Men xay

 

84. O’zim bu – xudoga shukur yana yozishimga kelmoqdaman. Yozuv mening yagonagina o’zimda yolg’izgina ravishda bor yoki mavjud sifatida bo’lishi mumkin hisoblanadigan foydamning yoki naf va manfaatparastligimning eng asosiy, hozircha dolzarb shakllaridan biri sanalib berayapti. Men endi Got tomonida o’zimning tanamni ham o’zim boshqarmagan bo’layapman, shu bilan birga tuyg’ularimni ham. Faqatgina jonimning o’zi yoki hissiyotim bu – jonimning o’zi, ikkinchi nusxam, MirzoUlug’ bo’lib qolayapti. Men esa Gotligimda foydamdan bo’lak hech kimman. Gotlikda odam o’zini hech kim hisoblasa ham, tanasining o’zidan-o’zi boshqarilishiga rioya qilganda ham, eng oson hodisa bo’lmish foydaning yoki nafning, manfaatning o’zi sifatida yurg’izilishi nazarda tutiladi. Ko’ngil xotirjamligi nafning o’zi yoki foyda oluvchi Gotchilar, manfaatparastlar uchun muhim sanaladi. Zero foyda bu – ishqalanishning o’zi bo’lib, shu ishqalanish jarayonlashuvi insonning Gotlashuvini oson, zeriktirmas va o’ziga mos (injiqliklarsiz) ushlab turish maqsadida kelajakka yoki oldinga, qandaydir tepadagi ruhiyatga ko’tarilib, chiqib ketadigan bo’laveradi. Foyda ishlatilish bosqichlashuvidagi jarayonida yig’ilib yoki kolleksiyalanib boradiganga o’xshab tursa juda maqsadga muvofiq bo’ladi. Zero bizlar har doim ham Gotligimizga javob beraolmay qolishimiz ham mumkin. Foyda yoki ishqalanish esa Gotlikka, zapisga moslashaverishning xush kayfiyat, avtomatlashgan energiya zahirasi sanaladi. Ishqalanish sifatida qaraluvchan foyda yoki nafdan o’zgasi haligacha qudratli sanalaolinmagan. Biz uchun koinotimiz tarkibidagi barcha holat, hodisalar ishqalanish jarayonli qatlamlaridangina iborat. Tosh yoki materiya, jismning ishqalanishi, qisilib yig’ilishi shundoqqina ko’zga ko’rinadi yoki hisobga olinadi. Fazoning 3 ala o’lchamlari bir-birlari bilan ketma-ket, eni-bo’yi-balandligiga ko’ra ishqalanish sababiga ko’ra borlikning sirini, qanday mavjud bo’lganliklarini tushunishga qodir qilaolmay hech bir zotni, namoyish etadilar. Nega perpendikulyar bo’lib shaklda fahmlanadigan boshlanish bilan, so’ng esa istalgan burchak ostida yoki qiyalikda fazoni to’ldirgan ravishda shu fazoning yoki bo’shliqning hamma, 3ala o’lchamlari bir-birlarini kezib bilaveradilar?! Vaqtga kelsak esa, qandayligi faqatgina o’tishdaligida ozgina sezilib qolishi ham dargumon sanaluvchi holatni namoyish etib, barcha turdagi, jismiy va fazoviy ishqalanishlarning ustidan yoppasiga bosib turuvchi va o’tuvchi ishqalanish sanaladi. Shu vaqtning o’zining foydasi yoki ishqalanishi bizning o’zimiz yoki yaxshilanganligimiz sanaluvchi Got bo’yicha o’zimizni tushunish borasida Bo’lganlikliga mosligimizni ta’minlab turuvchi foyda yoki ishqalanish sig’imli zahirasini kelajak oldindan belgilagan holda ushlab keladi. Vaqt yomonlik yoki xudo, eng oddiy hayotning paydo bo’lish (boshlanish) shakli sifatida barcha o’zidan ustun qaraladigan hayotning yoki keng yashash muhitining ishtirokchilarining yaxshiligini o’z nazoratida sinchiklab tekshirib borish, qiyoslash