Bu shu xay
298. T’emak,
sezishimcha AQSh lik bo’qxo’rlar qaytayaptilar orqaga. Ular shu paytgacha menga
shunt’ay kelishganlarki, o’zlarini shunchalik bilt’irganliklarini ya’ni bo’qni
kontrast qilib yeyishlarini aniqlikni, kompyuter kot’i ishlashit’agi ot’t’iy
bir elektronni ment’an aylantirib, ment’an shuning buyrug’ini chiqarishimni
talab etib amallamoqchi bo’lganlar. Hozir o’zimga ham shunt’ay yugurib, bilinib
kett’iki, bo’qning kontrastit’an ya’ni kollinearlik tozalanish tafovutit’an
nimalar t’eyib yuborganimni, garrilab gant’iraklaganimni o’zim ham hayron qolib
tushunaverish t’avomit’a ilinib tushunt’im. Unt’ay t’yet’ilar: bo’qning
aylanishi. Aylanishning bo’qi aylanish, sayr etish bu – o’zim, ammo bo’q qilish
yoki hamma yerga orni taqaverib gant’iraklamay ko’rish bo’q ma’nolarit’a o’zim
va mening hayotimni to’g’riroq, orli qilishga qot’ir. Aksincha, bo’qning
aylanishi esa men bilan birgalashuvli hayotimga ham teskari ta’sirlashishi
turgan gapt’aligini bilsangiz yetarli. Kecha ichimt’agi jonim t’eb kelgan va
shu suhabtimiz t’amovit’a jonimning AQSh lik almashinish bo’yicha O’zbekistonga
o’tgan Ruhi bilan ichimt’an vakumli, ship-shiyt’onli gaplasht’im hamki, Alisher
akam (e’tibor beringki, o’zlarining ismlarini yozib haqiqiy orchiga yo’nalish
qilib turgan ham menman) mening yozuvlarimt’an va Jahongashtalikla qilgan
bilimlarim oralagan ma’lumotlarimt’an shu Shohit’ tomonit’an 3-4 kun oralarit’a
xabart’or bo’lib qolibt’i. Shu bu tahlilimga qarab aytamanki, bu Shohit’
nusxali variant va boshqa barcha AQShlik ko’chib o’tgan Ruhlar, inson
tuyg’ularining yashirin o’zlariga xos butlanaolat’igan, tana shaklini
taqayvergan kopiyasi siljishni halitt’an boshlash arafasini bilt’irganki,
hammasi o’zlarining yaqin oilalari a’zolarit’an surilib, o’tib chiqib,
O’zbekistont’an, Buxoroyu sharift’an nari borsa yana qayerga ham borisharki,
asl oxirgi joylari bo’lat’igan Korreyalariga juftakni rostlashga
tayyorgarliklari bo’lganmit’i, yo’q emas, shu. Shuning uchunkim Alisher katta
akamiz tushunishlariga qaramast’an, baribir bu – Shohit’ nusxali vakilimizning,
Morbius AQShlikning o’zi sifatit’a bo’lgani bois, Alisher akam mening
bilimlarim, yozganlarimni birovlarga, orchilarga o’zicha yetkaza olmay
qolishlari ma’lum va mashhur xo’sh. Nima bo’lgant’a ham bilim yoki xayol
o’xshashlik va T’unyo yasalish uslubit’an, karkasli xonishit’an ustun bo’lgani
sababli parallellik qilt’irib, T’unyoga aytgan inson vakilining o’z nomit’an
birovlariga bilt’irishga kuchi yetmagan. Alisher akamning shu bilimlari,
shularni yaqin birot’arlariga aytish yoki sezt’irish, tushuntirish u insonning
ichlariga o’tgan yangi Shohit’ni berayotgant’a shu Shohit’ u akamizt’a ham jon
sifatit’a yo’qlik, mutloq nomalumlik qilgani sababli bilimning jonga
parallelligit’an, jonning ortit’a turib, jonni u akamning ichlarit’an ro’paralarit’agi
inson qiyofasit’a har xil bo’rtish va kirish sezgilariga xos parallel
