Nima endi biz yana xo'sh
173. Mening o’zimning na bir ohim va na
boshqa bir vohim o’zimniki! Shu og’zaki gaplarimga e’tibor qaratsamki, o’ylovli
tanlovim asosida tanlab yuborilishi o’laroq boshqa jihatlama barcha hayotiy
intilishlariga, ijobatlariga va o’rnashilishlariga xos o’zi turib
bermoqdaligiga shohid va komil hamki bo’pti men shuman hozircha. O’zim o’ylov
qilib Gotimdan, parallel kod bilan zapisda yaratilgan umr yo’limdan og’zaki
gaplarimni tanlab yashamoqdaligimda o’ylovim yoki tuyg’ularim kesimining bir
tomonidagi og’zaki nutqli gaplarim, so’zlarim o’zining go’yoki
boshlanishlaridayoq, to yangi o’ylovim chiqqunicha oldingi o’ylovimga bog’langan
og’zaki so’z yoki gap bo’lib qolavermoqdaki asti qo’yaqolingki, qolgan
ravishdagi gaplarning o’zlarining tushunchalariga xos ravishdagi berilishi
chiqayotgan Gotli hayotimning mazmuniga bag’shida etilishi bilan narsalari,
ishimdagi esimning boshqacha qilib qo’yib prokrutkamning ya’ni o’qishimning
betlariyu satrlari bo’ylab joy almashtirishlari yo’qdan hoziru-nozir, paydo
qilinib qo’yilaverayaptimi, demak, bu shular hamki bo’pti xo’sh. Demak, o’ylovim
Got bo’yicha tanlovga bag’shida etilguvchi hamki hamda oz muncha mazmun
yuzasidan MirzoUlug’ tomonidan bag’ishlangan chog’iyoq tanlovni yaxshilaguvchi
hamki, qolgan barcha hollarda va jarayonlarda gaplarim Got bilan hamohanglikda
bo’lmoqdaligi ayonligini bilsangiz bas endi. Agar Got mobodo gapimga loyiq
sanalmaydigan bo’lsa hamki, shu og’zaki gapim ya’ni so’zim hamki, yo’qotilib
boshqasiga almashtirilsin yoki Gotdagi holat yuzasidan saboq hamki, birinchi
gapimga loyiq qaytadan hoziroqimga kiritilaveraolayaptimikin, ha shunday. Aks
holda og’zaki nutqli so’zlashuvimga xos gaplashlarim bema’ni ko’rinishda og’zimdan
yutib yuborishga sazovor etilganchalik chiqishi mumkin. Lekin hali-beri o’zimni
shunaqangi deb hisoblab bilmaganman hech hamki bo’pti shular hozircha hamki xo’sh.
Endi, o’zimning ikkinchi vakilim MirzoUlug’ deb nomlab kelgan insonli
kishimning mazmun-mohiyatiga qarasak, ichimda “meni Zohid (aks sadoda aytildi
shu so’z), aniqrog’i Shohid deb nomlashganlar” deya qo’ymoqdaligini bilsangiz
agar, o’zimning asl ismim Shohidligini, balkim Zohid deya qo’shimcha qilib
yuborishlarga sazovor qilinishimni eslatib qo’yayin hamki bu shu. Demak, o’zimning
asl ismim Shohid sanalur hamki, bu – birinchi navbatda insonning ismlari
teskari kishisining asl nomi sifatidagi jonining belgilovchi birinchi shakli
sifatida va aksinchasiga kishidan insonining tanasining asl qiymati yoki sifati
ko’rinishida belgilanganligini aytib o’tish joiz sanalganligi boisidan
aytmoqdaligim hamki bu bo’lar. Aslida ha, yarim umrdan so’ng nomim haqiqatan
ham Shohid bo’lishi to’g’ri bo’lardiyu, ammo tanimni belgilovchi deya qo’yaverayapman
hozirdanoq. Endi o’zim yozuvchiligimga bag’shida ravishda ko’p holatni qamrab
olishga sazovor etilajaklgimga ko’ra bilimimni egasiligi sababli hamki Shohid
nomiga mos tutilajakligim ma’lum endi mashhur hamki bo’pti. Endi, parallel ikkinchi
tomonlama oiladagi o’g’lim Ibrohimning obrazli shakliga kiraoladigan sarobi ya’ni
nusxasi – bu o’zim bilan yashaydigan Ibrohim so’zidan yasalgan Shobi nomli o’g’limning
asl ismi Sohib sanalurligini bilsangiz bas endi. Zero Shohid so’zi otamning
Zokir ismlaridan Z harfidan 1 ta keyin keluvchi Sh harfi hamda h dan 3 ta
keyingi k bo’yicha o’zaro almashinishlar olib borilishi natijasida hosil
etiladi. Sakartilganim sababli oldingi hisoblarim o’xshamaganligi bo’lgan bo’lsa
ham kerakki, aytaylikki endi oddiygina ravishda Shobi so’zidan h harfini o