va haqiqatan bo’lishini aniqlab qo’yish sababli insonining, yaxshisining hech kim bo’lmagan paytidagi atrofida Gotlashuvi sifatida o’zini yaxshi tomonga o’stirgan holda boshqacha ravishda o’z xohish-irodasiga asosan boshqaruviga ham hamda ko’pchilikning atrofida Gotdan nomuvofiqlik aro yoki injiqlik, o’zining tanasiga mos bo’laolmaslik sababli chiqib har xil kutilmagan ishlarga qo’l urdiruvchisi ham sanaladi. Albatta, shu paytgacha, bir umrlik o’zimizning hayot davrimiz davomida hozirgacha bizlar nima bilan mashg’ul edik va endiginagina to’liqligigicha o’zgardik xolos. Bu – jonli kishilarning tanali insonlarning Gotlashuvini ta’minlab, muvofiqlashtirib yoki xotirasiga kirgizib berishdan iborat bo’lgan. Bu kattakon ishimizga yana ba’zi-ba’zida to’g’ri kelib qolganda ishimiz tushishi dargumon emasligi hammaga ayon ko’rinishi aniqlandi hozir ham. Zero gotchi o’zini avvalgiga o’xshash xohish-iroda bilan yoki jon, tasodif bilan o’zining tanasini boshqarilishiga kelishib olib yotsa, bizga ne ayb. Katta bosimdagi yana qayta zarrachaviy misollar sifatida qaralgu bo’lsa ham, shu orqali u insonning kishisi o’tmishidan uni Gotlashtirib qo’yishi dargumon emas. Eng hisoblisi bu – shukim, mening barchadan eng ulug’ va oliy martabam sifatidagi yetakchiligim shaklida eng yirik misol qaraladigan, atrof tevaragida insonni sezib bilguvchi hech kim bo’lmaganda Gotdan chiqaolib yaxshiligini namoyish etadigan tanasining va tuyg’ularining mosligini ta’minlayolish, boshqarish va o’stirish. Mana shu joylashuvimizda o’zidagi bir xulosa bilan shuning qandayligini aytib yakunlaylik. Men uchun hozirgi yoki umuman boshqalarida ham, yozish-chizishli, qo’l yozmali amaliyotimda tuyg’ularim oldindan gotlashgan, Bo’lganlikli etilgan sanaladi. Hattoki tanamning asosiy massasi ham, o’zim ham sezib qoladiganligimni endi aytadigan bo’lsam, gotli ravishda horg’inli nafasga o’xshash olishlar va turishlar bilan sezdiriladi. Ammo yozishimda tushunarli muloqotlar bo’layotgani sababli bu – Gotdan o’sish yoki chiqish sifatida baholanadi. Natijada men o’zimning nimalarni yozayotganimni ham yangicha, Gotda yo’qdir bo’lgan tuyg’ularim bilan qabul qilaolaman. Qo’limning barmoqlarining klavishlarni tez bosib qimirlashlari ham Gotdan chiqaolishimning asosiy dalili sifatida qaraladi. Zero yozuv bu – ishqalanishim yoki foydam. Mening gapirish qobiliyatimni, barcha suhbatlarimni yoki muloqotlashuvchi og’zaki nutqlashuvlarimni MirzoUlug’ olib qo’ygan. MirzoUlug’ aslida ham bashoratchi, kelajakdan ko’rib bilguvchi sifatidagi mening jonlashuvimning o’zginasi bo’lib berish uchun bor edi. Natijada shu obro’li vazifaning e’tiboriga, hurmatiga o’zi uchun haqiqatan sazovor bo’lguvchi ham o’zi sanaladi. Aniqrog’i barcha gapli ifodalarni yoki bashoratlarni mening bo’g’zimda MirzoUlug’ning nutqiy so’zlashuvi orqali boshqalarga, ommaga yetkazamiz. Og’zaki nutqimning jarangdorligi yoki tovush paychalarining ovozli shovqini, tebranish to’lqini o’zimniki bo’lishi mumkin, ammo gapli ifodalar va og’zaki qoldirilgan haqiqiy