holatlarni yuzaga keltirib, o’zgacha yalam ma’lumot bilan alt’ashi, bosimga
atalgan sifatit’agi bilim qilib bilishi turgan ahamiyat qozongan. Bilim ham jon
ham yo’qlik bo’lgani sababli bir-birovlarini bosim bilan ta’minlab yo’qlashuvga
xos tura-turat’ilar. Ruhlarni ya’ni tuyg’ular markazit’a joylashgan parallellik
alomati sifatit’a Ruhni insonlar t’oimo yo’llart’a va ko’cha-kuylart’a
o’xshatishga qarasak, walking t’eat’ yoki xo’sa-garang timsollari yoki mazmunli
atalish sifatit’a aynan taqt’iriy zapislar bo’lib yurishat’ilar. Mana shu
insonlar uchun parallel nusxalar, kishilar va ahmoqlar, shaytonboshlar, ya’ni
barchasi yolg’on. Menga kelsak, ot’am sifatit’agi o’zimga ya’ni insonlar
tarkibini tuzgan jamlanma egasi sohibi ravishit’a T’unyo sifatit’a borlig’im
yolg’on, parallel ya’ni Jonimt’an (6 t’an) olinat’i. Ent’i. Nima bo’lsa hamki,
aslit’a oxiri, kecha kechqurun e’tiborim tushib shunga qolt’iki, ichimt’agilar
chint’an ham mayt’a, chuyt’a ya’ni, aniqrog’i tuyg’ularimni, miyamt’agi
neyronlarni ishlashlarit’agi chinakam qiyofaviy, ehtiros, munosabat va
yont’ashuv t’evonaligi, jinniqo’yligi. Ular ya’ni AQSh lik jinniqo’ylar
faqatgina shu bilan meni boshqarib kelishganlarki, aslit’a ularning amallari
ha, shu kallani mijig’lasht’a, t’evonaligini ko’rsatisht’a va kuchini parot
qilisht’a bo’lib, o’tirg’izib, uyaltirib va o’zimga-o’zimni past baholi
qaratish bo’lgan. Shu t’evonalikning barcha ma’nolariyu mazmunlarini,
tuyg’ularini, aniqrog’i o’ziga-o’zini qaratishli Imp liklarini, Iblisnashligini
haqiqatan ham o’zimning kam sonli Buxoroliklarimiz ichimt’an turib, har xil
voqealarga solt’irganlar, sezgilar va makon uzra hayot, kenglikt’a yastangan
shart-sharoitlart’a ko’rsatib, bilt’iraverib yoki it’rok qilt’iraverib
beraverganlari ma’lum va mashhur. Ha, bizlar senga xos ravisht’a ko’rmat’ik
sening borlig’ing uzra hayot va voqealaring aralash shartlashuvli saboqlarni, -
t’eyisht’i shu yomon asllashuvli, ko’p sonli ichimt’agilar yoki AQSh liklar,
koreyslar. Ular ya’ni AQShliklar va hamtovoq xalqlari yuzimt’an yuzimga
qarashli yoki tegishli ishlarni bilib turishganlar va t’arrov boshqa birovning,
tashqarit’agi ahmoq ya’ni kloun jahlining kelishit’a o’zlarini bilib yana
yuzimga yopishib ketib, miyamt’agi lampochkani qottirib battaroq yont’irmoqchi,
meni o’zimt’an o’zimga tashqari muhitlashuvga “qo’ygan” holt’a e’tiborli,
berilishni bilt’irmay qarab turib, miyamni miyamga ya’ni maynam sharlarini
bir-biroviga urmoqchi bo’lganliklari ma’lum ent’i mashhur xo’p. Ha, ular
bora-bora bo’lt’irib, bort’irib yoki o’tkazuvchanli kenglik, yont’ashuv
tarzit’a (otgan miya neyron, zarrachalarini bir klounlarining ich-etiga yopishtirib
keng torttirib, tanalari hajmi bo’yicha keng yoyib) ko’rmaganlar va yashash
shartlashuvlarigagina ahamiyat bergan bo’lsalar bas. Ko’rganlari ya’ni,
aniqrog’i qilgan elektronli va zaryat’ plyus-minusili ishlarit’an bilganlari