harfidan so’ng, i ni esa b dan oldinga orqaga qo’ying baholab Sohib so’zini
bema’lol keltirish mumkinligini bilsangiz baski xo’sh shular hamki bo’pti bu
shu. Shu degani Shobi yoki Sohib o’zim uchun tavba-tazarrukimga xos keluvchi
ob-havomga borib taqaluvchi havoning o’z shartlashuvlariga xos elektronli
belgilanishga qodir eng avvalo ko’rinishlariga qoyil qolinishi bilan sazavor
etajakligimizni bilsangiz bas xo’sh mayli. Sohib elektronshili bolam havoning
elektroni, o’zi ya’ni atmosferaga o’xshash ba’zi qatlamlar aro havo qobig’ining
salmoqlashuviga xos Yer yuzasiga atalguvchiligi bilan baholanishini bilsangiz
bo’ldi, ha. Sanskritchi ya’ni Gotidan zapisiga xos og’zaki so’zamolchillikka
bag’shidalangan va barcha umumiy gapiruvchilarning hammasi, ayollar ichra kelin
va qaynonalar hamki, avval misol uchun ayollar bilan shu qaynonalari oldindan
bittagina tanlovlariga xos ravishda kelishuv qilishib bilishadiyu, so’ng shu
shartnomalariga asosan nima qilsang qilaver degan naqlda qolishib,
bir-birovlarining gaplashuvlari o’tmasligini, joizmasligini yoki zapisligini
bilishib o’zlarining yumushlarini davom ettiraverishganlari aniq va ma’lum endi
mashhur hamki bo’pti xo’p. Agar ayollar bizlar gaplashaolmaymiz deya yozib
bildirmoqchi bo’lsalar, darrovginasiga boshqalarning nusxalari chiqib shu
yozuvlarini o’qishi joizligini bilishganlaridachi, endi xo’sh. Biz bilsak
hamki, inson zoti orasida ayollar emas, nafaqat yoki ayollar hamki, balki erkak
zoti hamki, gapiraolish u yog’ida bir parcha bo’lib yotsa hamki, yozaolishni
tanlovcha yoki holat yuzasidan boshqariladigan tasodifcha bajaraolishlari amri
mahol bo’lsa ne ajabki xo’sh bo’pti. Shu degani o’zim yozdim deganlari birinchi
boshlanishida qaynotalari bilan birgina tasodifiy tanlov asosida bo’lib qolib,
so’ng biror narsaga tanlov asosidagi yozuvlari orqali ham erishishlari amri
maholligini bilingiz bo’pti xo’sh. Demak, inson toifasidagi ayollar vadarlashib
hech bir so’zni o’zlarining tanlovlari, istak-ixtiyorlari yordamida hoziroqqa
xos ishlatib bilishmasalar, erkaklari bo’lsaki yozuvlarini hech bir to’g’ri
tanlovini berganlikda ayblanaolmay hamki, bildirmoqchiliklari yoki matnlari to’g’risida
hoziroqda to’g’ri, o’zlaridan yoki ichlaridan baho chiqarib berib
yozishmaganliklarida ayblansalar qandoq bo’lurki bo’pti shular. Endi, agar
Ibrohimning otasining ismi Shohid sifatida o’zimning dadamning ismlariga xos
ravishda adashib taxlanmay, bir-uchta harflardan iborat joy o’zgartirishlarga
xosdalanib belgilangan bo’lib, shu hozircha o’zimning nusxamning ismi bo’lsaki
mayli shu bular. Sh(27)-z(26)=1, h(8)-k(11)=-3, (d)4-(r)18=-14 bo’lsa, Shobi
uchun h harfi 1 ta suriladi, i harfi esa -3 ni bildirish uchun 1 ta orqaga
suriladi, -14 esa 5 ni bildirib ota va otalar uchun bezaklash vositasida
ishlatiladi. Ikkinchi o’g’lim asl nusxa variantiga xosdalikda adashmasdan
yurishga qodirligimizga xosdalanib Mustafo deya ikkisi bitta nomda
turishadilarki xo’p shunday. Shuning uchun o’zimning yonimdagi o’g’limizni
Mustafo so’zidan Musta qisqartmasi yoki shirinchasi, abreviaturasi bilan
qisqartma qilib aytib qo’yaman hamki, yozishim ham shuning o’zining kifoya
sanalur degani shu bu. Bu degani Rustam so’zini yoki nomini 2 tasi 1 tada
nomlangan Mustafo o’g’limizning o’zimiz tomonimizdagi oila farzandi sifatidagi
haqiqiy nomiga aylantirib qo’yayin hozir hamki bo’pti shular xo’sh. Endi shu
Musta so’zidagi m harfi xuddi oldinigi qiyoslarimizga o’xshab 3 ta harf
tashlanib oxiriga boradi, 1 raqami uchun R harfi paydo qilinib hozirlanib 1-o’rinda