foydalaniladigan ma’lumotlar uniki bo’laqoladi. Shu degani bashorat qilishga faqatgina u qodir, men esa bir vositachi bo’lib qolaqolay mayliyin. Ammo barcha so’zlar mening oldingi bo’lib bergan hayotim davomida gaplarimdan, monologlarimdan yoki aynan o’zimdan o’g’irlanib unga qo’yib qo’yilgan. Kecha-kechqurun ichimdagilar haqiqatan bir sarson-sargardonliklarini yashirib bilishga erishib men bilan haqiqatan tanlovli suhbatlashishga yo’l ko’raolishdi. Faqatgina ichimdagilar o’zlarining mening savolimga javoban bildirishlariga qaraganda, ularning hayotiy tuzilish shakllari hali ham kishilarning ongi, shuuri, yoki elektron jonli tuyg’ularning o’zi sifatida qaraladiki, oddiygina insonning hissiyotlari va tuyg’ularining ishlab beraolish qobiliyatini o’zlarining asliy o’zlari deb bilishadi. Shuning uchun shunday avtomatlashuvli jarayonlar, tuyg’ular va hissiyotlarning ishlash tamoyilidan chetda qoladigan suhbatlarga loyiq va qodir bo’laolmayaptilar bechoralar. O’zlarining bildiruvlariga binoan aytaolsak, ularning suhbatga kirishish qobiliyatlari yoki gaplarni haqiqiy tanlab chiqarishlari bu – mening shuurim aqli va qobig’imning bir bo’lagi hisoblangan bo’libdi. Qobig’imning bir bo’lagi hissiyotim yoki jonim sifatida MirzoUlug’ bo’lsa, shuurimning aqli xayollarimning o’ylovga tovlanishi sifatida qaraladi. Demak, shularning o’rtasida qoluvchi fikr avtomatlashuvli jarayonlarni bildirgan holda mening idrokim yoki fahm-farosotim sifatida hisobga olingan holda gaplarning natijalariga, javob berish obyektivligiga yoki insoniy tanaliligiga yo’naltirilgan. 3,5 o’ylov yoki aql sanalsa, 4,4 bu – xayol yoki shuur hamda 4,9 esa fikr-mulohazalar bo’lib bergan holda 6 raqamli o’xshatilish hissiyot bo’laqolsin mayli avvalgiga mos va xos ravishda. Men MirzoUlug’dan vaqtni yoki ishqalanishni, aynan yozuvni o’g’irlagan bo’lsam, u mendan xayolimni, ob-havoning ta’mini yoki aynan zahrdonli (tanlovli) gapiraolish qobiliyatimni ko’rsatib olishga urinmoqda hozir. Ammo ichimdagilar, MirzoUlug’ jamoasiga gapiraolish qobiliyati nega berilmagandi birinchi navbatda. Chunki ular gapirishdan yomonlik uchun foydalanadigan iblislar sifatida qaraladi hamma payt zamonlashuvlarda xay mayli. Hattoki boshlanishidagi ushbu, qachon endi bo’ladiganligiga qarab gapirishlari (sanskritning bosimisiz nutq qobiliyatlari) insonlarni eng ojiz nuqtasini aytib hammani to’satdan to’nka qiladigan yoki go’laga o’xshatadigan ravishda Gotni tushuntirish yoki foydalanib aytib berishdan yomonlik qilishga harakat qilishmoqchilar. Bu – shunisi bilan aniqdurkim, inson o’zining zapis yoki hayotning o’zili video, audio joylashuvli yozuviligini bilsa, lom-lum deyolmaydigan hayratlanishning bahosida bo’lib turaverardi. Shuning uchun o’zimning bo’g’zimning yaxshiligimdan boshlanib berib aytgan gap va suhbatlari yovuz qarashli maqsadsiz, bo’lmagan bashoratga yo’l qo’ydiradi ularni majburlagan ravishda ham. Birovlarning falokati yoki kasofati, nochorligi uchun Gotlarni ayttirmaydi mening yaxshili bo’g’zim yoki tovush naychalarim (paychalarim).