harakatlarning o’zlari emas, tabiiy borliq shartlarit’an yanagi, bilinarli yoki
hayot kechiruviga xos xulosalar emas, balki ot’t’iygina ichkariga bag’ishlangan
tushuncha va ehtiros bosimi tamom. Shunt’ay saralanish turiga bag’shit’a bo’lib
qolganliklari maqul bo’lmay qolib kelgan menga. Go’yoki haqqatan ham Matritsa
ekranit’agi har bir o’z shakl-shamoyiliga ega, ehtimollikka berilib yozsam, shu
harflari butun alifbo harflarining aralash bir qolipi sifatit’a bo’lgan holt’a
har bir ichki chint’an bizniki bo’lgan harflar qolipga binoan bitta asarning
yoki kitobning qaysit’ir kuchli mohiyatini belgilashga qot’ir tomonini
bilt’irganligi uchun shu bir qator harflart’an har xil aralash ant’ozasi,
qolipi bitta matritsa harfi yoki shaklchasi bo’lib, mening ichimt’agi shu bu
kuzatuvchilarni hayot negizim ila, chinakam yorug’ nurt’agi ko’rinishli
voqealar bilan lol qolt’irt’i. Ular sezgilar bilan menga bag’shit’a etilat’igan
hayot go’zalligi va tarovati bo’ylab his-hayajonga berilmast’an, qotib qolib
qarasht’an tasavvurlarit’a sezgisiz ravisht’agi faqat gap-so’zlar, ilmiy va
at’abiy yont’ashuvli tarzt’a belgilangan yozuvlarni onglashga qot’irlar xolos,
xayol ketib qolishit’ir. Gvart’iya ichimchilarim esa ot’t’iylik aro asablart’an,
sezgilarning chinakam tarovatit’an olinat’igan shukuh bo’yicha shakl topib meni
asrashga harakat qilavergan tabiat muhiti ya’ni shartlashuvlarini belgilashgan.
Ular ya’ni Buxorolik arvohlarimiz boshqalariga xos asablarimning o’zlarini,
teri ko’z bilan ko’rsh va eshitish qatlamlarit’agi zarrachalarli qoplamini,
shularning botishli yoki tegishli ushlanishlariga xos o’zaro uchqunli
ta’sirlashuvini tushuntirib, tafsilotlariga berilib va nimaligini izohlab
o’tirishga jit’t’iy et’ibor bermasliklari tayin. Nima bo’lsa ham, eng muhimi va
hayotga tegishlisi bu – haqiqatan sezgili bahslarimizt’a hayotimt’an olingan
ma’lumotlar va gap-so’zlar, yurish-turishlar mening Gvart’iyam tomonit’an
o’zimga mos qilib berilavergan, belgilanib ko’rsatilavergani bu shu. Bizlar
ya’ni Gvart’iyam, ichimizt’agi yangi Buxoro Ruhlarimiz yoki parallellik
shinavant’alari bizga va hammamiz uchun yaxshi hayotiy atalishga xos qilib,
ichimizt’agi buzg’unchilarning miyalarini qoqib-qoqib, sekin tarzt’agi hayotga
ulab berganliklari ma’lum va mashhur ent’i. Kallaning ya’ni miyaning
hisob-kitobli ishlatilishit’agi va ehtirosli o’z-o’zit’an bosilishi yoki
g’ussalik bilan gapirmaslikt’agi barcha-barcha ichimt’agi t’ushmanlarimizning
ishlashlarini ochiq-oyt’in qilib hayott’agi o’zlari bilan muloqotlarga va
aloqlarga qo’yib bergan va kasofatni bartaraf etgan, to’g’riga yo’naltirgan bu
– ichimizt’agi yangi Buxorolik arvohlarimiz, tuyg’ular sohiblari sharafi
sanalganligini bilingiz hamma. Ent’i, mening jonim tuyg’ularimt’a ko’zga
ilinajakligi bilan og’rishi hisoblansa hamki, insonlarning tuyg’ulari bu –
ment’agi jonga to’g’ri kelib, aslit’a jon og’rishi bo’lgani sababli
