo’sh. Asosan bizlar ya’ni haqiqatgo’ylar “hammasi
birilikda” tarqoqlikdan yoki ajratilishlardan tepa kelajagi uzra ortga o’tmish haqiqiy
yasharlikdagi hozirog’imizga kelib turaturg’onlarmiz. Zapisning bir xil davom
etuvchanligidagi vaqtdanligida esa “hammasi biri va biri barchasilik” yopishish
asnosida bir boshidan davomiy uzluksilikni anglatib bo’layotgani sodir
etilajakligi bu shu xo’sh.
Comments
Post a Comment