ishlatilishi kifoya sanalur hamki, shu r harfi 14 talik farqni ham keraksizga
chiqarib sof ravishda Zokirdagi r bilan qiyoslangan holda turatursinki xo’sh
shular bo’pti, zero bizlar birinchi qiyosdan kamayishga qaratila yoshlarning
nomlariga baho bermoqdaligimiz shu bu. Chunki Zokir tomonida degan sababni
hamki beraoladimi, xo’sh ha. Agar Shobi nomiga e’tibor qaratsak hamki bo’ladi
shuki, shundan Sohib nomini yaratish uchun Sh ning yakkaxon harfchilligidan ham
“h” uzib ya’ni yulib olinib o’rtaning o’rtasiga kiritildi va qolgan harfi ham o’rtaga
tashlandiki bu shunisi bilan Mustafoning Rustam nomidaligidan keskin teskari
ravishdagi farqni bildirayaptiki xo’p shular endi bo’pti. Rustam nomiga ‘r’
harfi sifatida Xudoning nomlanish usullaridan olinib shu harf yoki “r” paydo
etildi va eng bosh bir chekkaga kiritildi, “m” harfi bo’lsaki, eng o’ng oxirgi
chetga qo’yildi. Sohib so’zi agar dunyoning atmosferaga o’xshash barcha 5 ta
qatlamlarning yoki atmosferaning mutloq o’zi sifatidagi shularning sohibiligini
yoki egasiligini anglatsa, Rustam nomi ila ikkinchi bolajonimiz barchani
ezuvchi Rossiyaning qurol kuchi bo’lmishligidan fahrlanaturib katta geografik
yer uzra katta atmosferasini ham inobatga olib qo’yuvchi muvozanatlashuvlardan
birini bermasligi ham mumkinmidi xo’sh? Mana menga ikki o’g’limizning haqiqiy
ismlari qanchalik yengillik ustiga faxr-iftixor va g’urur tuyg’ularini berib
qolganligini bilsangiz baski, shularni amallab shubugunoqning o’zida
topaolganimning qudratiga ne yana yetarki, hali ham kech bo’lmaganidan g’ururlanaman.
Hattoki ikki o’g’lim hamki o’zimga haqiqiy bor bo’lib turadigan insonlarni, mensiz
o’z joylashuvlarida qayerda bo’lmasin mavjud bo’laoladigan kishilar bo’lmasalarda,
o’zimga kuchli an’anaviylikka xos yemish va oziqa sifatida tabiatimni kiritib
qo’yganliklari juda ma’qul va qulay hamki bo’pti shu darajada ushlaylik hammani
hamki bo’pti xo’sh. Shu yangi topilajak nomlarni doimo aytib yursam, o’zlariga
ishlatsam nur ustiga a’lo nur bo’lmog’ini kasb etishini bilsangiz qaniydi balli
deyishadi hamki bo’pti xo’p. Endi, hozircha o’zim gaplarimning asosini
darrov-darrov o’ylovlarimni topib, shular bilan boshlab bermasligim sababli
nusxam Shohidning mazmunan gaplari o’zimning og’zimdan to’lib chiqishi
amrimahollikka yuz tuttirshimga bog’liq bo’lib, ichimda yuz va bet burishlar,
tovlashlar yoki qayishishlar bilan asablarimning terim bo’ylab ichroqdan yoki
asosan yuzimning o’zidan bo’sh taranglikka xos xastalanuvini bilib qolib
baribir qiynalayotganga o’xshaturlar meni hozir hamki bo’pti shular. Zero
bilsangiz agar Shohidning asosiy so’zlari ila topilajak fikrlaridan olingan
jumlalarning boshlanishlarini maqsadli va murodli ravishda yakuniga yetkazib
yozayotganimni hamma bilsa ajab ham emaski xo’p shular bo’pti. Agar
jumlalarning yozilishida asos sifatida boshlovchilik Shohid tomonidan 90% bo’lsa,
o’zimniki 10% li yakunlash deyishmoqdalarki bo’pti shular. Og’zaki gaplarimda
esa o’zim, Shohidning teskarisiman Boburmirzo 90% bilan gapirib, 10% ni
Shohidga tugatishga qo’yib qo’ymoqdaman. Ikki bolam, ikki panohim hozircha xo’sh
bo’pti. Yana kim biladi nechtalab farzandlarning guvohiga aylanurmiz biz ikkov,
Shohid va o’zim Bobiringiz. Endi, matnimni publish qiliboq ko’z tashlasam,
yozmoqchi bo’lib kelgan gapim yozilmasligidan birdan haybatga tushdimmi xo’sh
haki shu, 22.02.2022 sanasi biz uchun 2 bilan joylashuvchi sanalar orasida hali
ko’p esimizda ham qoladi, balkim 0 li bilan aytganimizda qayta ravishda mutloq
ko’raolmasligimizga shohid etilajak sana ham bo’lurmidi xo’sh ha.
Comments
Post a Comment