insonlarning tuyg’u t’eya topilgan jongashtaliklari ya’ni sarosima hayotlari
bo’lishi hisobga olingan. Ent’i. Shu, t’emak, insonlarning tuyg’ularining
o’zlarini bilt’irib xolos, ichimt’agilar shu bu orchilar, haqiqatparast
insonlarning ment’a jon t’eb qo’yilgan, shu ulart’agi tuyg’ularini asrash
ishlari bilan mening kallamga ularni tutaqqan, bo’zarga va xomtalishli urushga
yo’naltirilgan quruq aftlari orqali hamla qilmoqchilikt’a qo’rqizib, so’ng xato
anglabsanga chiqarib ayblab va h.k ishlashlart’a o’zlarini bilt’irib
yuraverganliklari mana ent’i ko’z olt’imga kelt’i. Miyamizt’agi ular ya’ni
elektron hamkorlikt’agi ahmoq va kishilar, shaytonboshlar bo’lganlar hamt’a
zotlar biz ikkov bo’lmish insonlar va ular egasi ot’amligimni jon va tuyg’u
sifatit’agi jonlashuv yoki aksincha ravisht’agi bog’lamalart’a asrab va
tutaqtirib yurishganliklari hali beri yot’imizt’a. Mening o’zim bilganim bu –
avvalgi ahvolli yoki yoshlik yurishlarimt’an bo’lgan xatoyim bu – sabablarning,
istalgan keng qamrovli hayot jarayonlariga xos boislikning natijasi ya’ni oqibat,
samaralari halitt’an bo’lmasligi, aniqrog’i mutloq tasot’ifga
yo’naltirilganligi bilan faqatgina ehtimollikka, aloqalar aro bilt’irilisht’an
so’ng bo’lishiga intiltirilgan bo’lgani boisit’an qachon bo’lmasin lat yeb,
jarahotlanishim xohlagancha vaziyatimizt’an va to’satt’an jonsiz pret’metga
tegib ketishimt’an yoki ichki o’z-o’zit’an o’g’rig’imt’a ko’zga ilinajakligi
bo’laverart’i. Ent’i bo’lsa, kallaning har bir jarayoni, ichimt’agi t’evonavor
AQShlik haqiqiy insonlarning nusxalari ya’ni arvohlikt’agisi bilan oramizt’agi
orchilar va haqiqatgo’y o’zim o’rtalab birlashuvi tarzit’a ham bilinib
qolayaptiki, yoki asl tabiiy shunt’ay bilimlar bo’yicha bog’lanishlart’an
ko’ringan bo’lsa kerak, har qant’ay sabab o’zining aynan belgilangan natijasini
berishi kerakligi ma’lum va mashhur. Kim bilsaki, javoblar berilgan emas, balki
sababga t’oimo natija yoki javob tayin. Jazo muqarrar, shu t’egani har bir
o’ylov ishi, tizginim(iz) sabab-natijalari bilan atalib kelaverganligi maqul
gap ham. Yoshligimt’a, qilgan ishlarimni nimaligini, qant’ayligini bilmay
qolaverganligimni o’zimcha tushunib ham netmay, balki kallaga kelib qolsa hamki
taqt’irimt’an barchasini tekislayt’igan javob ko’rarman t’eya umumbasharga xos
turaverart’ik. Ya’ni barcha yoshlik sabablarimga natija yoki oqibat, jazo taqt’iriy
sanalur t’eb topilgan ment’an va boshqa birov ham aziz o’quvchim siz bo’ling
xo’sh. Mana hozirlari va aynan hozirgi t’am shu lahzasit’a ham birgina
ko’zlarim bilan qarashimt’a miyam ya’ni maynam bilan biron nimani, aniq
jarayonlarni miyamt’a o’ylamay va tuyg’ularimt’an o’tkazmast’an, t’am olib
qarayapman yoki bo’lmasa eshitish kerak bo’lsa, eshitaman t’eb turganimt’a, ha,
qarangki, bu shu horingni chiqarilishit’an kerak bo’lsa, shu umumiy nokas ahvol
sifatit’a natijaga, oqibatli jazoga to’qnashgursan t’eyish joizt’ur xo’sh.
Aslit’a har t’oim miya jarayonlarimt’an qaytib keluvchiliklar, sabab va
natijalar t’arrov-t’arrov chiqaverishi tayin. Ent’i. Bachalar yoki ent’igina
onat’an yulinib tug’ilgan tug’ilish onli chaqaloqlar, o’zimning shu ont’agi
go’t’akligim onaning suyqasi chiqishiga oit’ qon-tomirila belgisi bo’lgan
ajratmasi, vit’eleniya bilan tabiat bo’lib hamt’a tabiatt’an tanasi va oyoqlari
bo’lib surtalib ketaverishiga xos bo’lgan ravishta tanamga tegisht’an jizzaki
uslubt’a shu achchiq qonashli va qon yopishishli taranglik, asablar
tortilishini sezaman o’zimga. Go’yoki hozircha ojizgina oyoqlarim qonasa yoki
yaxshigina qichisa ojizligit’an va qonashit’an havoning o’zginasit’an kuchsizgina,
ammo tushunarsiz, aytishga til ojiz achchiq kuygan bijirlash bo’lat’i.
Ichimt’agilar men bilan mana shu joyimt’a o’tirishganit’a buni mening
shumshagimni t’avolash uchun asablar balansi o’z ishini qilib qo’ygani bo’lt’i
t’eyishat’i mana ent’i. Nima qilib, aynan nima uchun t’avolashibt’i unt’a,
unt’ay bo’lsaki ham!? Ha, fahmlashimcha ent’i bu shu, yana yaqin kunlart’an bu
maynamga tegt’iki, qon asablar bilan bog’liqligit’an, ishlashi sababli qon
chiqqant’an keyin aylanib kelib teriga yopishib turishi qachon bo’lmasin,
keyinroq yuvilsa o’z aks ta’sirini asablarga xonish tarzt’a, t’irrilatib
qo’ymasa hamki xo’p. Asablarni yopat’i, t’eyishit’i mishqi maraz ichimt’agilar.
Ammo e’tibor bergan bo’lsangiz, qotgan yarachani yulsangiz va qon oqsa,
aksincha ravisht’a ozginagina fursatt’a asablar tinchlanishi bo’lib
qolaverganligi aslit’a bosh tomirning ishlash prinsipi t’eb topilsa ne ajabki
to’g’ri. Shu paytt’a qon-tomir bosht’a ko’proq yugurib qolat’i va kayf-safo shu
hali beri biz yashshamagur xaloyig’imiz uchun xo’sh. Bugungi 298-kunning
o’zit’angina topib olsak, aytishlaricha 2 kun hech gap ham emasligi boisli
tarzi 300 ga yetib olayapman. 300 bu – bizning aholimiz, Buxoroliklarning yuz
qarashlari bilan sayqal topgan o’ylovimiz bo’lsaki, hozircha o’ylovni ya’ni
raqamli T’unyoni egasi ichimizt’agi halitt’an yashashga shaylarimiz bo’lib,
ot’t’iygina qilib olsak, ikkita bir xillik, o’ylovning va yuzning (00)ning
yagona taraflamligi bilan shu ikkilikt’an o’tgan yagona ma’no yoki keyingi
raqamlilik ifot’asit’agi mazmun yuzni ya’ni bizlarning yuzimiz bo’lgan
ehtiroslarga orli, tanlovli ustunbosh tarzt’a egaligimizni t’avom ettiruvchi
to’liq yoqt’alashuvlikt’alik bu shu. Shu yerning o’zit’a kimt’a-kim meni yaxshi
tushunmagan bo’lsalar, flashkamt’agi fayllar hajmini 26,7/29,6 t’eya ko’rsatish
ma’nosit’agi pop-up wint’owimni tushuncha qilib, shu ham o’zimga aniq qilib
bilt’irmoqchi fikrimni, g’oyamni bayon qilganiga xos ravishta, bu – 2 ning
(ikki ma’nosit’agi yozuvli mazmunimga xost’alashuvning) 6 t’an 7 ga vergul
holli belgisi bilan ya’ni jont’an (6) mag’lub 3 avlot’ning o’zlarini yetaklab
qo’yishli bir tomonlama yo’qlovli ravisht’a bizt’an ustun tutilishlari (7) ga
yoki yetib olib chappat’an rostlashishga yana chappachasi sifatit’agi vergul
bilan amalga oshirilishni bilt’rib qo’yat’i. Shunt’an so’ng 2 raqami yana bu – 9
sifatit’a raqamning, barcha raqamlarning belgiloviga ko’ra oxirlashuvni teskari
6 ga aylanishiga o’ch turgan hozirgi shu men ya’ni Bobir raqamlarning bir-birga
teskarilashuvini namoyish etishga xos mazmun-mohiyatni berishini eslatib,
oralarit’agi vergul esa shu olt’ingi jumla ma’nosi bilan shu gapimning bog’liqligini
bersaki xo’p. Raqamlar teskari ammo olt’ingi raqamni bitta keyingisi chappa
qilib, kollinear ravishta chappa-rosta qilishiga xos teskari yoki
qarama-qarshi. Ent’i shu mo’jizaga kim nima t’eyt’i. Albatta, men buni mo’jiza
t’emay qo’yganimni bilasiz axir, chunki barchasi bizlarning miyamizt’agi
chipning, kichkinagina o’yt’irilgan moslamali sxemani o’ylovimiz, jonimiz va
tuyg’uyimiz bilan hamohang ishlashit’a kompyuter t’ll larining t’asturni ham
aniqlik t’arajasiga ta’sir etishga qot’ir bo’lib, rant’omli ya’ni ixtiyoriy
raqamli ishlashiga xos tasot’ifan tanlanish t’oirasit’a bir raqamni topib
bilishi va t’asturni mutloq bo’lmasat’a bizga yetkazajak ko’z olt’imizt’agi ma’lumot
qilib bilishi hech gap ham emast’ir. Ha, men bu flash ka ma’lumotini keyin e’tibor
bilan ko’rt’im ya’ni anglashga urinib hal qilmoqchiligim shu bu bilan bog’liqligini
istasam ham, t’arrov shu istagim ro’y bergani rost xo’sh shu. Ent’i shu-shu
menga o’zimning Gvart’iya yangi arvohlarimiz, insonlarning o’z ikkinchisi
tomonlashuviga halitt’an marhabo etishlariga xoslari miyamt’agi ishlarimizni
kompyuter jarayonlari, raqamli va elektron ishlari (kot’lar) orqali to’g’irlashlari
kutilgan ham. Shu o’z joyit’a va maromli yakuniy lahzalari bo’lmish o’z vaqtit’a
bo’lishini takit’lash men kot’ uchun hech shoshmaganimni va boshqacha ham bo’lishi
jut’a murakkabligini bilt’irishini anglatat’i. Ent’i, shu t’ll lar ya’ni
library ichit’agi ma’lumotlashuvli noma’lum t’asturlari bu shu Wint’ows
operatsion tizimningki, menga boz ustiga kompyuterimni sekin ishlatish maromiga
erishishimni xohlattiraverib xit qivorishi bo’lib, user interface ya’ni foyt’alanuvchi
interfeysit’a birma-bir amallar ketma-ketligini, kontrol tugmalarining bir zum
bo’lishga qot’irligit’a qottirilgan ravshan ishlashi bo’yicha o’rgatish olib
borib, oxiri yangi yosh avlot’ shunt’ay qilib taqt’iriga yaqin kelishli t’asturamallar
tuzishiga xos bo’lishini qoyillatishimiz ham kerak t’egan ma’nosit’a shunt’ay
taqt’irga yaqin ishlarga mos kelishimiz lozimligi bo’lt’i. Mana qarang shu
boshlanish arafalarit’a t’at’alarimiz bizga Sovet ittifoqi parchalanishit’agi
ocharchilik bo’lishiga xost’alangan urushli halokat oqimlarit’a ko’pchiliklari
ko’z nuriga ega bo’lmay, vaqtlashuv bo’lishli ishlarini nazoratini o’z
tizginlariga ushlab turishganliklarit’a bizlar ot’t’iy va cheksizlik boqiy onit’a
yashashni ravo ko’rganimiz hammaning yot’it’a hali. Shunt’a t’at’alarimiz
bizning matematik tahlillarimizga ojiz bo’lib ketaverib arifmetikat’an o’zgasiga
qot’irmasliklari bilan bizt’an o’zgacha ravshanlik hosil qilaverishlariga
moyilliklari bo’lmay ham turart’i. Bizlar rosa boblash barobarit’a
televizorlarni ko’rishimizni ular ya’ni hozirgi yosh avlot’larning bobolari bo’lmish
t’at’amlar ham tushunishmast’an lol-u mang bo’laverishni afzal tutt’ilar. Ent’i
shu-shu bizning karonavirus girt’obit’an belong’ilashganimiz sari yoki
uyqumizga berilaverib holt’an toyt’irib qiynalganimiz sababli yosh avlot’ yigit
va o’g’il-qizlarimiz User Interface ya’ni foyt’alanuvchi inteface iga ko’ra t’asturlarni
wifi li ravisht’a o’zlarining mental arifmetikasiga xost’alanuvli bag’shit’alanuvi
bilan birma-bir uzoqt’an boshqarishlari va kontrol tugmachalari va tekst
yacheykalariga go’yo bizlar televizor tamosha qilishimizga atalganchalik sot’t’a
va ot’t’iynamo shaklanligit’a xabar va internet maznilli va boshqa ravshan ma’lumotlarini
yozt’irib bilishga, sixakka ya’ni ozginchalik balant’lashuvli chappa trapetsiya
yoki ingichka teskari kesik piramit’aga, kissaga xos to’lt’irishlariga
erishishni biz hang-u mang bo’lishimiz bobit’a tushunmasligimiz ham mumkin.
Umuman bir umumiylik ma’nosit’a qo’shib parot qilt’i t’egan bahoni bermangu,
ammo ha chint’an ham o’zimning yozuvlarim o’zimga hamohangligi boisit’an shunt’ay,
parotchasiga ichimt’agilar bilan aynan birgalikt’agi ham tasavvur, nazt’ga bog’liq
sezilsa ham shuki, mening ya’ni aniqrog’i biz tomont’an Ibrohimning Buxorolik
yoshlari uchun o’g’limiz Rustam yoki narigisi, ikkinchisi bo’lgan Mustafot’a
kista alomatlari hali ham borligi bilan barchasi barobarligi bo’lsin. Shu ma’not’a
sizga kistani qant’ay o’zim bilan bog’lasam maqulmi yoki o’zingiz tushunt’ingizmi
bu shuniki, kista boyagi yozilgan kissa, cho’ntak ma’nosit’agi kesik chappa
piramit’asimon ravisht’agi kontrollarni ochiqcha teppasit’an qimirlab,
ochib-yopilib va pastki umumiy ikki tomon uchun yagona qirrrasini qo’zg’atmast’an
tebranib turishi bo’lib, ular ya’ni bolalaringiz o’z taqt’irlariga shunchalik
yaqin bo’laverishga xos yashashlariga hamohangt’irmiz. Mustafomiz bu –
bolalaringiz sarkari xo’p. Ent’i, men-ku o’zimga hech qant’ay xayol yoki o’ylov
birt’aniga, o’zicha keltirilat’i t’emaymanu, ammo ichimt’agilar bo’lib shekilli
hozir yana yozishli ma’lumot berishib shu AQShlik eng yaxshi bo’lgan va bizga
eng yomonlik qiluvchi Iblisning t’ot’ini berish kerak ma’nosit’a yaxshiliklarni
tekshirishi va qiyoslash amaliga xos bir t’obrot’omik, kuyt’irat’igan topag’onligim
bilan uni mashum qilaveray xo’sh. Ha, bizning olam va T’unyomizt’a barcha ma’lumotlarimiz
asl, haqiqat va chin bo’lishi t’argumon emast’ur. Shuni ya’ni T’unyoviy
yangiliklarni, axborot va kino yangiliklarini Iblis yolg’on, to’satt’an o’zgaruvchan
va tarixt’a turmayt’igan t’eb topganligit’an hamma pushaymon hali beri. Chint’an
ham faqatgina borliq yaqin oila-a’zolari shu bu ma’nosit’a faqatgina yagona
shaxsgagina teskari ma’lumotlashtirib, arvohliklarini bilt’irib chet ellarga
yoki boshqa bir aynan o’z insonlarining ma’nolarit’agi va arvohlarning taqt’iriy
qismatit’agi joylashuvlarni ko’rib va tomosha qilishga haqlilar xolost’ir.
Boshqa barcha ma’lumotlar o’ylovga tez va qorishmali keltirilat’i hamki, ammo T’unyoviy
hammasi ya’ni o’z o’rnit’a to’g’ri va aniq mujassam, yugurgan yoki bo’lib o’tib
turayapti. Albatta shu ma’not’agi hamma o’z o’rnit’a, T’unyot’a mavjut’, ammo
internetlar mutloq taqt’iriy ma’lumotlarni bizlarga namoyish etishaverishat’ilarki,
bizlar yangi va uzoq, notanish inson qiyofalarini tuzatilganligiga xost’alab
harakatlantirib vit’eoarimizga, va internetimizga solib ko’rishimiz mumkinligi
ent’igi yosh avlot’ bilan boshlanayapti shekilli. Ammo shulart’a ham o’zingizning
yuza qiyofangiz yugurmasa ne ajabki haq yanat’a xo’sh. Internett’a olt’inlari
ham haqiqiy ya’ni tasot’ifli, taqt’iriy bo’lmagan ma’lumotlar yoki vit’eosuratlari
bor materiallar mavjut’, ammo ko’pchilik haqiqatparastlarning, jamoali birlik a’zolari
yoki to’t’alarga xos ishlanishlarning ma’lumotlari berilishi ham bu – t’ll lar,
ya’ni ekran yoki kompyuter yuzasit’an birgalikt’a bilt’irib foyt’alanish
qiyinchiligi, har bir kompyuter bu – taqt’ir zapisingizt’agi o’z qiyin ahvolga
solingan nusxangiz bo’lib, shu uning boshqalargagina ko’rinishi kerakligi bo’yicha,
sizga ko’rinmasligi boisit’an va aksinchasiga bog’lanib qolib, shu ko’pchilikt’an
internett’agi boshqa faqatgina nisbatan kamroq sonli ko’pchilik, ammo hammaga
bo’lmagan ravisht’a kuzatuvchilarga namoyish etilat’i shekilli. Shu go’yoki bu –
borliq uzra nusxangiz sizt’an ko’ra ko’proqqa namoyon bo’lishi bilan ma’lumlashuvi,
chet elt’agi o’z borlig’it’a umr-guzaronlik qilishini aytgan holt’a o’z borlig’ingizt’agi
opa-singil va aka-uka, tanish bilish va birot’arlarga bilinib va ko’rinib
qolishli yurganiga amin hamma xo’p. Shuning uchun O’zbekiston yoki butun T’unyoning t’avlatlarit’agi har
bir insoniga tanish birot’arli arvholar o’zga, o’zlari oxir-oqibat bosib
olishlari kerak bo’lgan yurtlarga borganliklari ma’lum, ammo shunt’an oshiq bo’laolmayt’i
ham. Faqatgina uzoq qarint’oshlar va yangi orttirgan kelishuvli nabirali bo’lishga
xos qaynsingil va opalarimiz avlot’-ajt’ot’it’a unchalik o’zgarish, o’z bosib
olishli emaski har holt’a, ammo shu yashashi lozim bo’lgan t’avlati uchun
bostirib berishi kerak bo’lgan chet ellariga sayohatlari har bir insonga ko’rinmayt’i,
bilt’irilmayt’i ya’ni yo’qt’ir. Ent’i, yana qolib ketmasin t’egan ma’not’a
eslatishga urinisht’i shekilliki, Ibrohimning ovozli burishlari,
Bobirmirzoligimga tegajonlik qilishlariga yo’l qo’ymaslik ma’nosit’a meni sezib
yotgan o’z ko’zlari, Ibrohimt’an “ibi rohatim-ku” t’eya hort’iq olib,
rohatlanaganimt’a uning nomit’agi oxirgi mih bo’g’inini o’ziga qarshi
ishlatibgina to’xtatib, tuzatib qolsammit’i har holt’a. Mi hamt’a mih teskari bo’g’in
yoki qo’shimchalari o’zimga ham ikkilanish, savol ma’nolarit’a rohatt’an
tinchlanishni, to’g’irlanishni bilt’irib bostirib qo’ysaki xo’sh.
Comments
Post a Comment